Ajax blijft vol twijfels onder coach Alfred Schreuder

Met zijn kin diep weggestopt in zijn winterjas, hoort hij even voor half vijf gelaten het eindsignaal. Kort ervoor heeft Ajax-coach Alfred Schreuder nog een slok water genomen uit een flesje. Hij geeft staf en spelers een hand, loopt dan met een dubbelgevouwen schriftje in zijn linkerhand het veld op om daar de man van de wedstrijd, NEC-doelman Jasper Cillessen, een korte omhelzing te geven.

Heel even klinkt tussen het kleine volksfeest in Nijmegen, na een voor middenmoter NEC zwaarbevochten 1-1 tegen Ajax, het inmiddels bekende ‘Schreuder rot op’ vanuit het uitvak. In het stadion met de bijnaam De Bloedkuul moest Ajax de door Schreuder zo gewenste ommekeer worden ingezet. Het chagrijn en de twijfels wegspelen. Dat lukt allemaal niet – al was het voetbal in fases prima.

Het is het vierde competitieduel op rij dat Ajax niet wint, hoewel het al bijna twee maanden geleden is dat het een officiële wedstrijd speelde. Omdat alle concurrenten, op het winnende FC Twente na, dit weekend ook gelijkspeelden, blijft de situatie in de top vrijwel gelijk.

Zieke topspelers

Schreuder heeft het herhaaldelijk over nieuwe, frisse energie die hij in de tweede seizoenshelft hoopt terug te zien, zoals die er aan het begin van het seizoen ook was. Maar de middag begint met de mededeling dat Steven Bergwijn, Steven Berghuis en Mohammed Kudus – drie belangrijke aanvallers – ontbreken door ziekte. Schreuder had ze gesproken en ze klonken niet best.

Desondanks lijkt het een onbezorgd optreden te worden, een zoals Ajax de afgelopen jaren aan de lopende band speelde in de Eredivisie. Zo groot was het machtsvertoon, onder aanvoering van Davy Klaassen en de fijne Portugese dribbelaar Francisco Conceição, die als gevolg van de drie zieke collega’s een kans kreeg. Het is aan de schitterende reflexen van Cillessen te danken dat het bij rust slechts 0-1 staat, na een goal van Klaassen.

Maar de kwetsbaarheid van dit Ajax zit diep, blijkt ook in het nieuwe jaar. Even zet het tot dan doe bedeesde NEC aan, gaat opportunistischer spelen, het publiek ruikt iets – en plots ligt daar kort na rust de 1-1 binnen. Oussama Tannane trekt met zijn gevoelige linker de bal voor en tussen drie Ajax-spelers door prikt spits Landry Dimata eenvoudig binnen. Die drie Ajax-spelers – Edson Alvarez, Calvin Bassey en Devyne Rensch – staan elkaar aan te kijken. Wie moest hém dekken?

Juist de instabiele verdediging was een van de aandachtspunten de afgelopen weken, na zeventien tegendoelpunten in veertien competitieduels. Het is opvallend hoe behoedzaam Schreuder in zijn kritiek is na zo’n bepalend moment – „we staan daar niet helemaal goed”, „moeten daar beter dekken” en „die bal mag niet tussendoor komen”. Is Schreuder wel scherp genoeg voor een club die altijd het hoogste nastreeft?

Om kort erop, terwijl de stampende beats in het Goffertstadion klinken, complimenten te geven hoe zijn ploeg de ‘restverdediging’ organiseert. Ofwel, dat er voldoende spelers achter de bal blijven tijdens het opzetten van een aanval, om een eventuele tegenaanval onschadelijk te kunnen maken. „Ze waren er continu mee bezig.”

