Een flipperkast én een flink salaris moeten de archeoloog naar Limburg lokken

Het is echt zo: een archeoloog omringt zich met brokken en scherven. Tientallen, misschien wel honderden liggen er in dit depot op een bedrijventerrein in Roermond. Archeoloog Nico van der Feest pakt een plastic zakje op met een grijs stukje steen erin: „Portlandcement. Dat werd pas rond 1900 geïntroduceerd. Dan weet je: wat je verder uit de grond haalt, is niet oud.”

Ouder is het massieve brok steen dat hij net heeft laten zien. In het steen zitten grote, gladde kiezelstenen: restant van een Romeinse weg bij Cuijk. Of het Venetiaanse glas, waarin verschillende kleuren in elkaar zijn gedraaid, gevonden bij een opgraving in het centrum van Roermond. En daar de mensenschedels, gevonden in de buurt van een oud leprozenhuis in Gouda. Op de plek waar ze een paar eeuwen geleden werden begraven staat inmiddels een Lidl-parkeergarage.

Zo gaat het wel drie kwartier door: van de ene vondst naar de andere. Van der Feest, grote tatoeages op beide armen en bretels aan zijn korte broek, heeft over alles dat hier ligt een verhaal te vertellen.

Het is dan ook niet moeilijk voor te stellen dat hij al door verschillende bedrijven werd benaderd om bij hen aan de slag te gaan. Ze boden hem meer geld dan hij nu verdient. „Dan krijg ik er misschien 300 euro per maand bij. Maar dan moet ik mezelf ook in een keurslijf stoppen.” Liever blijft hij op zijn huidige plek: hier voelt hij de vrijheid om zijn werk zo in te vullen als hij zelf zinnig acht.

Kleine poel archeologen

Zijn werkgever Gé Reuver hoort het met zichtbare opluchting aan. Zou Van der Feest wél vertrekken, dan levert dat hem direct een probleem op. Reuver is mede-eigenaar van ingenieursbureau Aeres Milieu, dat in zijn huidige bezetting al een tekort heeft aan archeologen. Al ruim negen maanden staat er een vacature open voor een extra vrouw of man. Reuver, zelf bodemonderzoeker: „Maar er is bijna niet aan te komen.”

Tijdens en na de vorige economische crisis, waarin archeologen juist heel moeilijk aan werk kwamen, gaven velen er de brui aan, vertelt Reuver. Nu de vraag weer is toegenomen, trekken werkgevers allemaal aan dezelfde kleine poel mensen. „Destijds reageerden wel vijftien mensen op een vacature en nodigde je er drie uit voor een gesprek. Nu komen er gewoon geen reacties.”

Aeres wordt aan het prille begin van bouwprojecten ingeschakeld door projectontwikkelaars. Voordat die mogen gaan bouwen, moeten ze onderzoek laten doen naar onder meer de waterkwaliteit, geluid, flora en fauna, stikstof, grond en historische waarde. Dat biedt Aeres vrijwel allemaal aan: naast archeologen heeft het bijvoorbeeld ook bodemonderzoekers en geohydrologen (wateronderzoekers) in dienst.

Destijds reageerden wel vijftien mensen op een vacature en nodigde je er drie uit voor een gesprek

Gé Reuver Eigenaar Aeres Milieu

Ook daarvan zou Reuver er graag een paar extra in dienst nemen. Werk is er genoeg. Alle achttien werknemers van het bureau hebben het druk, drukker dan Reuver zou willen. „Nu zitten mensen vaak in de stress omdat er rapporten af moeten.”

Met klanten spreekt Reuver inmiddels langere termijnen af. Kon het bedrijf een paar jaar geleden een project nog binnen vijf of zes weken afronden, nu is die „doorlooptijd” eerder tussen de acht en twaalf weken. Met twee of drie mensen erbij, zegt Reuver, zou iedereen op kantoor minder druk ervaren en zou het werk sneller af zijn. Nu moet er vooral niemand plotseling ziek worden. „We draaien met minimale bezetting op volle toeren.”

Flipperkast en PlayStation

Archeoloog Van der Feest vreest dat de toenemende tijdsdruk op den duur tot slecht onderzoek zal leiden. Bij concurrerende bedrijven, die ook kampen met tekorten, ziet hij het al weleens gebeuren: summier bronnengebruik, weinig historische context. Terwijl daarin nu juist de waarde zit van hun werk. „Het is toch zonde als je wel de tijd neemt om iets op te graven, maar niet om het verhaal te vertellen. Dat tast uiteindelijk het begrip van een locatie aan.”

Om iedereen zo ontspannen en „happy” mogelijk te houden, organiseert Reuver regelmatig een werkuitje. De laatste keer toerden ze met de collega’s op een e-scooter door de omgeving van Roermond, ze eindigden in een adventurepark. Op kantoor wordt intussen een nieuwe „ontspanningsruimte” gebouwd. De flipperkast en PlayStation zijn er al, die staan tot de ruimte af is tussen een paar bureaus.

In de vacature die Aeres uit heeft staan wordt dat vertier beschreven als „top entertainment tijdens de pauze en vrijdagmiddagborrel”, een „prettige en ontspannen werksfeer” en „heerlijke koffie op kantoor”. Al is Reuver bescheiden over de aantrekkingskracht van dat alles op potentiële nieuwe werknemers. „We zijn een klein bedrijf en zitten in een uithoek van het land. Het is geen logische plek om naartoe te verhuizen.”

Een junior archeoloog begint tegenwoordig op het salaris dat hij een paar jaar geleden nog betaalde aan een senior archeoloog

Aantrekkelijker is waarschijnlijk het salaris dat het bedrijf betaalt: de afgelopen jaren ging dat fors omhoog. Dat moest wel, zegt Reuver: niet alleen om mensen te werven, ook om ze vast te houden. Een junior archeoloog begint tegenwoordig op het salaris dat hij een paar jaar geleden nog betaalde aan een senior archeoloog. Die seniors verdienen bij zijn bedrijf inmiddels tussen de 4.000 en 4.500 euro per maand, een stijging van „honderden euro’s”. Veel verder kan en wil hij niet omhoog, zegt Reuver, want het economisch klimaat zal onherroepelijk weer eens omslaan.

Tot die tijd zal het op personeelsgebied behelpen zijn. Misschien kan hij weer eens een recruiter inschakelen – de laatste keer leverde dat een nieuwe werknemer op. Of, al is het met enige schroom, zélf mensen benaderen op LinkedIn. „Maar iemand bij een ander wegvissen, dat doe ik liever niet. Dat voelt oncollegiaal.”