Dankzij Biden krijgt ook Houston fietspaden – niemand die hem bedankt

Of je het nu bij bakkerij-restaurant Emanuel vraagt, in kapsalon Huetamo, aan tweedehandsautohandelaar Jorge Cantu of in wasserette N&V. Nagenoeg elke ondernemer op Telephone Road, in Houston, reageert enthousiast als-ie hoort dat zijn straat volgend jaar grondig wordt opgeknapt. De waterafvoer wordt verbeterd, de stoepen opgeknapt, de vele gaten in het wegdek gedicht. Er komen – ongebruikelijk in de door auto’s gedomineerde Texaanse metropool – zelfs fietspaden.

Maar áls men al weet dat die renovatie aanstaande is; niemand weet wie ze ervoor moeten bedanken: president Joe Biden en zijn Democraten. Dinsdag pogen zij hun flinterdunne meerderheden in beide kamers van het Congres te behouden bij de midterm-verkiezingen. Een van de wetgevende prestaties waarvan ze hopen te profiteren, zijn de Infrastructure and Jobs Act en de Inflation Reduction Act.

Gaan deze miljardeninvesteringen in klimaatbeleid, in Amerika’s afgebladderde infrastructuur en in ‘groene’ energie zich electoraal uitbetalen voor de regeringspartij?

Het geld voor de opknapbeurt van Telephone Road komt uit de infrastructuurwet, een pakket van ruim 1.000 miljard dollar dat eind 2021 door het Congres kwam. Het totaalbedrag voor deze RAISE-fondsen, die aangevraagd kunnen worden door individuele steden, werd hierin verdubbeld. Zo’n 25 miljoen dollar kreeg Houston van Washington voor Telephone Road. Ooit was dit een legendarische uitgaansstraat vol honkytonk-kroegen met livemuziek. Tegenwoordig een verslonsde verkeersader, berucht om zijn vele botsingen, junkies en straatprostitutie.

Wasserette-eigenaar Wilfredo Hernandez is enthousiast. De zaken gaan momenteel niet geweldig, vertelt hij. De stijgende elektriciteitsprijzen berekent hij niet door aan klanten: „Daar komen er te weinig van.” Maar misschien, oppert hij, komen er na de renovatie meer. „Veel bushaltes hebben geen dakje of hokje. Mensen staan te wachten in de kou, de hitte, de regen.”

Ook autohandelaar Jorge Cantu merkt dat de economie sinds de pandemie „instabiel” is, vertelt hij op zijn parkeerplaats vol tweedehandswagens. „Mensen willen kleinere, goedkopere modellen. Ze willen geen auto’s waar ze een lening voor moeten afsluiten.” Nu de centrale bankiers van de Federal Reserve de rente met sprongen verhogen in een poging de inflatie te beteugelen, worden ook consumentenkredieten snel duurder. „Mensen willen auto’s die ze cash kunnen afrekenen.”

Tweede, afgeslankte wet

De infrastructuurwet wordt door het Witte Huis graag ‘bipartisan’ genoemd, omdat ze ook enige steun kreeg van de oppositie. Investeren in de verkruimelende wegen en brakke bruggen heet in Washington een ‘no-brainer’: het is zo populair dat je er als politicus niet over zou hoeven nadenken. Zo bezien was de steun van de Republikeinen eigenlijk nog bescheiden: dertien van hun toen 214 Huis-leden en negentien van hun vijftig senatoren stemden er mee in.

Het was een eerste succes voor de geplaagde Biden. Hij en zijn partij belegden sindsdien ruim duizend bijeenkomsten ter ere van de wet. Republikeinen – óók zij die tegenstemden – probeerden met de eer te gaan strijken. In Texas waren beide Republikeinse senatoren in Washington tegen de wet, maar in persberichten en media-optredens prezen ze de wet. Een dubbelhartigheid die Biden in september bekritiseerde als ‘schaamteloos’.

Lees ook: Biden viert de 1.000 miljard voor infrastructuur als overwinning op de polarisatie

Waar de infrastructuurwet nog beperkte Republikeinse steun kreeg, moesten de Democraten hun volgende grote wet helemaal alleen door het Congres loodsen. Dat ging moeizaam. Aanvankelijk mikte Biden op een veel groter pakket van enkele duizenden miljarden dollars. Die Build Back Better-wet stuitte op twee conservatieve partijgenoten in de Senaat, die haar te omvangrijk en te progressief vonden. Augustus dit jaar werd alsnog een afgeslankte en verwaterde versie aangenomen, toen de twee senatoren hun verzet onverwachts staakten.

De naam werd ook veranderd, in Inflation Reduction Act. Het idee is dat alle investeringen in zonne- en windenergie, in elektrische auto’s en hun batterijen, de prijzen voor energie en vervoer zullen doen verlagen. De Republikeinen stellen juist dat het een wet is vol ‘linkse hobby’s’, die de prijzen verder opjagen. Volgens de onafhankelijke rekenmeesters van het Congres, gelijkend op het Centraal Planbureau, die de wet doorrekenden, is het effect nul: de inflatie gaat niet omhoog, maar ook niet omlaag.

