Human Rights Watch: Israël heeft fosformunitie gebruikt

Ook Palestijnse president Abbas wijst ontruiming Noord-Gaza af

De Palestijnse president Mahmoud Abbas heeft de Israëlische oproep tot de ontruiming van het noordelijke deel van Gaza afgewezen. Dat zei hij vrijdag in de Jordaanse hoofdstad Amman tegenover de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken, meldt het Palestijnse staatspersbureau WAFA.

Net als Human Rights Watch vergeleek Abbas de aanstaande gedwongen verplaatsing met de massale ontheemding van Palestijnen in 1948. Bij de Nakba — Arabisch voor catastrofe — werden, in het proces van de oprichting van de staat Israël, 700.000 Palestijnen uit hun huizen verdreven. Abbas vreest voor een „tweede Nakba”.

De Amerikaans-Palestijnse gesprekken van vrijdag zijn onderdeel van Blinkens reis door het Midden-Oosten als ruggensteun aan bondgenoot Israël, dat inmiddels een grondoffensief in Gaza voorbereidt. Washington hoopt ook de druk op Hamas op te voeren. Verschillende landen in de regio dringen er net als Abbas bij de VS op aan om Israël ertoe te bewegen voor een humanitaire corridor te zorgen in de Gazastrook. Eerder sprak Blinken met koning Abdullah II van Jordanië. Ook Qatar, Bahrein, Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten en Egypte staan op het programma.

Zowel berichten over de precaire humanitaire omstandigheden in de Gazastrook als de oproepen vanuit hulporganisaties om een oplossing daarvoor te vinden, blijven inmiddels aanhouden. De Israëlische blokkade heeft ervoor gezorgd dat de ruim twee miljoen inwoners met uiterst beperkte medische voorzieningen, levensmiddelen, water en elektriciteit kwamen te zitten.

Man aangehouden voor verbranden Israëlische vlaggen op Urk

De politie heeft een Urker gearresteerd die verdacht wordt van het verbranden van twintig Israëlische vlaggen op Urk. De vlaggen waren van huizen afgehaald in de nacht van dinsdag op woensdag. De strengchristelijke gemeente Urk is overwegend pro-Israël. Op het stadhuis wordt elke ochtend de Israëlische vlag gehesen deze week.

Lees ook Twintig Israëlische vlaggen op Urk vernield of in brand gestoken

Woordvoerder Israëlisch leger: ‘We begrijpen dat evacuatie Noord-Gaza langer dan 24 uur duurt’

Een woordvoerder van het Israëlische leger zegt te begrijpen dat de evacuatie van de Palestijnen in het noorden van de Gazastrook langer dan 24 uur zal duren. Israël bereidt waarschijnlijk een grondoffensief in het noorden van het gebied voor, en waarschuwde Gazanen dat zij het gebied „voor hun eigen veiligheid” moeten verlaten. Of deze uitspraak betekent dat Israël langer zal wachten met de aanval, is onduidelijk.

Volgens de Verenigde Naties had het leger van Israël zelf afgekondigd dat het gebied binnen 24 uur leeggeruimd zou moeten zijn, maar is een evacuatie van het noorden van Gaza binnen zo een korte tijd onmogelijk. De inwoners zitten vast in de Gazastrook, maar kunnen wel richting het zuiden vertrekken.

De laatste ontwikkelingen in het gewapend conflict tussen Israël en Hamas

Het is de zevende dag sinds de escalatie in het gewapend conflict tussen Israël en Hamas. Een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen van de afgelopen uren.

