‘De aarde is bezig de mensheid van zich af te schudden’

‘Ik schrijf toekomstromans. Het zijn gedramatiseerde gedachte-experimenten. Ze gaan over de gevolgen van ongeremde groei van industrie en technologie. Die leidt tot de vernietiging van het leven op aarde.

„Zelf hoop ik ouder dan honderd jaar te worden. Als schrijver over de toekomst van de mensheid ben ik wel benieuwd hoe de wereld ervoor staat over een jaar of veertig, vijftig.

„Ik zie onze industriële productie als een gesloten systeem, waaruit we op eigen kracht niet meer kunnen ontsnappen. We hebben onszelf gevangengezet in dit systeem van eeuwige groei. Het houdt zichzelf in stand door heiligverklaarde rechten en wetten.

„Ieder mens heeft recht op onbeperkte voortplanting en onbeperkte consumptie. We gaan uit van eeuwige wetenschappelijke, technologische en medische vooruitgang. Ieder mens claimt het recht op gelijkheid, vrijheid, geluk, bescherming, verzorging, vermaak, vriendschap, liefde.

„Deze optelsom móét wel leiden tot de ondergang van ecosystemen en menselijke samenlevingen. Met grenzeloze arrogantie, religieuze fictie en hogere ethiek hebben we onszelf boven de natuur geplaatst, terwijl we hiervan onlosmakelijk deel uitmaken.

„Ongeremde groei is een kenmerk van kanker. Voor het leven op aarde is de mensheid een vorm van kanker. Lange tijd is ze in staat geweest weerstand te bieden, door razendsnelle ontwikkeling van technologie. Maar de grenzen zijn bereikt. Te veel natuur is inmiddels vernietigd, en de menselijke soort raakt in hoog tempo verzwakt.

„Ik zal een voorbeeld geven. Een kwart van de Nederlanders heeft zulke ernstige psychische problemen, dat ze professionele hulp inroepen. Iedereen roept om uitbreiding van de capaciteit van de ggz. Is dat de oplossing? Of is het symptoombestrijding? Een extremer voorbeeld kan gevaarlijk zijn. Wie weet word ik morgen gecanceld op social media. Maar ach, ten onder gaan we toch. De helft van de Nederlanders heeft overgewicht. Het is immers ieders recht jaarlijks veertig kippen, acht varkens en twee runderen te verslinden. Oplossingen binnen ons systeem? Een leger van diëtisten, psychologen en lifestylecoaches; dure geneesmiddelen en chirurgische correcties. Oplossing buiten het systeem? Dat durf ik echt niet hardop te zeggen.

„Mensen in rijke landen leven langer dan ooit. Nooit eerder in de geschiedenis was er zoveel luxe, comfort, mobiliteit, technologie, verzorging, vermaak. Met als gevolg: mensen zijn zwakker en ongelukkiger dan ooit, verveeld, vetgemest, gestresst, verziekt, afhankelijk.

„Is er een uitweg uit deze ellende? Ik vrees: nee. Sinds de komst van internet leven we massaal naar binnen gekeerd. Opgesloten in een virtuele wereld, waarin we onszelf meer en meer afhankelijk maken van online verzorging en vermaak.

„De aarde is intussen bezig de mensheid van zich af te schudden. Pandemieën, zeespiegelstijging, overstromingen en grootschalige branden zijn natuurlijke gevolgen van menselijke vraat- en spilzucht. Voor de mens als soort zie ik maar één uitweg: deze planeet verlaten. Een halve eeuw geleden, in de tijd van de bemande maanreizen, is er een mooi begin gemaakt om daarvoor de technologie te ontwikkelen. Helaas ligt onze focus nu op navelstaren.

„In mijn romans verken ik een toekomst waarin mensen op allerlei manieren een veilig heenkomen zoeken. Ze krijgen te maken met buitenaardse levensvormen, met elk hun eigen heilige systemen van leven en dood.

„Tot nu toe heeft de mensheid op aarde alleen maar geconcurreerd met dieren, waarmee we dezelfde wetten van biologie en chemie delen. Nu breekt de fase aan waarin de mens zich moet meten met wezens die totaal anders geprogrammeerd zijn dan wij.

„Zelf zal ik dat helaas niet meer meemaken. In mijn boeken heb ik het wel alvast beleefd.”