Column | Waarom moest Edo de Waart net nu stoppen? Hij had er moeten zijn voor mij

Toegegeven, ik reserveerde kaarten voor dat concert onder leiding van Edo de Waart met een onfatsoenlijke bijgedachte. Ik wilde hem graag meemaken, met een lied van Mahler en een symfonie van Mendelssohn, het kon niet missen. Maar ik dacht ook: die man is op leeftijd, dit kán wel eens de laatste keer zijn. Per mail kreeg ik mijn verdiende loon: „Helaas heeft dirigent Edo de Waart moeten afzeggen voor dit concert.” En niet alleen voor dit concert, hij stopt helemaal. De Waart meldde aan de verslaggever van NRC: „Ik ben moe. Ik ben klaar en ik ben tevreden.” Toegeven aan geen puf meer kan een bevrijding zijn en dat gun ik hem van harte. Maar ik moest toch even slikken. Waarom net nu? Hij had er moeten zijn voor mij, daarna kon hij geen puf hebben zoveel hij wilde.

Belachelijk, maar zo zijn liefhebbers.

En het kan veel erger, werkelijk religieus-fanatieke fans bepalen wat voor hun idool het rechte pad is. Wijkt de ster daarvan af dan voelen zij zich in hun eigenwaarde ondergraven. Klassiek voorbeeld is Bob Dylan die niet moest denken dat zijn fans van het eerste uur hem toestonden zich te ontwikkelen van folk singer tot popzanger met een rockband. Hij deed het toch, daar niet van. Er zijn ook pitbull-fans die zich het centrale gezag over een genre, ster of kunstwerk toe-eigenen. Onlangs reageerden country&western-liefhebbers brullend en bijtend op Beyoncé en haar album ‘Cowboy Carter’. Zij voegde iets toe, de fanaten deden of ze hun iets afpakte (Afblijven! Je bent te zwart en te rijk. Deze muziek is van ons).

Dirigent Edo de Waart in 2023. Op 10 april maakte hij bekend per direct te stoppen met dirigeren.
Foto Merlijn Doomernik

Hetzelfde overkwam Aya Nakamura, toen het gerucht ging dat ze bij de opening van de Olympische Spelen in Parijs iets van Edith Piaf zou zingen. La vie en rose? Vergeet het. De Frans-Malinese zangeres werd bestookt met racistische haat. (Afblijven! Jij bent niet Frans genoeg. Piaf is van ons). Hun redeloze smetvrees herinnert me aan de oprispingen van literaire kwezels bij het bericht dat Rudolf van den Berg De Avonden van Gerard Reve zou verfilmen. Onacceptabele heiligschennis, was de teneur. (Afblijven! Het boek is beter. Reve is van ons). Een beetje kunstenaar denkt bij zulke zielepoterigheid: hoepel op, ik doe wat ik wil. Van den Berg maakte De Avonden toch (met Rijk de Gooyer en Viviane de Muynck in hun element als de vader en de moeder). Beyoncé en Aya Nakamura sloegen terug met songs waaruit blijkt dat ze de haters rauw lusten.

Maar ik ben Edo de Waart kwijt. Au. Nuno Coelho vervangt hem op de bok en ontlokt Mendelssohns Schotse Symfonie aan het Radio Filharmonisch Orkest of het met zijn kop in de storm staat. Hij wordt één met dat orkest. Schopt een rel, aait over een bol, legt zijn wil op. Hij is wat de bedoeling was.