• De Israëlische oproep voor de ontruiming van 1,1 miljoen Palestijnen uit het noorden van Gaza wijst op concrete plannen voor een Israëlisch grondoffensief. Hulporganisatie Rode halve Maan zei dat de aanvankelijk gestelde deadline van 24 uur voor een ontruiming van die omvang onmogelijk is. Vrijdagmiddag zwakte het Israëlische leger die deadline af.
• Hamas verwierp vrijdag de Israëlische ontruimingsoproep voor de Palestijnse inwoners uit Noord-Gaza. Volgens de militantengroep heeft het Palestijnse volk twee opties: „Deze bezetting overwinnen of in onze huizen sterven”.
• De Israëlische aanvallen op Gaza hebben inmiddels al 447 Palestijnse kinderen gedood, meldt kinderrechtenorganisatie Unicef vrijdag. Mogelijk ligt het aantal hoger. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie staat het gezondheidssysteem in Gaza, dat voor bijna de helft wordt bewoond door kinderen, „op instorten”.
• Het Israëlische leger meldt dat sinds de verrassingsaanval van Hamas zaterdag 258 Israëlische soldaten zijn gedood.
• Human Rights Watch heeft Israël ervan beschuldigd witte fosfor gebruikt te hebben tijdens aanvallen op Libanon en de Gazastrook. De mensenrechtenorganisatie vreest bovendien met de gedwongen ontruiming van Noord-Gaza een „massale ontheemding op een schaal die in decennia niet is voorgevallen”.
• De internationale steun voor Israël blijft aanhouden met een gepland bezoek van Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en buitenlandministers van Canada, Duitsland en Italië, om „solidariteit te tonen met de slachtoffers van de terroristische aanvallen van Hamas”.

De Israëlische oproep voor de ontruiming van 1,1 miljoen Palestijnen uit het noorden van Gaza wijst op concrete plannen voor een Israëlisch grondoffensief. Foto Mohammed Abed/AFP

Unicef: 447 kinderen omgekomen in Gaza sinds begin oorlog

Volgens kinderrechtenorganisatie Unicef zijn er tot nu toe minstens 447 kinderen omgekomen in Gaza sinds de oorlog tussen Hamas en Israël zaterdag uitbrak. Dat meldt persbureau Reuters vrijdag. Dinsdag zei Unicef-directeur Catherine Russell dat niet alleen de bombardementen, maar ook de Israëlische blokkade van voedsel, brandstof en water voor de Gazastrook gevaarlijk is voor kinderen: „Nu de humanitaire situatie snel verslechtert, moeten humanitaire actoren veilig toegang kunnen krijgen tot kinderen en hun families met levensreddende diensten en benodigdheden – waar ze zich ook mogen bevinden.”

Pro-Palestijnse protesten in Arabische wereld en Frankrijk

In Iran, Irak, Jordanië en Frankrijk zijn duizenden mensen vrijdag de straat op gegaan om steun te betuigen aan de Palestijnen. Hamas heeft een oproep gedaan aan de Arabische wereld om in opstand te komen tegen Israël en voor Palestina. De voormalige Hamas-voorman Khaled Meshaal zei in een toespraak: „Ik richt me tot alle geleerden die lesgeven over jihad [‘heilige strijd’ in het Arabisch, red.]. Ik richt me tot iedereen die lesgeeft en leert. Dit is het moment om [de theorie] in de praktijk te brengen.” Het is onduidelijk welk deel van de demonstranten steun betuigt aan de Palestijnen, en welk deel zich ook achter het geweld van Hamas schaart.

In Parijs heeft de regering de protesten bij voorbaat al illegaal verklaard en deze vrijdag opgebroken met traangas en waterkanonnen. Frankrijk heeft de grootste Joodse en de grootste moslimgemeenschappen van Europa. Volgens president Emmanuel Macron zijn er dertien Fransen omgekomen tijdens de strijd tussen Hamas en Israël.

Demonstranten in Bagdad, Irak. Duizenden mensen gingen de straat op om steun te betuigen aan de Palestijnen. Foto Ahmed Saad/Reuters

Hamas verwerpt Israëlische oproep tot Palestijnse ontruiming noorden van Gazastrook

Hamas heeft vrijdag de Israëlische oproep verworpen om de noordelijke Gazastrook te ontruimen. Met de ontruiming, die wijst op het op til zijnde Israëlisch grondoffensief, worden ruim één miljoen Palestijnen gedwongen hun huis te verlaten. Volgens Hamas heeft het Palestijnse volk twee opties: „Deze bezetting overwinnen of in onze huizen sterven”. Het Israëlische leger, dat al langer dreigt met een grondoffensief, verbond aan de ontruiming een termijn van 24 uur.

