‘Gefeliciteerd?” Het voorzichtige optimisme van techneut Casper wordt beantwoord met stilte. Campagneleider Sietske, communicatieadviseur Elvira en lijsttrekker Lisa blijven naar de tablet staren waarop ze net de verkiezingsavond tot een bizarre ontknoping hebben zien komen. De overwinning van hun partij is nog legendarischer dan ze hadden verwacht: maar liefst 53 zetels hebben ze veroverd. En toch voelt Lisa zich verslagen – want 81,4 procent van de Nederlandse kiezers heeft blanco gestemd.
Dat brengt het percentage Nederlanders dat vertrouwen in haar heeft getoond op… „Zeven procent”, zegt Lisa verbijsterd. „Zeven van honderd procent is niks. Dat is een middelgrote oppositiepartij. Wat de fúck, ook.” Haar team kijkt bezorgd toe hoe Lisa’s verslagenheid omslaat in verontwaardiging. „Wie dóét zoiets?”
Het overgrote merendeel van de stemmers dus, in de lunchtheatervoorstelling Exit Poll. Het toneelstuk is het resultaat van een open oproep van Het Nationale Theater en Theater Bellevue. Zij nodigden auteurs uit een tekst te schrijven naar aanleiding van de vraag: hoe kun je de samenleving écht veranderen? Schrijversduo Joeri Heegstra en Max Wind kwam als winnaar uit de bus met een politieke satire over de potentie van de blanco stem.
De voorstelling volgt hoe twee ogenschijnlijk tegengestelde partijen de verkiezingsavond beleven. De duffe Lijst Hup (die al elf jaar de premier levert: Gerjan) bereidt zich voor op een enorm verlies, terwijl de hippe VTP (met heerlijk holle slogans als ‘The Future is de Toekomst’) zich rechtstreeks naar de top meent te hebben ge-instagramd. Naarmate de verkiezingsuitslag indaalt, blijken beide partijen toch veel gemeen te hebben.
Dynamisch
De vier acteurs die de cast van Exit Poll vormen, spelen ieder twee rollen: in de ene scène maken ze deel uit van Lijst Hup, in de andere van de VTP. Die schakelingen maken de voorstelling dynamisch en geven de spelers de mogelijkheid alles uit de kast te trekken. Zo schittert Denise Aznam in haar dubbelrol als vlotte ‘communicatietovenaar’ voor de VTP en bibberige stagiair voor Lijst Hup, en Rick Paul van Mulligen wisselt knap tussen knullige ‘in-house techneut’ en inhoudsloze partijleider.
Iedere rol brengt een eigen taaltje en maniertjes mee om te persifleren, en die persiflages zijn een schot in de roos; grappig en herkenbaar. Wel maakt het feit dat bijna alle personages karikaturen zijn (hypocriete politici, oppervlakkige tech boys) hun volgende stap steeds redelijk voorspelbaar. En de enige twee personages met potentie tot onvoorspelbaarheid doorbreken steeds de vierde wand om hun innerlijke wereld met het publiek te delen. Dat haalt vaart uit de voorstelling en maakt dat je ook van hen weet wat te verwachten. De oprechtheid die ze tijdens die onderonsjes met het publiek tonen, weet daarnaast tussen de melige persiflages door niet altijd even lekker aan te komen.
Zo blijft de echte scherpte van de politieke satire soms uit. Maar met het tot de verbeelding sprekende uitgangspunt en de goed gevonden dialogen is Exit Poll wel een opvallend humoristische en lekker meeslepende voorstelling. Een stuk om aan terug te denken wanneer je weer met een rood potlood in de hand in een stemhokje staat.
