Gepest? Deze films en boeken bieden misschien troost

Films over Pesten

Spijt!

Dé film over pesten is Spijt!, naar het gelijknamige boek van Carry Slee (recent ook verschenen in stripvorm). Jochem is een gezette jongen die wordt gepest door een paar nietsontziende klasgenoten. Het einde is hartverscheurend. De film wordt vaak vertoond op scholen en dat is terecht: je mag hopen dat het de pestkoppen van nu aan het denken zet. Uit de recensie in NRC: „Vooral schrijnend is dat niemand zich tegen deze praktijken echt verzet (…). Instinctmatig blijft iedereen zo ver mogelijk bij het verschijnsel vandaan, omdat niemand behoefte heeft aan de problemen van een loser.”

Spijt!, 2013, regie Dave Schram, 95 min. Te zien op Netflix

Bluebird

Nog een Nederlandse klapper: de bekroonde televisiefilm Bluebird gaat over Merel, een leuk, lief en op meerdere vlakken talentvol 13-jarig meisje. Van de ene op de andere dag wordt zij gepest door een groepje op school, dat allengs bedreigender vormen aanneemt. Merel zwijgt over het pesten; tegen haar ouders en ook tegen haar gehandicapte broertje Kasper, met wie ze een innige band heeft. Je ziet haar steeds ongelukkiger worden; van het vrolijke meisje lijkt niets meer over. Op het eind lijkt er eindelijk iets te veranderen, als een van haar klasgenoten voor het eerst durft in te grijpen.

Bluebird, 2004, Mijke de Jong, 77 min. Op NPO Start

Wonder

Amerikaanse speelfilm naar het gelijknamige boek van R.J. Palacio over een jongetje dat met mismaakt gezicht werd geboren en ondanks vele operaties nog steeds een gezicht heeft dat direct opvalt. Hij loopt het liefst met een ruimtehelm op zijn hoofd, maar daar wordt hij op een gegeven moment te groot voor. Na jaren thuisonderwijs gaat hij nu naar een ‘gewone’ school. ‘Uiteraard’ wordt hij daar gepest en zit hij vaak alleen. Maar lieve kinderen zijn er ook. Uit de recensie in NRC: „In de soms wat zoete maar ook hartverwarmende film leert iedereen dat goedheid uiteindelijk loont.”

Wonder, 2017, Stephen Chbosky, Op Netflix/Videoland

Un Monde

Dat een schoolplein pure horror kan zijn bewijst Un Monde, de Belgische speelfilm die twee jaar geleden verscheen en goede kritieken kreeg. Het verhaal speelt op een Franstalige basisschool. Het meisje Nora komt nieuw op school en probeert zich te handhaven. Haar oudere broer Abel blijkt geterroriseerd te worden door een paar pestkoppen. Pogingen hem te helpen lopen op niets uit of maken de situatie nog erger. Volwassenen lijken geen idee te hebben van de extreme wreedheid die zich buiten hun zicht afspeelt en weten niet goed met de situatie om te gaan. Lees de recensie van dit opmerkelijke debuut.

Un Monde, 2021, regie Laura Wandel, 72 min. Pathé Thuis

Bully

Bully is een Amerikaanse documentaire waarin een paar kinderen voor langere tijd door een cameraploeg worden gevolgd. De film begint echter met de vader van Tyler; zijn zoon pleegde zelfmoord na langdurige pesterijen. Daarna zien we een paar andere kinderen die eveneens diep ongelukkig zijn door pesten. De boodschap van Tylers vader aan het einde van de documentaire is schrijnend: „alles begint bij één” – als meer kinderen naar voren zouden zijn gekomen tijdens de terreur had zijn zoon misschien nog geleefd. „Al was het maar één kind.”

Bully, 2011, regie Lee Hirsch, 99 min. Te zien op NPO Start

Eindeloos gepest

Recent was op tv Eindeloos gepest te zien, een documentaire over de 16-jarige Daan die zich na een periode waarin hij stelselmatig werd buitengesloten van het leven beroofde. Klasgenoten blikken terug op wat er gebeurde in die klas. Een jaar eerder onder dezelfde titel het verhaal van de 14-jarige Maryana. Kinderen uit haar dorp Boven-Hardinxveld wachtten haar op, bedreigden Maryana – die op het laatst nauwelijks nog de deur uit durfde – en bleven op Instagram maar vragen waarom ze nog steeds geen zelfmoord had gepleegd. Uiteindelijk kregen ze hun zin.

Eindeloos gepest over Daan is te zien op NPO Start, evenals de eerdere aflevering over Maryana. Lees ook de recensie van deze documentaire.

