seizoen 1Pilot: Sex and the City (1998)
Columnist Carrie Bradshaw schrijft over haar vriendinnen, singles in de grote stad: advocaat Miranda Hobbes, pr-agent Samantha Jones en galeriemedewerker Charlotte York.
Sandra Heerma van Voss (SH): De buzz snelde deze nieuwe, schijnbaar sexy serie uit New York vooruit, maar ik wachtte even af: hypes laat ik liever rustig overwaaien. Twee seizoenen later ging ik alsnog voor de bijl. Wat een grappige dialogen – en wat zag alles er fantastisch uit. Die kleding! Die slapstickseks! En, eindelijk, een volwassen comedy voor vrouwen zoals ik: autonoom maar aarzelend op weg in een wereld die voor het eerst in de geschiedenis werkelijk voor ons openging. De vanzelfsprekendheid van het huwelijk viel weg; moederschap werd langzaam maar zeker losgekoppeld van het hebben van een relatie. Het valt nauwelijks meer uit te leggen wat een aardverschuivingen dit waren. Carrie, Samantha, Charlotte en Miranda vertegenwoordigden elk een mogelijke koers – cartoonesk uitvergroot, uiteraard – maar geworteld in de harde realiteit van het New York van eind jaren negentig. Het echte leven wemelt nu eenmaal van de archetypen.
Amber Wiznitzer (AW): Met die archetypen was ik al bekend: de hoofdpersonages hebben als memes op sociale media hun weg naar het nu gevonden. Op Twitter las ik denkbeeldige scènes waarin neurotische Carrie, sexy Samantha, trad-wife Charlotte en sarcastische Miranda reageren op de actualiteit, ieder vanuit hun eigen iconische karakter en taalgebruik. Zo had ik een beeld van ze zonder ooit een aflevering te hebben gezien. Daar had ik ook niet per se behoefte aan – de 25 jaar oude plot klonk als voer voor clichés. Maar toen SATC begin deze maand op Netflix verscheen en ik me alsnog aan de pilot waagde, voelde ik me toch mooi even de nieuwe bimbo on the block. Het tempo ligt veel hoger, de grappen zijn veel gevatter dan ik verwachtte. Tuurlijk: de serie gaat al even mee en dat merk je. Aan de soms PowerPoint-achtige scène-overgangen, het sexy saxofoonmuziekje wanneer Carrie valt voor Mr. Big. Maar dat helpt anno 2024 vooral om SATC te bekijken met een licht-ironische bril, als satire. Al blijven sommige thema’s achterhaald. Wanneer Carrie besluit seks te hebben „als een man”, bijvoorbeeld, dus „zonder gevoel”: tsjah. Dat voelt inmiddels eerder afgezaagd dan edgy.
Seizoen 2Aflevering 4: They Shoot Single People, Don’t They? (1999)
Carrie verschijnt met een nare foto op een magazinecover als vertegenwoordiger van haar ‘soort’; Samantha gaat kortstondig uit met een ‘we-guy’, een man die een serieuze relatie lijkt te willen.
SH: Ik herinner me de vragende blikken, de troostend bedoelde opmerkingen („Je vindt hem heus nog wel”) en de mogelijke ‘verklaringen’: als single vrouw van boven de dertig was je waarschijnlijk te kritisch/ te behoeftig/ te hoog opgeleid/ lesbisch. Er verschenen zelfhulpboeken over hoe je ‘hem’ alsnog aan de haak kon slaan. Ook als je niet zeker wist of je wel gemaakt was voor het gezinsleven was er een gevoel van onrust, van het op de verkeerde plaats te zijn beland. Dat maakte de ‘wij’-dater voor sommige vrouwen zo onweerstaanbaar: een man die meteen begon over gezamenlijke toekomstplannen leek in elk geval serieus. Bij die van Samantha blijkt het een versiertruc – dankzij SATC was ik een gewaarschuwd mens.
AW: Ik nu ook. Ik ben benieuwd of ik, als ik als happy single de dertig passeer, soortgelijke opmerkingen naar m’n hoofd zal krijgen: je hoopt toch dat dat inmiddels verleden tijd is. Maar anders zal ik deze aflevering ongetwijfeld terugkijken en in Carrie een troostrijke bondgenoot vinden.
Seizoen 3Aflevering 5: No Ifs, Ands, or Butts (2000)
Samantha gaat uit met platenbaas Chivon Williams, een zwarte man – maar zijn zus tekent bezwaar aan.
SH: Aiaiai. Deze aflevering is gênant om terug te zien. SATC was volkomen, onwaarachtig wit: dat viel toen al op, en als je wel eens in het echte New York had rondgelopen nog meer. Dit script is onbegrijpelijk gemakzuchtig in elkaar gezet.
AW: Enorm. De vrouwen daten uitsluitend witte mannen, en als Samantha dan eindelijk iets begint met een man van kleur (die ook op een nogal stereotyperende manier in beeld wordt gebracht), verbiedt zijn zus de relatie omdat Samantha wit is. Dat lijkt vooral een makkelijk excuus om zwarte mannen vervolgens weer uit beeld te laten. En haast iedereen die niet wit is, eigenlijk.
SH: Mijn vriendin en mede-SATC-fan Carol heeft Surinaamse ouders en vertelde me dat zij, for better or worse, toen net zo kleurenblind tv keek als ik: vrijwel álle series die ze volgde gingen over witte mensen. Achteraf, en zeker nu ze zelf een dochter heeft, vindt ze het pijnlijk dat ze zichzelf zo weinig terugzag. Maar toen? Het was de status quo. Het kwam niet in je op om daar iets van te vinden. Dus genoot ze van SATC – als fictie.