Evaluatie

In de evaluatie van de eerste seizoenshelft, volgend op de 3-3 bij FC Emmen op 12 november, kwam naar voren dat de staf in de tweede seizoenshelft een aantal dingen anders wil gaan doen. In het overleg, met algemeen directeur Edwin van der Sar en het technische interim-duo Gerry Hamstra en Klaas-Jan Huntelaar, werd geconstateerd dat de „frisse energie” van het begin van het seizoen gaandeweg was verdwenen. „Daar had ik op bepaalde momenten eerder moeten ingrijpen”, zei Schreuder in het blad Voetbal International.

In die context kan de kwestie Daley Blind, wiens contract eind december werd ontbonden waarna hij tekende bij Bayern München, worden gezien. Schreuder zou Blind als ‘lastig’ hebben ervaren, zeker vanaf het moment dat hij zijn basisplaats verloor, schreef het AD. Hij botste met Blind in de rust in het uitduel met RKC Waalwijk eind oktober. Zeg zelf eens hoe je het wil, hoe het druk zetten verbeterd moet worden, in plaats van aan het aan de spelers te vragen, zei Blind volgens medespelers.

Schreuder prees in VI niet toevallig middenvelder Davy Klaassen, die evenmin een vaste basisplaats heeft, maar wél goed reageerde als hij niet speelde. Het zijn woorden die de coach niet over Blind sprak, niet publiekelijk althans. Schreuder stuurde Blind geen persoonlijk berichtje om hem succes te wensen voor het WK, waar hij dat bij anderen wel had gedaan en hij had geen contact meer nadat de international naar het WK was vertrokken.

Toen Blind afgelopen week nog even afscheid kwam nemen op trainingscomplex De Toekomst, had Schreuder hem niet gezien, vertelde hij vrijdag. „Ik zal hem missen”, zei aanvoerder Dusan Tadic zondag over zijn oude ploeggenoot.

Kort erop zitten

Uit de evaluatie kwam ook naar voren dat Schreuder er korter op wil zitten, onder meer bij het brengen van eerdergenoemde defensieve zekerheid en het druk zetten op de bal. Wat betreft scherper zijn: hij toonde zich zondag kritisch over verdediger Owen Wijndal, deze zomer voor 10 miljoen euro gekocht van AZ, die niet voor het eerst op de bank begon. „Hij kan meer brengen. Dat weet hij ook. We pushen hem daarin.”

En een bewuste keuze is met een kleinere selectie te gaan werken, dit moet voor „meer energie” zorgen, zei Schreuder. Een kleinere selectie betekent dat minder spelers teleurgesteld kunnen raken als ze op de bank belanden, wat de dynamiek kan verstoren. Er vertrokken inclusief Blind vier spelers in korte tijd, onder wie de Argentijnse verdediger Lisandro Magallán, wiens contract ook werd ontbonden.

De realiteit is dat in een beslissende fase van de wedstrijd de voorzetten vanaf links nu van Calvin Bassey moeten komen, de aankoop van 23 miljoen die tegen NEC als opkomende linksback speelt. Schreuder is op die positie – en vele andere – nog altijd zoekende. Niet tevreden over Blind, niet over Wijndal en Bassey overtuigt ook nog niet.

Eerder stond Bassey vaak links in het hart van de defensie dat zondag voor het eerst dit seizoen gevormd werd door Jurriën Timber en Devyne Rensch. „Zij speelden in de onder-18 van Ajax ook samen”, zegt Schreuder. „Je ziet dat ze ingespeeld zijn op elkaar.” Hij liet doorschemeren dat mogelijk nog een nieuwe verdediger wordt gehaald deze winter. „In de achterhoede zitten we dun.”

Met het gegeven dat de druk met dit gelijkspel verder oploopt – de directie heeft in de winterstop het vertrouwen in hem uitgesproken – richting de competitieduels met FC Twente van komende zaterdag en Feyenoord over twee weken, kan Schreuder weinig. „Ik probeer te kijken naar wat die jongens leveren op het veld, daar ben ik tevreden over”, zegt hij. „Die jongens hebben alles gegeven, we hadden ook met 4-1 kunnen winnen.”