1 Wat staat er op het spel voor het Nederlands elftal?
Officieel is het duel tussen Nederland en Duitsland er eentje om de derde plek in de Nations League, een oefentoernooi. Maar op „een wedstrijd voor Piet Snot” zit niemand te wachten, zei spits Vivianne Miedema deze week al. En dat is het dus ook niet, woensdagavond in Heerenveen tegen Duitsland. Wat werkelijk op het spel staat: plaatsing voor de Olympische Spelen die deze zomer in Parijs worden gehouden. Nederland had zich afgelopen vrijdag al kunnen plaatsen, maar verloor toen kansloos van Spanje (3-0) in de halve finale van de Nations League. Doordat Frankrijk in de andere halve finale won van Duitsland krijgt Nederland een herkansing. De uitgangspositie is simpel: wint Nederland, dan gaat de ploeg van Andries Jonker naar de Olympische Spelen. Er komt hoe dan ook een beslissing: bij een gelijkspel volgt een verlenging en eventueel strafschoppen.
Naast de kwalificatie is de wedstrijd tegen Duitsland ook een serieuze graadmeter voor de staat van dit Nederlands elftal. Het team werd afgelopen zomer tijdens het WK in Australië en Nieuw-Zeeland in de kwartfinale uitgeschakeld door Spanje (2-1 na verlenging). In 2017 werd nog het EK gewonnen, in 2019 de WK-finale gehaald, maar daarna bleven aansprekende resultaten op grote toernooien uit. Volgens Andries Jonker behoort het huidige team weer tot de wereldtop – een zege op Duitsland zou die lezing bevestigen.
2 Hoe belangrijk zijn de Spelen voor het elftal van Andries Jonker?
Heel belangrijk, en dat was in eerste instantie een verrassing voor de bondscoach. Jonker vond de speelkalender al te vol voor zijn speelsters en had na het WK van afgelopen zomer gedacht: die Spelen kunnen we wel laten schieten. Maar dat was buiten de speelsters gerekend. Zíj wilden juist heel graag naar de Olympische Spelen.
Ongeveer een half jaar geleden ging Jonker, vertelde hij afgelopen week, met zes speelsters bij het haardvuur zitten in het spelershotel van Oranje. Hij had de drie jongste en de drie oudste speelsters gevraagd. Willen jullie naar de Olympische Spelen? Kunnen we het fysiek aan? Hoe belangrijk is dit voor ons? Want als ze niet voor de Spelen zouden gaan, dan zou Jonker tijdens de Nations League wat vaker internationals rust kunnen geven. Maar het was, zo zeiden Jonker en verschillende internationals, een kort gesprek. Ze wilden allemaal voor de Olympische Spelen gaan. Daarop besloot de bondscoach om zelf ook de knop om te zetten: áls we ervoor gaan, zei hij, dan gaan we ook voor het hoogste: een gouden medaille.
Traditioneel zijn de Olympische Spelen in het voetbal voor vrouwen belangrijker dan bij de mannen. Bij de mannen geldt een leeftijdsgrens van 23 jaar, waardoor het een soort jeugdtoernooi is. In het mannenvoetbal zijn andere club- en landentoernooien inmiddels ook zo groot geworden (qua prijzengeld, aandacht en uitstraling) dat de Spelen er wat schril bij afsteken. In het vrouwenvoetbal is dat anders. Sinds 1996 wordt een voetbaltoernooi voor vrouwen georganiseerd bij de Olympische Spelen (de mannen doen al mee sinds 1900) – en er geldt geen leeftijdsbeperking. Het internationale voetbal voor vrouwen ontwikkelt zich de afgelopen jaren snel, met prestigieuze club- en landentoernooien. Maar de Olympische Spelen waren altijd één van de belangrijkste toernooien – waarvoor de meeste aandacht was – en zijn dus nog altijd heel belangrijk voor de sport.
Lees ook de laatste editie van de NRC-rubriek De Gelijkmaker over vrouwen in de topsport
3 Hoe sterk is Duitsland in het internationale voetbal voor vrouwen?
Duitsland heeft een mooie staat van dienst op eindtoernooien. Het land is tweevoudig wereldkampioen (2003 en 2007), achtvoudig Europees kampioen (alle toernooien tussen 1989 en 2013 met uitzondering van 1993) en won één keer goud op de Olympische Spelen (in 2016 in Rio de Janeiro). Op het laatste WK, vorige zomer in Australië en Nieuw-Zeeland, overleefde de ploeg voor het eerst in de historie de poulefase niet.
De Duitse voetbalbond DFB maakte in november bekend dat de samenwerking met de in 2018 aangestelde bondscoach Martina Voss-Tecklenburg (die zich na het WK ziek had gemeld) werd beëindigd. De ploeg had „een nieuw begin nodig op het gebied van sportief leiderschap”.
De prestaties onder Voss-Tecklenburg waren wisselend. Op het WK van 2019 in Frankrijk kwam Duitsland niet verder dan de kwartfinales, waardoor het de Olympische Spelen van 2021 in Japan miste. Op het EK van 2022 in Engeland verloor Duitsland de finale nipt van het gastland. Na het teleurstellende optreden in Australië zakte de ploeg van een tweede naar een zesde plek op de FIFA-ranglijst, één plek boven Nederland.
Inmiddels wordt de ploeg geleid door Horst Hrubesch, die eerst enige tijd interim-coach was. Na de 2-1 nederlaag tegen Frankrijk in Lyon, vorige week, zei hij over zijn speelsters: „Aan de ene kant geloof ik in hen. Ze hebben voldoende kwaliteiten, maar ze moeten er alles aan doen. Negentig procent is niet genoeg.”
4 Veel speelsters bij het Nederlands elftal zijn geblesseerd of niet fit. Hoe kan dat?
Vivianne Miedema en Victoria Pelova zijn niet beschikbaar voor de wedstrijd tegen Duitsland. De spits en middenvelder van Oranje zijn dinsdag geblesseerd teruggekeerd naar hun club Arsenal. Miedema, die in oktober na ruim tien maanden afwezigheid door een knieblessure haar rentree in Engeland maakte, deed vorige week maar één helft mee in de halve finale tegen Spanje. Pelova werd die wedstrijd niet opgesteld.
Miedema en Pelova zijn niet de enige Nederlandse internationals die niet fit zijn. Jackie Groenen, Lineth Beerensteyn en Shanice van de Sanden moesten in deze interlandperiode ook al trainingen overslaan. En in de aanloop naar deze interlandperiode haakte Jill Roord af met een zware knieblessure. „Het piept en het kraakt”, zei bondscoach Jonker, en dat komt volgens hem voor een belangrijk deel door de intensieve kalender.
Sommige speelsters hebben (mede door in de coronapandemie uitgestelde toernooien) al jaren geen vrij gehad in de zomer. Jonker kondigde aan dat zijn speelsters binnenkort met een statement tegen overbelasting komen. Nigel de Jong, directeur topvoetbal van de KNVB, voerde vorige week gesprekken over overbelasting met UEFA- en FIFA-officials en vertegenwoordigers van andere Europese voetbalbonden. Het is mogelijk dat Europese teams met een gezamenlijk statement komen.