Lees ook ‘Sex and the City’ is terug: ‘Ik wist van online agressie af, maar had het nooit direct ondervonden’
Seizoen 4Aflevering 17: A ‘Vogue’ Idea (2002)
Carrie betreedt haar mekka: de burelen van ‘Vogue’, waar een vrouwelijke redacteur haar eerste artikel tot de grond toe afkraakt. Senior redacteur Julian werpt zich op als Carries mentor. Dat gaat verkeerd.
AW: Bij mij gingen de eerste haartjes al overeind toen Carries nieuwe werkgever haar “cookie” noemde.
SH: Koekje ben ik nooit genoemd, wel ‘popje’. Door een gerenommeerd journalist. En ‘meisje’, door een fameus politicus. Bij elke man in pak checkte je onbewust altijd zijn eventuele bijbedoelingen – ook op de werkvloer. Dat was geen paranoia, maar realiteitsbesef; Carrie is hier raar naïef bezig. Wie accepteert er nou een ochtendborrel op kantoor?
AW: Dat zou ik liever omdraaien: welke werkgever biedt er nou een ochtendborrel aan op kantoor? Ik vind de manier waarop het onderwerp grensoverschrijdend gedrag hier wordt afgehandeld ook ingewikkeld. De scène waarin de ochtendborrelman ineens half uitgekleed voor Carries neus staat gaat vergezeld van een geinig muziekje, alsof het de clou van een grap is. Het hééft ook iets lachwekkends wanneer Carrie deze trieste figuur in z’n onderbroek resoluut afwijst, maar die luchtige benadering van ongewenste intimiteit valt me toch zwaar, evenals de oplossing: Carrie besluit een-op-een-contact met Julian voortaan te mijden. That’s it. Ik begrijp wel dat ze verdere stappen niet aandurft, maar met een moderne #MeToo-blik is het wrang hoe weinig consequenties er aan Julians wangedrag verbonden zijn. Aan het eind van de aflevering had ik vooral veel zin om iemand een knietje te geven.
SH: Je hebt gelijk. Nu zou Carrie een klacht indienen en zou Julian zijn baan verliezen, of in elk geval zijn drankkabinet – en gemaand worden om zijn kamerdeur voortaan wijd open te laten.
Seizoen 5Aflevering 8: I Love a Charade (2002)
Een oude kennis van Carrie, pianobarlegende Bobby Fine, gaat trouwen met… een vrouw. De vriendinnen zijn sceptisch omdat ze aannamen dat hij gay was – totdat ze op de bruiloft zijn.
SH: Heerlijke aflevering. Vroeger dacht ik: o wat leuk, helemaal New York. Inmiddels is een flamboyante kennis die ik altijd met jonge vriendjes tegenkwam getrouwd met een vrouw en vader geworden van een tweeling – hij nadert de zestig en oogt heel content. Zijn zus had een heterogezin en woont nu samen met een vrouw. Al die strikte scenario’s worden losser. Wat een zegen.
AW: Ik vreesde even dat dit dezelfde kant opging als in seizoen drie, toen Carrie een biseksuele jongen datete en zich te oud voelde om die fluïde vorm van seksualiteit te omarmen. Met rollende ogen zat ik op de bank toen ze die arme knul meermaals wilde laten kiezen tussen mannen en vrouwen. Gelukkig tonen Carrie en consorten zich hier uiteindelijk iets ruimdenkender.
Seizoen 6Aflevering 15: Catch-38 (2004)
Carrie is verliefd op Alexandr Petrovsky, een oudere, Russische beeldend kunstenaar met een intercontinentaal glamourleven – maar hij blijkt al een volwassen kind te hebben en ziet verder van het vaderschap af. Zelf is Carrie inmiddels 38. Wat nu?
SH: Achtendertig vond ik moeilijk, en negenendertig nog moeilijker: het einde van je vruchtbare jaren dendert opeens in zicht. Net als Carrie volgde ik wat op mijn pad kwam (geen man, maar werk – al is het narcistische kunstenaarstype me niet onbekend, helaas), en dat was best eng; ik voel het weer als ik dit terugzie. Na mijn veertigste verjaardag zou alles weer steeds leuker en lichter worden, maar hoe kon ik dat toen weten?
Carrie komt er ook jaren later pas achter: in And Just Like That, het matige vervolg op SATC waarvan het derde seizoen in de maak is, begint ze nu pas weer een beetje de geneugten van haar vrijheid te voelen, op haar vijfenvijftigste.
AW: Of ik AJLT ga kijken weet ik nog niet. Vooral van de eerste, meest satirische drie seizoenen SATC heb ik genoten – daarna bereikte ik een punt dat er zóveel love interests de revue passeerden, dat ik er plaatsvervangend ietwat mannenmoe van werd. Ook Carries voice-over werd te veel van het goede: ik heb nog nooit zo vaak de frase „I couldn’t help but wonder…” gehoord. Carrie vraagt zich echt waanzinnig veel af. Ik hoop dat ze in AJLT de antwoorden vindt.
SH: Ik niet! Vragen houden het leven boeiend. Maar iets meer mannenmoe mag ze van mij ook wel worden, ja. Kom op Carrie. You’re fabulous.