In een interview met de Arabische nieuwszender Al Jazeera vrijdag zegt Basem Naim, het politieke hoofd van de militantengroep, dat Palestijnen „graag in vrijheid en waardigheid leven”.

Naim omschrijft de verrassingsaanval van Hamas van zaterdag, waarbij inmiddels bijna 1.400 Israëlische doden vielen, als „een daad van verdediging”. Naar eigen zeggen is de aanval het gevolg van de „verstikkende belegering die Gaza zeventien jaar lang heeft doorstaan”. „We hebben geprobeerd uit deze openluchtgevangenis te komen en spraken de internationale gemeenschap aan. Nu verdedigen we ons bestaan. We moeten af van deze bezetting. Dit is de wortel van al het kwaad in de regio.”

Gebouw Universiteit Leiden in Den Haag gesloten vanwege ‘veiligheidsrisico’

De Universiteit Leiden houdt vrijdag vanwege een „verhoogd veiligheidsrisico” een van de gebouwen dicht. Het betreft het universiteitsgebouw Wijnhaven aan de Turfmarkt in Den Haag.

In een interne mail van een docent aan een groep studenten, vrijdagochtend gestuurd en in handen van NRC, staat dat de sluiting verband houdt met „een Palestina-demonstratie”. Een woordvoerder van de universiteit weerspreekt dat na het middaguur, en zegt dat het „pertinent onwaar” is dat de sluiting en de demonstratie verband houden. De woordvoerder kan geen uitspraak doen over waarom het gebouw gesloten blijft.

Het besluit om het gebouw aan de Turfmarkt dicht te houden is genomen toen nog niemand in het gebouw aanwezig was, aldus de woordvoerder. Studenten wordt gevraagd niet naar de locatie te komen. In andere gebouwen van de Universiteit Leiden in Den Haag wordt gecontroleerd op studenten- en medewerkerspassen.

Open brief
Hoe lang het universiteitsgebouw dicht blijft is nog onbekend, stelt de universiteit. Hierover zou in de loop van de dag meer duidelijkheid moeten komen. Het universiteitsgebouw is normaal gesproken zeven dagen per week geopend. Bij het gebouw zijn geen studentenwoningen gevestigd. Er stond vandaag onder meer een afstudeerceremonie gepland. Daarvoor wordt gezocht naar een andere locatie.

Enkele dagen terug schreven Joodse studenten in een open brief aan de universiteit dat zij zich vanwege hun identiteit niet veilig voelen. In de brief, gericht aan het College van Bestuur, beschrijven de studenten hoe er op de Universiteit Leiden in hun ervaring een anti-Joodse sfeer hangt.

De afgelopen week vonden in Den Haag en Leiden pro-Palestina demonstraties plaats, nabij de universiteitscampussen, schrijft Israelnieuws.nl. Daarbij werden volgens de brief leuzen geroepen als „Glorie aan Gaza en heel Palestina voor hun moedige en voorbeeldige verzet” en „From the river to the sea, Palestine will be free”.

Aanvulling 13.00 uur, 13 oktober 2023: dit artikel is geüpdatet met een reactie van een woordvoerder van de Universiteit Leiden, die stelt dat het „pertinent onwaar” is dat de sluiting van het gebouw aan de Turfmarkt verband houdt met een Palestina-demonstratie.

