Inspirerend, wonderschoon en deze maanden op hun mooist

Een groene Grand Tour langs mijn persoonlijke favorieten (en allermooiste) tuinen en parken in Europa. Aangelegd door kunstenaars en kunstliefhebbers. Van de tuin der tuinen en voorbeeld voor veel wat later elders ontstond, de Giardino di Boboli in Florence tot het vorig zomer geopende Parc Payager, het landschapspark van LUMA in Arles. Allemaal even inspirerend, wonderschoon en deze maanden op hun mooist. Frankrijk viert jaarlijks het Festival International des Jardins, Italië kent de Garden Route Italia, de Grandi Giardini Italiani en de Appuntamento in Giardino. Alles overziend vraag ik mij ondertussen af of uitgerekend ons land ook niet eens toe is aan iets nieuws, dat verder gaat dan een Keukenhof of Floriade? Laat u inspireren en duizend ideeën bloeien.

1Tuinen van Monet Giverny

Nergens zag ik een blauweregen blauwer, een gele lis geler of waterlelies talrijker dan in de tuinen in Giverny. Het meesterwerk van Monet. Misschien wel de allermooiste tuin en werkelijk een kunstwerk op zichzelf. Ik gun hier iedereen een moment met Monet alleen maar helaas zal dat tussen de jaarlijks 600.000 bezoekers niet snel lukken. Alhoewel, het toerisme uit Azië zal dit jaar nog niet op het oude niveau terug zijn. Wees in ieder geval voorbereid op een lange rij of kom vroeg. Of bezoek Giverny buiten de zomervakanties want deze tuin is in alle seizoenen prachtig en staat van begin april tot laat oktober in bloei. Hier schilderde Monet zijn wandvullende waterlelietaferelen en zinderende late werken. Het naastgelegen atelier en de woning behoren tot de beste historische interieurs die ik ken. ‘Claude is net vertrokken’, zo lijkt het. De magistrale eetkamer, met goudgele wanden, plafond en meubilair, de royaal gedekte tafel, de openslaande tuindeuren en de Franse zon maken dat je hier nooit meer weg wilt.

2Henry Moore Studios & Gardens Perry Green

In 2006 bezocht ik voor het eerst Perry Green, tussen Londen en Cambridge, voor een bezoek aan de Henry Moore Studios & Gardens. Datzelfde jaar presenteerde de Kunsthal Rotterdam de drukbezochte tentoonstelling over zijn werk en in 2013 herhaalde ik het kunstje, ditmaal buiten in de nieuwe tuinen van het Rijksmuseum. Voor Henry Moore op z’n mooist moet je naar Perry Green. Hier organiseert de Henry Moore Foundation jaarlijks een tentoonstelling zowel binnen in de voormalige ateliers als buiten op het 30 hectare grote terrein. Voorzien van Wellington boots (better wear Wellies when it’s wet) is een wandeling langs de monumentale bronzen van Moore door dit zacht glooiende Engels landschap tussen de beelden en de schapen de ultieme symbiose van kunst en natuur. En hoe fascinerend om te ontdekken hoe deze kunstenaar zijn inspiratie vond in de natuur. Hier valt alles op zijn plek en zie je hoe organische vormen kunnen uitmonden in metershoge abstracte beelden.

3Giardino di BoboliFlorence

„Het is goed om te spelen en veel geld uit te geven” (‘Convien giucare e spender bei quattrini’), aldus het devies van Lorenzo de’ Medici bijgenaamd il Magnifico. Hij was een telg uit de dynastie bankiers die aan de wieg stond van de renaissance. Wat geld en goede smaak vermag. Leonardo en Botticelli, Donatello en Michelangelo, allemaal werkten ze in opdracht van de Medici. Rond Florence ligt een netwerk van villa’s met tuinen, terecht Unesco werelderfgoed, die bij elkaar al een zomervakantie waard zijn. In Florence zelf beschikten de Medici over het Palazzo Pubblico en het Palazzo Pitti aan de andere zijde van de Arno. Jaren geleden liep ik door de overdekte Vasari Corridor, de kilometerslange geheime verbinding tussen beide gebouwen om uiteindelijk in de ommuurde Boboli tuin van het groen te genieten. Een prachtige schelpengrot, beelden, citrusbomen, fonteinen, de Giardino di Boboli vormt in veel opzichten de inspiratiebron van onze parken.

4LUMA Arles

Hoog boven alles in Arles tekent zich sinds vorig jaar een glimmend bouwwerk af. Bedacht en gefinancierd door de filantroop Maja Hofmann werd het lome Franse stadje hiermee pardoes de 21ste eeuw in geslingerd. Architect Frank Gehry tekende opnieuw voor een spektakelstuk, niet zijn beste ontwerp als je het mij vraagt, maar LUMA als geheel is zonder meer van wereldklasse. Ik was er vorige zomer, het park was pas aangelegd en de extra aangeplante 500 bomen waren nog aan het wortelschieten. Het ontwerp is van de Belgische landschapsarchitect Bas Smets en LUMA is speciaal aan te bevelen voor Nederlandse bestuurders die geen raad weten met voormalige industriële terreinen. Terwijl we in ons land eindeloos nadenken, plannen en overleggen (en net zolang wachten tot zich weer een volgende crisis aandient) over een Hemterrein, Suikerunieterrein, Marineterrein of M4H gebied ontstond hier een voorbeeldige herontwikkeling in een puik park.

5Villa LiebermannBerlijn

Berlijn is een stad vol contrasten en nergens voel ik dat scherper dan aan de lieflijke Wannsee, het stadsmeer aan de rand van de Duitse hoofdstad. Hier liggen pal naast elkaar twee bestemmingen die Berlijngangers niet bij hun eerste of tweede bezoek, maar pas later aandoen. Twee prachtige villa’s, beide ontworpen door dezelfde architect Paul Baumgarten. Statig en luisterrijk aan het water, gebouwd voor een prettig verblijf, vertier en aangenaam verpozen. De Villa Liebermann is bekend door haar bewoner, de schilder Max Liebermann. De Villa Marlier werd tijdens het Derde Rijk gastenverblijf voor de Sicherheitsdienst en ontleend zijn bekendheid aan de bijeenkomst die hier op 20 januari 1942 werd belegd en onder de naam Wannsee Konferenz de geschiedenis inging. Alle notulen ervan zouden vernietigd zijn, op een versie na waarin de ijzingwekkende teksten te lezen staan die je naar adem doen happen. Even verderop in de tuin van Liebermann getuigt de troostrijke bloemenpracht, zijn weduwe moest in 1940 alles gedwongen verkopen, van een onwaarschijnlijke levenskracht. Het is de helende werking van moeder natuur.