Van 1944 tot 1985 was Albanië onder Enver Hoxha een communistische dictatuur die qua geslotenheid wedijverde met Noord-Korea. Scherpslijper Hoxha kreeg met de hele wereld ruzie: de Sovjet-Unie, Joegoslavië, China. Albanië sloot zich paranoïde op achter linies van eenmans-bunkertjes.
The Albanian Virgin, dat zich afspeelt in de jaren zestig, toont geen Rode Khmer-achtige heilstaat die al het oude overhoop haalt of schiet. In de bergen liet het Hoxva-regime kennelijk de zaken op zijn beloop; daar regelen families hun zaken zoals altijd via het vastgelegde gewoonterecht, de kanun, die ook de endemische bloedvetes aan regels bindt. De dorpspriester – katholieken zijn een minderheid in Albanië – ziet bij de atheïsme-campagne van 1967 zijn bijbel en beelden weliswaar in vlammen opgaan, maar blijft als ‘man van God’ informeel de bemiddelaar bij conflicten, huwelijken en eden.
Lees ook een reportage uit Albanië over de verdwijnende maagden
The Albanian Virgin wordt bevolkt door de standaardtypes van het dorpsdrama: jonge mensen die vrij willen zijn, een ouderwetse maar liefdevolle vader, een lijdzame, conformistische moeder. Een conventioneel feministisch drama, maar met fraaie natuurlyriek en een spannende, bekwaam gedoseerde plot wordt het een exotische excursie door een patriarchale wereld van onbuigzame regels waarin familie-eer alles is.
Luana, een dorpsmeisje, leert lezen van Agim, de zoon van uit de hoofdstad Tirana verbannen volksvijanden. Hun prille liefde is kansloos, want Luana is al door haar vader beloofd aan ene Flamur, een brute macho die hoorde fluisteren dat ze geen maagd is. Zijn wantrouwen leidt tot een incident dat een bloedvete kan ontketenen, met talloze doden over en weer. Als Luana zich voor de lieve vrede eens te meer moet wegcijferen, is er een radicale optie: gezworen maagd worden. Dat is – in een gezin zonder zonen bijvoorbeeld – een eed waarin een vrouw afziet van huwelijk en kinderen om voortaan als een man door het leven te gaan. Als pater familias kan Luana de regels naar haar hand zetten, maar de prijs is hoog in deze melancholieke, bitterzoete vertelling.