De Universiteit Leiden in Den Haag, waar de deuren de hele dag dicht blijven vanwege „een verhoogd veiligheidsrisico”. Foto Remko de Waal/ANP

Hamas: ‘Dertien gijzelaars omgekomen door bombardementen Israël’

Volgens Hamas hebben de Israëlische bombardementen van de Gazastrook de afgelopen 24 uur het leven gekost aan dertien mensen die uit Israël zijn ontvoerd om als gijzelaar gebruikt te worden. Dat meldt de groep vrijdag. Volgens Hamas waren onder de gevangenen ook buitenlanders, maar de groep meldt niet van welke nationaliteit de slachtoffers zijn.

Volgens Israël heeft Hamas ongeveer 150 gijzelaars meegenomen tijdens aanvallen vanuit Gaza. Hamas dreigt met het doden van gijzelaars als Israël doorgaat met bombardementen op Gaza.

In beeld: Palestijnen evacueren gewonden en verbrande auto’s na grote Hamas-aanval

VN-hulporganisatie voor Palestijnen verplaatst hoofdkwartier naar zuiden Gazastrook

De UNRWA, de VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen, verplaatst zijn hoofdkwartier in de Gazastrook naar het zuiden van dat gebied. Dat laat de organisatie vrijdag weten op X. De verplaatsing volgt kort op de mededeling van Israël aan Palestijnen om het noorden van Gaza te verlaten. Het hoofdkwartier van de UNRWA ligt momenteel nog in Gaza-stad, in het noorden van het Palestijnse gebied.

De UNRWA, die in 1949 werd opgericht om gevluchte Palestijnen te helpen en ook werkt op de Westelijke Jordaanoever, in Libanon, Jordanië en Syrië, wil vanuit het zuiden doorgaan met humanitaire hulp bieden. De organisatie dringt er bij de Israëlische autoriteiten daarnaast op aan om „alle burgers in UNRWA-opvangcentra, inclusief scholen, te beschermen”.

‘Voor Hamas was het nu of nooit’

Blinde moordlust lijkt op het eerste gezicht de enige verklaring voor de slachting die Hamas zaterdag aanrichtte onder Israëlische burgers. Waarom zou je anders bejaarden en kinderen neerschieten? Wat hoopte Hamas hiermee te bereiken? Zag het niet dat Israël zou reageren met een massabombardement op Gaza? Of geeft het überhaupt niet om burgerlevens, zelfs niet om die van de Palestijnen?

Wie Hamas goed kent, ziet echter wel degelijk duidelijke beweegredenen en langetermijndoelen achter het offensief.

Lees verder in dit interview met Hamas-expert Jeroen Gunning

Rode Halve Maan: ontruiming van noorden Gazastrook is onmogelijk, artsen nemen afscheid van elkaar

Het is onmogelijk om in één dag ruim een miljoen mensen veilig van het noorden naar het zuiden van Gaza te verplaatsen. Dat laat een woordvoerder van hulporganisatie de Rode Halve Maan weten aan persbureau AP, in een reactie op een Israëlische ontruimingsoproep.

De organisatie heeft grote zorgen over gewonden. „Wat zal er met onze patiënten gebeuren? We hebben gewonden, ouderen en kinderen die in ziekenhuizen liggen.” Volgens de woordvoerder weigeren meerdere medici om ziekenhuizen te evacueren, omdat zij patiënten niet in de steek willen laten. Ze zouden in plaats daarvan hun collega’s hebben gebeld om afscheid van elkaar te nemen.

Israëlische luchtmacht bestookt 750 ‘militaire doelen’, honderdduizenden Palestijnen sliepen vannacht op straat

Israël heeft vrijdagnacht zeker 750 „militaire doelen” in de Gazastrook onder vuur genomen, maakte het Israëlische leger vrijdag bekend. Zeker twaalf gebouwen zouden daarbij zijn geraakt. Het is niet bekend of er (burger)slachtoffers vielen. Op beelden die het Israëlische leger vrijgaf, is te zien hoe hoe raketaanvallen talloze gebouwen met de grond gelijk maken.

Inmiddels blijven de berichten over de precaire humanitaire omstandigheden in de Gazastrook aanhouden. Vannacht zouden honderdduizenden Palestijnen in het gebied zonder onderdak de nacht hebben doorgebracht, zo meldt het Rode Kruis vrijdagochtend.

