Blackbird Blackbird Blackberry is een soms wat weerbarstige film. Net als zijn hoofdpersonage Etero (Eka Chavleishvili) zelf. Ze is de enige vrouw in haar Georgische dorp die geen zin heeft om „haar huis te verlaten voor iemands sperma”, zoals ze het zelf plastisch omschrijft.
Ze onderhoudt zichzelf door een drogisterijtje open te houden; ze is tevreden in haar Spartaans aandoende woning. En geniet van het plukken en proeven van bramen (blackberry’s). Als ze tijdens die laatste activiteit een prachtige merel (blackbird) ziet en vervolgens een bijna-doodervaring heeft, lijkt er iets in haar in gang gezet. Terug in haar winkeltje heeft ze spontaan seks met de goeiige leverancier Murman (Temiko Chichinadze). „Daar ga je dan met je maagdelijkheid na 48 jaar”, stelt ze droog en begint een affaire met hem.
Dat doet denken aan andere recente films over stuurse vrouwen op leeftijd die plots hun lichaam en genot ontdekken. Denk aan het populaire Britse Good Luck To You, Leo Grande, met Emma Thompson als vrouw van middelbare leeftijd die haar seksualiteit onderzoekt met een jongere sekswerker.
Lees ook Elene Naveriani maakte een film over de seksuele ontwaking van een 48-jarige vrouw: ‘een moment van bevrijding’
Maar in het sterk gestileerde Blackbird Blackbird Blackberry blijkt het seksuele ontwaken van een vrouw op leeftijd niet de kern van het verhaal. De film zet je steeds weer op een ander been. Regisseur Elene Naveriani brengt het dorp van Etero tragikomisch en offbeat in beeld. Vooral de vrouwelijke inwoners – op Murman en zijn assistent na, komen er weinig mannen in beeld. We zien Etero’s dorpsgenotes vooral mierzoete taartjes eten en roddelen. Ze doen denken aan het koor in een Griekse tragedie, met hun uitgestreken gezichten en haren die chemisch gekleurd zijn met de verbleekte pakjes uit de schappen van Etero’s winkeltje. Ze voorzien de kijker van achtergrondinformatie – over Etero’s jeugd zonder moeder. Maar de schijnvriendelijkheid en sneren tonen vooral hoe benauwend het dorp is. Hoe het denken van deze vrouwen volledig is bepaald door wat er verwacht wordt van vrouwen, zoals „het baren van kinderen voor hun land”.
Chavleishvili, sowieso een fascinerende verschijning met haar stuurse, scherpe trekken, is als Etero een verademing tussen de dorpsvrouwen die in de knoop liggen met hun eigen vooringenomenheid, ongeïnteresseerde kinderen en botte echtgenoten. De liefdevolle dynamiek tussen haar en de goeiige Murman wordt mooi in beeld gebracht. Maar als kijker besef je ook steeds beter dat Etero absoluut niet ‘bevrijd’ moet worden door een liefdespartner – dat is projectie van de buren en misschien ook van de kijker.
