Hoe gaat de Nederlander met vakantie? Ondanks alles toch vooral met het vliegtuig

Ondanks de lange wachtrijen en de vele vertragingen op Schiphol blijft het vliegtuig voor de meeste Nederlandse toeristen het favoriete transportmiddel. Vooral vakantiegangers tot 35 jaar reizen veel meer met het vliegtuig dan met de auto. Ook in de landen rondom Nederland lijken ze zich niet echt te laten afschrikken door de chaos op sommige vliegvelden of door vliegschaamte.

Dat blijkt uit onderzoek dat het Nederlandse Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC) donderdag heeft gepubliceerd. Het bureau vroeg medio juni naar de vakantieplannen voor 2022 van duizend Nederlanders – en net zo veel mensen in België, Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten.

Van de Nederlandse respondenten gaat 46 procent met het vliegtuig (juli 2021: 43 procent), aldus het NBTC. De helft van de Nederlanders zegt wel naar alternatieven te kijken voor hun vakantie vanwege de drukte op Schip-hol, zowel naar andere vliegvelden als naar ander vervoer.

Minder vaak en korter

Meer dan driekwart (77 procent) van de Nederlanders gaat deze zomer op vakantie – met vliegtuig, auto, trein, boot, camper en anderszins. Dat is 6 procentpunt meer dan in juli 2021. Ook in de andere vijf landen die het NCTB onderzocht, steeg het aantal mensen dat op reis gaat. De reisbeperkingen en de lockdowns tijdens de coronacrisis hielden de afgelopen twee zomers veel mensen in en rondom het huis.

De ANWB meldde in juni al soortgelijke cijfers. Driekwart van de 1.200 ANWB-leden die deelnamen aan de enquête, zeiden van plan te zijn om deze zomer op vakantie te gaan. Vakantiegangers blijven deze zomer wel dichterbij huis, concludeerde de ANWB. Dat zou met name te maken hebben met de zorgen om een nieuwe verspreiding van het coronavirus (aldus 45 procent van de ondervraagden), de hoge brandstofprijzen en de inflatie.

Ook in het NBTC-onderzoek zeggen veel mensen dat de angst voor een nieuwe coronagolf – mogelijk dit najaar – invloed heeft gehad op hun vakantieplannen. Ze hebben hun vakantie eerder in 2022 gepland, hebben haar uitgesteld of kiezen bewust voor flexibele annuleringsvoorwaarden.

„Nederlanders willen graag op vakantie, maar ze gaan minder vaak en korter en ze kiezen een ander type vakantie, bijvoorbeeld op de camping in plaats van in een hotel”, zegt een woordvoerder van de ANWB.

Voor ANWB-leden is de auto het favoriete vervoermiddel, logisch misschien voor een vereniging die van oudsher automobilisten vertegenwoordigt. Een kampeervakantie met eigen tent of caravan blijft het populairst. Van de vakantiegangers die met het vliegtuig reizen – in het ANWB-onderzoek 16 procent – kiest bijna de helft door de drukte op Schiphol voor een andere luchthaven.

Lees ook: Luchthaven Schiphol moet krimpen en dat is voor het eerst

Een woordvoerder van TUI, de grootste touroperator van Nederland, zegt desgevraagd dat „de zin om naar het buitenland te gaan groot is nu dat deze zomer weer kan zonder corona-restricties”. TUI zag de laatste weken een lichte stijging van last minute autovakanties, „maar niet zo significant dat je kan stellen dat mensen afzien van een vliegvakantie”.

Zelfs naar Groningen of Luik

De beperkte vliegtuigstoelen die nog beschikbaar zijn vanaf Schiphol worden wel gevuld, aldus de TUI-woordvoerder. „Maar het zijn vooral de regionale luchthavens die in trek zijn. Men is bereid om uit de Randstad naar Groningen en Luik te rijden om in ieder geval naar het buitenland te kunnen vliegen.”

