In ‘Nayola’ spat het Angolese oorlogsgeweld van de kleurrijke beelden

Ondanks dat een groot deel van animatiefilm Nayola baadt in warme kleuren en heerlijk dansbare ritmes opduiken, spat het geweld en de pijn haast van ieder frame. Expliciet en impliciet. De film over de gevolgen van de Angolese Burgeroorlog (1975-2002) toont bewoners die tot in hun haarvaten getraumatiseerd zijn door wat ze hebben gezien en meegemaakt. Ook jaren later nog.

De film springt heen en weer tussen 1995 en 2011 en gaat over drie vrouwen. In 1995 volgen we Nayola, een jonge rondreizende vrouw op zoek naar haar echtgenoot, die verdween in de strijd. In 2011 zien we een tienermeisje, Yara, dat via raps de toestand in haar thuisland aanklaagt en continu op de vlucht is voor corrupte politie. Yara woont samen met haar oma.

De achtergronden bestaan vaak uit grove, uitwaaierende penseelstreken. De meeste personages zijn dan weer scherpomlijnd en hoekig, net als hun karakters, op Yara’s grootmoeder na dan, een zachte, rouwende vrouw die acht jaar na het einde van de oorlog niet meer durft hopen dat haar eigen dochter ooit zal thuiskomen.

De film legt de details van de oorlog niet uit. De personages in de film lijken zelf niet meer te weten waarom ze elkaar bevechten. Dat blijkt ook uit een knullige conversatie tussen een neefje en zijn oom, die elkaar verwijten maken over aan de ‘verkeerde kant staan’ terwijl op de achtergrond iemand vermoord wordt.

De kracht van de film zit in de vele observaties van personages die het geweld hebben geïnternaliseerd. Zoals de gekke medewerker in een verlaten station waar Nayola langskomt, die terwijl hij het woord „vrede” uitspreekt doet alsof hij schoten afvuurt met een machinegeweer. ‘Vrede’ blijkt een grap geworden. Of de beelden van mensen die elkaar aanvallen als beesten voor een zak rijst. Velen lijken hun menselijkheid te hebben verloren. Ook in de magisch realistische momenten in de film vervagen soms de grenzen tussen mens en dier om te kunnen overleven.

Omdat de beelden in Nayola enorm veelzeggend zijn, is het zonde dat de gesprekken tussen personages vaak wat gekunsteld poëtisch voelen. De gruwel van oorlog blijkt in deze animatie beter te vatten in tekeningen dan in woorden.

https://www.youtube.com/watch?v=3–hJi_X8zM

In deze gids vind je de beste films die momenteel in de bioscoop draaien