De hulporganisatie maakt zich zorgen om de ruim twee miljoen Gazanen die zonder levensmiddelen, water en elektriciteit zitten sinds de Israëlische blokkade. „Ambulances kunnen de gewonden niet bereiken. Burgers moeten worden gespaard voor de gevolgen van deze vijandelijkheden.” Eerder waarschuwde de Wereldgezondheidsorganisatie dat het gezondheidssysteem in Gaza „op instorten” staat.

Vuur en rookpluimen stijgen boven door Israël bestookte gebouwen in Gaza-Stad vrijdagochtend. Foto Mahmud Hams/AFP

Dit gebeurde de afgelopen uren in het conflict tussen Israël en Hamas

Het is de zevende dag sinds de escalatie in het conflict tussen Israël en Hamas. Een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen van de afgelopen uren.

• Het Israëlische leger heeft tegen de Verenigde Naties gezegd dat 1,1 miljoen Palestijnen die momenteel in het noorden van Gaza leven binnen 24 uur naar het zuiden van de Gazastrook moeten verplaatsen. De oproep wijst erop dat de plannen voor een grondoffensief, waar Israël al eerder mee dreigde, steeds concreter worden.
• Het conflict tussen Israël en Hamas heeft sinds de escalatie van zaterdag inmiddels aan zeker 1.568 Palestijnen en minstens 1.300 Israëliërs het leven gekost.
• De haast onafgebroken Israëlische luchtaanvallen in Gaza hebben inmiddels 423.000 Palestijnen uit hun huis gedwongen, blijkt uit cijfers van de Verenigde Naties.
• Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch heeft Israël ervan beschuldigd witte fosfor gebruikt te hebben tijdens aanvallen op 10 en 11 oktober op Libanon en in de Gazastrook. De organisatie heeft dit vastgesteld op basis van geverifieerde video’s op sociale media en ooggetuigen.
• Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie staat het gezondheidssysteem in Gaza „op instorten”. Volgens de organisatie is een humanitaire corridor noodzakelijk – zodat levensmiddelen en hulpverleners Gaza kunnen bereiken – om „een humanitaire catastrofe te voorkomen”.
• De internationale steun voor Israël blijft aanhouden. Vrijdag staat een bezoek van de Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en Europees Parlementsvoorzitter Roberta Metsola aan Israël gepland. Europa wil op die manier „solidariteit tonen met de slachtoffers van de terroristische aanvallen van Hamas”. Ook de buitenlandministers van Canada, Duitsland en Italië zouden onderweg zijn naar Israël.

Human Rights Watch: verdrijven Palestijnen is massale ontheemding en herhaling 1948

Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch heeft zich kritisch uitgelaten over de Israëlische oproep om de ruim één miljoen Palestijnen uit het noorden van Gaza te verdrijven. Lokale vertegenwoordiger Omar Shakir spreekt op X, voorheen Twitter, van „massale ontheemding op een schaal die in decennia niet is voorgevallen”.

„Dit hebben we sinds de Nakba niet meer hebben gezien”, schrijft Shakir. De Nakba — Arabisch voor catastrofe — vond plaats in 1948, het jaar van de oprichting van de staat Israël. Toen werden zeker 700.000 Palestijnen uit hun huizen verdreven. Volgens Shakir moet de internationale gemeenschap optreden om een nieuwe ramp te voorkomen. „De geschiedenis zal niet mild zijn voor degenen die zich nu stil houden”. De oproep van Israël aan de VN wijst erop dat de plannen voor een grondoffensief, waar eerder al werd mee gedreigd, steeds concreter worden.

