De mooiste films en programma’s op IFFR 2023

If we burn

Vierenhalf uur durende documentaire over de massale burgeropstand in Hongkong. De beelden zijn gefilmd vanuit het midden van de protesten en geven je het gevoel ooggetuige te zijn van de afbraak van de Hongkongse democratie. Slopend, diepgravend, niet voor iedereen. Een eerdere, onaffe versie draaide al in 2020 op IFFR.

Terug naar boven

Tips uit de rest van de wereld

Aftersun

Dochter Sophie reconstrueert in camcorder-stijl een Turkse strandvakantie met haar jongensachtige, afwezige vader toen ze elf was. Een verpletterend filmdebuut van Charlotte Wells, deze Vatersuche.

Blind Willow, Sleeping Woman

Dromerige Franse animatie op basis van zes korte verhalen van Murakami. Een boekhouder redt in een psychotische episode Tokio. Een door zijn ex gekwelde employé reist naar Hokkaido. Zou zijn kat zijn weggelopen? In beweging zonder van zijn plaats te komen: de magie van Murakami.

Dalva

Een kindvrouw van twaalf met lakschoenen, oorbellen, opgestoken haar. Als Dalva wordt gered door de politie ziet zij vader Jacques die haar als vijfjarige ontvoerde als haar grote liefde. In de luide, angstwekkende kinderopvang kantelt haar realiteit stukje bij beetje. Therapeutisch veel op aan te merken, maar hartverscheurend.

EO

Arm ezeltje. De Poolse tovenaar Jerzy Skolimowski doet Bressons klassieker Au Hasard Balthazar dunnetjes over. Het ezeltje is nu niet zozeer lijdend getuige van een mensenverhaal; dit is de wereld door zijn ogen, en hij maakt nog eens wat mee: circus, voetbalwedstrijd, hooliganisme. Een hulpeloos maar veerkrachtig slachtoffer in een opmerkelijke, ontroerende film.

Godland

Meer godverlaten zag je IJsland nog niet, en dat zegt wat. Regisseur Hlynur Pálmason kiest contra-intuïtief niet het panorama, maar een onbuigzaam vierkant kader om een grimmige fabel op basis van de zeven oudste foto’s van het zuidoosten van IJsland te vertellen. Deense priester Lucas komt een kerk bouwen in koloniaal IJsland. Hij zoekt god in de woestenij. En vindt de duivel.

Nostalgia

Zakenman Felice keert na veertig jaar terug in Napels om zijn hoogbejaarde moeder bij te staan. Maar of het nu zo’n goed idee is zijn maffiose jeugdvriend Oreste op te zoeken? Stadslyriek, ergens tussen de antieke grandeur van Sorrentino’s The Hand of God en de betonrot van Camorra.

No Dogs or Italians Allowed

Animatiedocumentaire versloeg Neerlands Hoop Knor tijdens de European Film Awards. Hoogst charmant poppenspel verbeeldt het harde, maar rijke levensverhaal van de oma van animatieveteraan Alain Unghetto in het barse Piedmont en Frankrijk.

Nummer achttien

In februari had eigenheimer Guido van der Werve een expo in Eye. Zijn voor extreme performances gestaalde lichaam brak door een fietsongeluk in Berlijn. Op IFFR bekijkt hij in deze artistieke autofictie zijn revalidatie, vader, jeugd, toeval, gedoemde planeet, futiliteit van het streven. Met muziek op vreemde plekken als tussentitels.

Pamfir

Mist, bos en prachtige ‘long takes’ vertellen een rauw, folkloristisch en vitaal misdaadsprookje over gastarbeider Pamfir die terugkeert naar zijn dorp in de Oekraïense Karpaten. Zoon Nazar dwingt de krachtpatser te blijven, maar alleen met smokkel valt geld te verdienen: een heel gevaarlijke sector.