Juist ‘rood’ profiteert van ‘groen’

Voor Jeff Davies is dit soort partijpolitiek gewoel tekenend voor het huidige gepolariseerde Washington. Hij werkte eerder in de durfkapitaalsector en als fondsbeheerder en richtte dit jaar Enersection op, dat bedrijven data-analyses verkoopt over de energiesector. Daar is behoefte aan, vertelt Davies bij een biertje nabij zijn huis in Houston, „nu op federaal niveau niemand het met elkaar eens wil zijn”.

Houston geldt traditioneel als de ‘oliehoofdstad van de wereld’. Tegelijkertijd staat het Texaanse landschap met zijn traditionele ja-knikkers ook al jaren vol met windmolens en zonnepanelen. Texas wint niet alleen de meeste fossiele brandstoffen van de VS, maar ook de meeste ‘renewables’. „Die concurreren hier helemaal niet met elkaar, maar zijn complementair.”

In de landelijke Amerikaanse politiek gaat die nuance vaak verloren. Republikeinen doen investeringen in groene energie af als ‘linkse hobby’ en zeggen dat Biden de fossiele sector sloopt (terwijl de productie piekt). Democraten op hun beurt, zegt Davies, „beloven te veel en leveren te weinig”. De VS kunnen hun wagenpark inderdaad vervangen door elektrische wagens „maar dit zal geen twintig jaar duren, maar eerder zeventig jaar”.

Davies’ zorg is dat dit soort grote omschakelingen een langetermijnpolitiek vragen, terwijl de politieke macht in zijn land elke twee jaar heen en weer kan schieten. „We raken zo verdeeld dat we helemaal niets doen.”

De ‘anti-inflatiewet’ kan een begin zijn die impasse te doorbreken, denkt Davies. Als de regering tenminste goed uitlegt dat de wet niet alleen schonere lucht en een beter klimaat oplevert, maar ook veel banen. Van de 739 miljard dollar in de wet steekt de regering-Biden de helft in de energietransitie. Dat geld, wijst Davies’ data uit, zal vooral neerslaan in ‘rode’, Republikeinse staten en districten. Zonneparken en windmolens staan nu eenmaal vaak in ‘rode’ plattelandsgebieden. „Zij zijn veruit de belangrijkste begunstigden van dit geld.”

Cultuurstrijd

Vooralsnog is echter ook de energietransitie inzet van de cultuurstrijd. Toen tijdens een extreme koudegolf vorig jaar de stroom uitviel in Texas, schreven Republikeinen dit toe aan bevroren windturbines. In werkelijkheid waren het gascentrales en het eigen stroomnet die faalden. En vorige maand lanceerde een lokale Republikeinse rechterskandidaat een campagnespotje waarin ze haar Democratische rivaal afschilderde als ‘soft’ tegen misdaad, omdat die liever in fietspaden dan politie zou investeren.

In Houston wordt momenteel echter ook een fietspad in een Republikeins district aangelegd. Met geld dat onder de vorige Republikeinse president Donald Trump vrijkwam, en in Washington werd aangevraagd door onder anderen een Republikeinse senator en de lokale Republikeinse afgevaardigde.

De aanleg ervan is momenteel al in volle gang op North Shepherd Drive, in een rijker deel van de stad. Een deel van de driebaansweg ligt open, bouwvakkers plaatsen nieuwe afwateringskanalen, waarover straks bredere stoepen, boompjes en fietspad worden aangelegd.

Lees ook: Lees ook deze reporatage over inflatie als politiek thema: Ook het Amerikaanse gezin Pirovitz voelt dat de economie alle kanten op gaat

Joe Kriegesmann is manager bedrijfsontwikkeling van het Thaise restaurant Kin Dee, waarvan het terras nu direct grenst aan deze bouwput. Hij is positief over de renovatie, „maar ik kijk er ook naar uit dat ze straks af is”. Meer ruimte voor fietsen en voetgangers is nodig om Houston niet te laten vastlopen, meent Kriegesmann, die lang in Los Angeles woonde. „In Houston klagen ze over het verkeer, maar ze hebben geen idee hoe veel erger het kan zijn.”

Iets verderop is manager Marcos Roman van bar Wild dit met hem eens. Het uitgestrekte Houston is nu veel te veel op auto’s gericht. Fietsen is bijna een suïcidale onderneming, getuige de wit-geverfde wrakken (ghost bikes) die zijn neergezet op kruispunten waar een fietser werd doodgereden. „Houston gaat ook aan kop in bekeuringen voor rijden onder invloed.” Meer fietspaden, denkt Roman, kunnen zijn klanten helpen veiliger thuiskomen na een avondje doorzakken. „Dat is toch niet links of rechts?”