Carrie

Omdat wraak zo zoet kan zijn mag in dit overzicht Carrie (de remake uit 2013 van de oorspronkelijke film uit 1976) niet ontbreken. Wraak nemen op je kwelgeesten: menig gepest kind zal er af en toe driftig over fantaseren. Deze film (16+; officieel een horrorfilm maar ook weer niet zó eng) laat je niet alleen stiekem heel erg genieten van de gruwelijke wraak die een tienermeisje neemt op enkele notoire pestkoppen – hij laat in het voorafgaande deel ook goed de pijn voelen van Carrie, die op school vreselijke vernederingen voor haar kiezen krijgt. De film werd door NRC „De ultieme antihighschoolfilm” genoemd.

Carrie, 2013, regie Kimberly Peirce, 100 min. Op Netflix

13 Reasons Why (serie)

Over 13 Reasons Why is een hoop te doen geweest: de zelfmoord van hoofdpersoon Hannah zou te expliciet in beeld zijn gebracht en jongeren tot kopieergedrag kunnen aanzetten. Later is de bewuste scène helemaal geschrapt. Neemt niet weg dat de serie van 49 afleveringen (4 seizoenen) heftig genoeg is. Hannah heeft voor haar zelfgekozen dood op cassettebandjes vastgelegd wat haar tot haar daad dreef, en het pesten en publiekelijk vernederd worden door schoolgenoten bleek een grote rol te hebben gespeeld. Alle pestkoppen worden geconfronteerd met hun verleden.

13 Reasons Why, 4 seizoenen (2017-2020). Op Netflix

Gossip Girl (serie)

Recent was de Netflix-serie Gossip Girl volop in het nieuws: het online verspreiden van roddels wordt dankzij de populariteit van de Amerikaanse serie onder jongeren massaal gekopieerd door eigen Gossip Girl-kanalen te starten, ook op Nederlandse scholen.

Gossip Girl, 6 seizoenen (2008-2013). Te zien op Netflix

Boeken over pesten

Jane, de vos & ik

Graphic novel uit 2019 voor kinderen vanaf 10 jaar over een meisje dat lijdt onder pesten. Een vosje geeft troost en letterlijk weer wat kleur aan haar leven. Uit de NRC-recensie (*****): „…een opbeurende graphic novel, waarin de pesters uiteindelijk toch het onderspit delven. Wat blijft is een schitterend en empathisch verhaal over hoop en troost.”

Jane, de vos en ik, Fanny Britt & Isabelle Arsenault, Querido, 104 p. € 22,99

Stop, hou op!

In dit deel van de bekende prentenboekenserie Woezel & Pip voor kleintjes (3+) staat pesten centraal.

Stop, hou op! , Guusje Nederhorst, Dromenjager, 24 p. € 13,99

Xinia’s wraak

Jeugdroman uit 2016. Gemene berichtjes op WhatsApp, grappen die helemaal niet leuk zijn – Xinia wordt gepest en ze begrijpt niet waarom.

Xinia’s wraak, Lydia Rood, Leopold, 128 p. € 15,99

500 appjes die ik niet wil lezen

Jeugdroman over cyberpesten: Esper wordt op school vreselijk gepest, zonder dat de meester het merkt. Thuis gaat het gewoon door: via de groepsapp laten ze hem geen seconde met rust. Wat kan hij doen, nu zijn telefoon is veranderd in een ware vijand?

500 appjes die ik niet wil lezen, Maren Stoffels, Leopold, 96 p. € 14,99

Like me!

Jeugdroman over (cyber)pesten. Het meisje Zilver wordt in de brugklas gepest door een meisje dat het speciaal op haar gemunt lijkt te hebben. De meelopers houden het pesten in stand.

Like me!, Caja Cazemier, Ploegsma, 188 p. € 15,99

Non-fictie boek over pesten

Bij ons gebeurt dat niet

Recent verschenen boek over de verschillende rollen, situaties en patronen binnen pestgedrag; niet alleen op school, maar ook onder volwassenen op het werk of bijvoorbeeld in een woonzorgcentrum. „Als we beter snappen hoe het precies werkt, dan kunnen we onze aanpak daarop afstemmen. Daarnaast kan beter begrijpen waarom iets gebeurt – bijvoorbeeld waarom ze uitgerekend jou moesten hebben – bijdragen aan de verwerking ervan.”

Bij ons gebeurt dat niet, Beau Oldenburg, Fontaine Uitgevers, 240 p. € 22,99

Delen Mail de redactie

Lees verder…….