Pacifiction

Albert Serra is te gast op IFFR. Bij hem speelt de plot zich normaliter net buiten beeld af. Op Tahiti volgen we de paternalistische, charmant decadente, nutteloze gouverneur De Roller – prachtrol van Benoît Magimel – die vermoedt dat de Franse staat de kernproeven wil hervatten. Een door Gaugin ingekleurde, neokoloniale fluisterwereld van schaduw en echo.

Skazka

Iets echt vreemds zien? Doe dan deze met deep fake-technieken gemaakte slaapwandeling voor dictators van de Russische maestro Aleksandr Sokoerov. Hitler, Mussolini, Stalin en Winston Churchill – geen dictator, maar Russen haten het perfide Albion nu eenmaal – dwalen als alzheimerpatiënten door hun doodse geheugenmist: een vagevuur naar Dante, Gustav Doré en Piranesi. Gastoptreden van Napoleon.

Superposition

Ingmar Bergman in sf-thriller: een primeur waar IFFR trots op mag zijn. Getroebleerd echtpaar keert de beschaving experimenteel een jaar de rug toe: geen telefoon, wifi, menselijk contact. Als hun verlaten meer niet verlaten blijkt te zijn komen ze zichzelf tegen. Griezelig intelligente relatietherapie in het multiversum.

The Whale

Regisseur Darren Aronofsky komt naar Rotterdam. De morbide obese, engelachtige Charlie – Brendan Fraser in fat suit – eet zich dood uit liefdesverdriet, maar wil in het reine komen met verzorger, ex en dochter. Volatiel kamerspel, nogal omstreden. Zien waarom?

Terug naar boven

Retrospectief

Eregasten van IFFR

IFFR zet van oudsher hier onbekende filmmakers in de schijnwerper. Dit jaar Masaaki Yuasa, een Japanse anime-meester die met 57 jaar in de kracht van zijn leven is. Na het succes van het deels via crowdfunding gerealiseerde Kick-Heart – een surrealistische romance alsmede sadomasochistische worstelmatch tussen Maskman M en Lady S – opende hij studio Science Saru, die voor tv en het grote doek mengvormen van handgetekend en digitaal, psychedelica en realisme maakt. Zijn werk is nu vaak schattig; voor vintage Yuasa adviseer ik het hallucinante, gewelddadige Mind Game uit 2004.

Herontdekt op dit IFFR is de Hongaarse filmmaker Judit Elek (85), grand lady van de sociaal-realistische filmstroming die de realiteit achter het IJzeren Gordijn kritisch filmde. Met tevens schandaalfilm Tutasjok (Memories of a River), over antisemitisme uit 1990 waarvoor 14 levende schapen in de fik werden gestoken. Je kan ook te realistisch zijn. Elek neemt een boek over haar oeuvre in ontvangst.

Videokunst

Het 52ste IFFR is bolvormig. Op station Centraal worden bezoekers welkom geheten door de mysterieuze gekromde beelden van Shuang Li’s installatie Aether. Focusprogramma Arc toont nog veel meer abstracte glooiingen uit San Francisco, het kunstdepot van Boijmans Van Beuningen presenteert het video-artproject Sunshine State van Steve McQueen: twee enorme, tweezijdig bespeelde videopanelen van een laaiende zon, een ontleding van ‘talkie’ The Jazz Singer uit 1927 en ‘blackface’ – alsmede een persoonlijk, ambivalent relaas over een lynchpartij in ‘Sunshine State’ Florida. Persoonlijk, politiek – en oorspronkelijk gemaakt voor de 50ste jubileumeditie van IFFR.

In WORM zijn nog meer cirkels, bogen en bollen, zoals spectroscopische ruimtedata vertaald in ringen van licht. Maar ook een dans van mens en hond.

Ten slotte is er aandacht voor de video-art en performances van Stanya Kahn uit Los Angeles, van de speelse zelfparodie Winner in 2002. Cameraman hoopt op blije reactie van kunstenares die een cruise won, zij blijft vermoeiend aandacht trekken voor haar bewust knullige kunst. Later wordt de onderstroom wat grimmiger, soms zelfs apocalyptisch.

Terug naar boven