Deze opera in Paradiso was een gok met groot succes

Twee opera-talentopleidingen presenteerden kort achter elkaar hun eindejaarsproductie. De Studio van De Nationale Opera deed dat met een semi-geënsceneerde barokopera Dido and Aeneas (Henry Purcell) op een opvallende locatie: Paradiso in Amsterdam. Een gok met groot succes: de poptempel zat afgeladen vol met jonge mensen, waarvan een enkeling zelfs een kaartje had bemachtigd via kaartdoorverkoopplatform TicketSwap – tamelijk uniek in de klassieke muziek.

Applausjes tussendoor werden steeds harder, zeker vanaf de tweede akte met de in de laagte angstaanjagende gebroken stem van de tovenares, mezzosopraan Maya Gour. Nekken werden verrekt om niks te missen van het geweldig zingende Nationaal Vrouwen Jeugdkoor, dat rechts boven het podium op het eerste balkon stond. Na een iets overdreven hardrockopening (wat de klank van een akoestisch instrument zelden ten goede komt) speelde het Nederlands Kamerorkest fijn. Dat het geheel niet of nauwelijks versterkt werd; klassiek echt akoestisch klassiek en op die manier indrukwekkend mocht zijn, verdient een hele trits bonuspunten.

Jammerlijk gemiste kans: er ontbrak boventiteling, en Purcells oude Engels is nauwelijks te verstaan. Het programmaboekje gaf een QR-code om tekst mee te lezen op je telefoon, maar een onprettigere manier van tekst meelezen is er niet. Nieuw publiek heeft het dus alleen met de klank moeten doen. Je zal ‘When I’m laid in earth’ voor het eerst horen, maar de hartverscheurende tekst niet kennen. Of de sardonische laag missen in het verrukkelijkste heksentussenkoortje ‘Destruction’s our delight’ (/ Delight our greatest sorrow!).

Minder indrukwekkend

De Dutch National Opera Academy (niet gelieerd aan De Nationale Opera, maar een samenwerking tussen de conservatoria van Amsterdam en Den Haag, en volgens henzelf een ‘elite master’ klassiek zang) sluit het jaar iets minder indrukwekkend af met een Die Zauberflöte (Mozart).

De zangers zijn gemiddeld een jaar jonger dan de zangers van de Studio van DNO, en corona moet de studie niet makkelijk hebben gemaakt, maar al met al is het niveau bij de Acadamy opvallend lager.

Om de grote niveauverschillen te overbruggen, lijkt de opleiding fabrieksmatiger gericht op zingen volgens een stijlboek. Allemaal krijgen ze een grote slok van een vibratotoverdrank, waar ze een snelle vibratomotor van krijgen die ze in elke zin zo snel als de stem toelaat aanzwengelen om strak door te tuffen tot het einde van de zin. De jonge studenten hebben nog kans om te groeien, maar gaandeweg blijken ook sommige studenten die elders op de wereld al een master afrondden echt zwakke schakels. Eigenlijk is het sneu en verwijtbaar dat de opleiding die zangers toch een solocarrière voorspiegelt die er, hoe warm je het ze ook gunt, waarschijnlijk niet in zit. Twee van de jongere academisten zijn gelukkig hoopgevende uitzonderingen: bas-bariton Michal Karski (1996) steekt als Papageno met kop, schouders, tepels en navel boven de rest uit, zowel met zijn warme dragende stem als met zijn inlevingsvermogen en acteerprestatie. Interessant wordt de ontwikkeling van colloratuursopraan Sharon Tadmor (1998), die een doddige koningin van de nacht speelt, maar nu al wel opvalt met haar wendbare, liefdevolle stem. Het is charmant dat de cast verder wordt aangevuld met ‘gewone’ studenten klassieke zang van verschillende conservatoria, die, herkenbaar aan spaarzaam vibrato, soms juist verrassend leuk klinken.

Voor de begeleiding krijgen de veertien afgevaardigde musici van het Residentie Orkest geen bonuspunten. Zij, professionals, hadden de kwetsbare studenten op moeten tillen, maar ze waren een groot deel van de tijd druk met hun eigen muzikale worsteling.