Israël: 1,1 miljoen Palestijnen moeten binnen 24 uur naar het zuiden van Gaza verplaatsen

Het Israëlische leger heeft aan de Verenigde Naties laten weten dat 1,1 miljoen Palestijnen in de Gazastrook binnen 24 uur naar het zuiden van het gebied moeten verplaatsen. Dat heeft een woordvoerder van de VN in de nacht van donderdag op vrijdag tegen persbureau Reuters gezegd.

Volgens het persbureau vrezen de Palestijnen dat dit een voorloper kan zijn van een gepland Israëlisch grondoffensief. „Een dergelijke beweging kan niet plaatsvinden zonder verwoestende humanitaire gevolgen”, aldus VN-woordvoerder Stéphane Dujarric. „De Verenigde Naties doen een dringend beroep op het intrekken van een dergelijk bevel, om te vermijden dat wat toch al een tragedie is, in een rampzalige situatie zou kunnen veranderen”, zei hij.

Het bevel van het Israëlische leger is ook van toepassing op al het VN-personeel en bewoners van Gaza die onderdak krijgen in VN-faciliteiten, waaronder scholen en gezondheidscentra.

Palestijnen vluchten naar veiligere plaatsen in Gaza-Stad te midden van de haast onafgebroken Israëlische luchtaanvallen. Foto Mohammed Abed/AFP

Human Rights Watch: Israël gebruikt illegaal fosformunitie tegen Palestijnse burgers

De mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) beschuldigt Israël ervan witte fosfor gebruikt te hebben tijdens militaire acties in Libanon en in de Gazastrook op 10 en 11 oktober. HRW zegt dit te hebben vastgesteld op basis van geverifieerde video’s op sociale media en ooggetuigen.

Volgens de organisatie is op de beelden artillerievuur te zien met witte fosfor bij de haven van Gaza-stad en op twee locaties op het platteland bij de Israëlische grens met Libanon.

Witte fosfor is een poeder dat ontbrandt op een temperatuur boven de 800 graden wanneer het in aanraking komt met zuurstof. De stof brandt huid en vlees weg als het over mensen heen wordt gestrooid. Om die reden is de inzet van witte fosfor als wapen onder het oorlogsrecht strikt verboden. De stof mag wel ingezet worden om onder meer rookgordijnen neer te leggen.

In strijd met internationaal oorlogsrecht
Volgens HRW is het gebruik van witte fosformunitie in Gaza, een van de dichtstbevolkte gebieden ter wereld, in strijd met het internationaal oorlogsrecht, omdat het burgers onnodig in gevaar brengt.

„Elke keer dat witte fosfor wordt gebruikt in dichtbevolkte gebieden, brengt dit een groot risico met zich mee op ondraaglijke brandwonden en levenslang lijden”, zegt Lama Fakih, directeur Midden-Oosten en Noord-Afrika bij Human Rights Watch.

Het Israëlische leger heeft in een reactie aan persbureau Reuters laten weten niets te weten over „de inzet van wapens die witte fosfor bevatten in Gaza”.

In 2009 onderzocht HRW ook al het illegaal gebruik van witte fosfor door de Israëlische krijgsmacht tijdens een conflict in Gaza. Israël gaf toe en berispte twee militairen. In 2013 kondigde Israël aan te stoppen met het gebruik van granaten die witte fosfor bevatten.

Tweede repatriëringsvlucht met ruim 200 Nederlanders geland in Eindhoven

Een tweede vliegtuig van Defensie met Nederlanders uit Israël is om 01.30 uur geland op de vliegbasis in Eindhoven. Dat meldt de Rijksoverheid. Aan boord waren ruim 200 Nederlanders en ook zo’n twintig inwoners van andere landen uit Europa.

Woensdag kwam een eerste vlucht van Defensie aan met 199 gestrande Nederlanders aan boord. Voor vrijdag staat er opnieuw een repatriëringsvlucht gepland. Nederlanders die mee willen op zo’n vlucht moeten zich eerst bij het ministerie van Buitenlandse Zaken melden.

Aanvankelijk zou KLM de vlucht verzorgen, maar de maatschappij zag hier vanaf om veiligheidsredenen.