Ook concurrent Sunweb ziet dat de andere luchthavens die het reisbedrijf aanbiedt, zoals Eindhoven en Rotterdam, „zeer populair” zijn. „Dat geldt ook voor vertrek vanuit België en Duitsland”, zegt een woordvoerder. Dit ondanks dat sommige dicht bij Nederland gelegen luchthavens, zoals Brussel Zaventem, vergelijkbare problemen kennen als in Amsterdam. De Sunweb-woordvoerder: „Daarnaast zien we dat de last minutes vanaf Schiphol wel weer aantrekken. Dat is een aantal weken anders geweest vanwege alle onzekerheid.”

In hoeverre is de trein een (klimaatvriendelijk) alternatief voor het vliegtuig, vroeg het NBTC aan vakantiegangers. Vooral mensen tot 35 jaar en mensen ouder dan 65 jaar bleken te kiezen voor de trein. In Nederland, België, Duitsland, Frankrijk en het VK telde het bureau precies hetzelfde percentage treinreizigers: 6 procent van de ondervraagden kiest de trein voor een vakantie in Europa.

Sunweb meldde vorige maand meer treinreizen te willen verkopen – ook vanwege de klimaatdoelstellingen. Een proef met een treinreis van dochterbedrijf Eliza Was Here naar de Zuid-Italiaanse streek Puglia was succesvol, zegt de woordvoerder. „Die was snel uitverkocht, maar het was wel echt een pilot om te testen hoe dit zou lopen. Door het succes gaan we zeker proberen deze treinreis volgend jaar op grotere schaal aan te bieden.” Wie ’s ochtends om 8.00 uur vertrekt van Amsterdam CS is de volgende ochtend om 7.00 uur op Bari Centrale.

Zomer in eigen land

Sunweb werkt ook samen met de Belgisch-Nederlandse aanbieder van nachttreinen European Sleeper voor treinen naar wintersportbestemmingen in de Franse Alpen later dit jaar.

Driekwart van de reizigers in het ANWB-onderzoek en zelfs 90 procent in het onderzoek van het NBTC kiest voor een vakantie binnen Europa. „Verre reizen naar Azië of Latijns-Amerika zijn nog lang niet terug op het niveau van voor de coronacrisis”, zegt de woordvoerder van de ANWB.

De populairste bestemming – met name van vakantiegangers in Frankrijk, het VK en ook de VS – is het eigen land. In Nederland kiest volgens het NBTC 43 procent van de vakantiegangers voor een zomer in eigen land (2 procentpunt meer dan in 2021). Alleen Belgen gaan (veel) meer naar het buitenland (27 procent in eigen land, 62 procent in Europa).

De onzekerheid van Nederlandse vakantiegangers die vliegen vanaf Schiphol leek in elk geval de afgelopen weken terecht – als je kijkt naar de cijfers die het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat dinsdag naar de Tweede Kamer stuurde. Maandag 20 juni was wat de drukte betreft de ergste dag van de laatste tijd. Op sommige momenten van de dag moesten passagiers meer dan drie uur wachten om door de beveiligingscheck heen te gaan.

Onrust op Schiphol

Slechts 23 procent van de vluchten vertrok die dag op tijd, blijkt uit de informatie van minister Mark Habers (Infrastructuur en Waterstaat, VVD). Overigens moesten passagiers op andere momenten in die week slechts een paar minuten wachten voor de beveiliging.

De onrust op Schiphol zal nog wel enige tijd duren, verwacht FNV Schiphol. Volgens de vakbond maken luchthavenmedewerkers zich nog steeds veel zorgen over de vakantiedrukte. In een FNV-peiling onder 664 mensen die werken als beveiliger, bagagesjouwer of grondmedewerkers (incheck), zegt 85 procent ‘nee’ op de vraag of zij deze zomer genoeg collega’s op hun afdeling hebben om hun werk veilig en verantwoord te doen.

Vanaf 2023 mag Schiphol nog maximaal 440.000 vluchten uitvoeren. Voor de pandemie, in 2019, waren dat er 500.000. Het afgelopen jaar telde Schiphol er 270.000. Sommige medewerkers aan het FNV-onderzoek denken dat de gedwongen krimp helpt om de werkdruk te verlagen. Anderen waarschuwen echter dat Schiphol al te weinig medewerkers heeft om 270.000 vluchten per jaar af te handelen.