Fien Troch over haar nieuwste film: ‘Misschien is luisteren wel de bijzondere gave van Holly’

Hoe komt het toch dat Belgische makers veel vaker worden geselecteerd voor internationale filmfestivals dan Nederlandse? Holly van de Vlaamse Fien Troch maakte afgelopen september deel uit van de de hoofdcompetitie van het filmfestival van Venetië. Troch heeft geen antwoord op de vraag, vertelt ze na haar première op het Lido: „Ik kan alleen benadrukken dat interessante dingen ontstaan als je niet te veel wordt gestuurd en je de vrijheid hebt om te experimenteren én om te falen.”

Dat experimenteren heeft de nu 45-jarige Troch uitgebreid gedaan in haar afgelopen vier films en doet ze óók in Holly, waarin ze grauw sociaal realisme combineert met paranormale elementen.

Het leidt tot een moeilijk te categoriseren film. De vijftienjarige Holly lijkt een dodelijke schoolbrand te hebben voorvoeld. Als ze enkele maanden later vrijwilligerswerk doet met mensen die naasten hebben verloren bij de ramp, krijgen sommigen het gevoel dat Holly hen van verdriet verlost of dat ze zelfs contact heeft met het hiernamaals. Van een paria die volgens schoolgenoten stinkt, verandert ze in iemand die wordt aanbeden.

Troch werkte opnieuw met echte, onervaren pubers in plaats van de volgroeide twintigers die in Hollywoodfilms vaak tieners spelen. Kinderen zijn een rode draad in Trochs oeuvre. Zoals het uitgebeende Kid (2013), waarin je door kinderogen de financiële worsteling van een alleenstaande moeder ziet en de traumatiserende gevolgen. Of haar vorige film Home (2017), een gewelddadig relaas over conflicten tussen enkele pubers en hun ouders, die geen idee hebben hoe ze met elkaar kunnen communiceren. Die laatste film bevatte zelfs beelden die door haar tieneracteurs zelf met hun smartphones waren gemaakt.

Eigenlijk wilde ze na Home geen film meer maken met pubers, vertelt de Vlaamse. „Je bent toch bang om in herhaling te vallen. Én mijn eigen zoon is nu vijftien. Ik maakte altijd films over personages die ver afstonden van de leeftijd van mijn eigen twee kinderen omdat ik niet het gevoel wilde hebben dat ik iets over hén aan het vertellen ben.”

Maar tijdens het ontwikkelen van het script werd duidelijk dat ook Holly over pubers moest gaan. Troch schreef in eerste instantie een scenario over een gemeenschap die in rouw is, zonder al te veel narratief. Maar dat verhaal liep niet goed. Tot ze één detail uit de basisopzet uitlichtte: een jong meisje dat „als heel speciaal wordt gezien en daarom aanbeden”. Troch: „Het was een interessante combinatie, iemand met bijzondere ‘gaven’ en een getraumatiseerde gemeenschap die daar heel graag in wil geloven.”

Troch combineerde dit gegeven met een ander onderwerp dat haar fascineerde: „Waarom mensen graag goed willen doen of de wereld veranderen.” En de vraag of echt altruïsme bestaat. Holly begint in het verhaal misbruik te maken van haar talent. Troch: „Ik merkte bij het schrijven dat het personage tegelijkertijd een soort onschuld moest hebben én de verwachting oproepen dat ze enige verantwoordelijkheidszin heeft. Dan kom je uit bij iemand op een kantelpunt, van vijftien, zestien.”

Troch castte voor Holly, net als voor Home, tieners zonder acteerervaring. Je ziet en voelt in veel scènes het ongemak, door hun onhandige bewegingen of manier van spreken. Goed voorbeeld zijn de scènes met Holly’s beste vriend Bart, een personage dat „ergens op het spectrum zit” en waarvoor een acteur werd gecast die „neurodivers” is, een parapluterm voor mensen met bijvoorbeeld AD(H)D of autisme. Bart (Felix Heremans) ziet er niet alleen uit als een echte puber – opgeschoten lichaam, vlassig snorretje – de interacties tussen hem en anderen hebben vaak iets knullig of zijn rommelig. Troch legt uit dat ze niet wil dat iets ‘te goed’ is geacteerd. „Ik merk dat ik zelf niet altijd emotioneel betrokken ben als ik een acteur heel goed zie ‘spelen’. Geloofwaardigheid heeft bij mij ook met andere zaken te maken dan talent en goed kunnen acteren.

„Bovendien merkte ik bij Home dat ik een techniek had gevonden waarbij mensen op set gewoon zichzelf waren, maar doordat ik hen een beetje stuurde plots ‘iemand anders werden’.”

Holly vertoont lichte parallellen met films als Brian De Palma’s Carrie, over een gepeste middelbare scholier met telekinetische krachten. (Hoofdrolspeelster Sissy Spacek was in die film trouwens 26 toen ze Carrie speelde.) Maar bij Troch blijft veel meer in het midden wat er aan de hand is met de hoofdpersoon, dan in De Palma’s horrorklassieker. „Ik heb op een bepaald moment geprobeerd om het explicieter te maken, maar ik voelde dat ik dan in clichés verviel uit films die dat al eerder én beter hebben gedaan. Ik wist snel dat mijn kracht daar niet lag.” Dus liet ze alles implicieter, ze wilde het bovendien ook meer hebben over de vraag waarom iedereen zo graag wil geloven dat Holly bovennatuurlijke krachten heeft.

Wat gelooft Troch trouwens zelf, heeft Holly wel of geen ‘bijzondere gaven’? „Holly heeft voor mij zeker een kracht, maar misschien is die niet zo ‘spannend’ als wat mensen denken. Misschien is ze gewoon iemand die voor de eerste keer echt naar mensen luistert.”

https://www.youtube.com/watch?v=X__3QDL0XH4

Delen Mail de redactie