Column | Oude pedofiel en gigolo: Seidl is toch niet gecanceld?

Hij zou toch niet gecanceld zijn, dacht ik zondagavond toen ik uitkeek over een zee van lege blauwe stoelen. Het filmfestival van Rotterdam (IFFR) liep duidelijk niet uit voor de wereldprimeur van Wicked Games van de Oostenrijkse maestro Ulrich Seidl (70). Hing dat soms samen met het schandaal rond diens film Sparta?

In Sparta opent de met zijn pedofilie worstelende ingenieur Ewald in een Roemeens gehucht een judoschool en bouwt dat uit tot Michael Jacksons Neverland voor paupers. Ewald laat de dorpsjeugd in zijn fort Sparta marcheren met Griekse helmen, ingevette lijfjes en lendendoeken tot dat zelfs hun stomdronken vaders gaat opvallen. Pedofiel Ewald is eigenlijk een betere, liefhebbende vader.

Sparta werd tussen 2017 en 2019 als één film opgenomen met het eerder in de bioscoop uitgebrachte Rimini en later in tweeën gesplitst. In Rimini trakteert Ewalds alcoholistische broer Richie Bravo, een gesjeesde schlagerzanger, overwinterende pensionado’s in de mistige en afbladderende Italiaanse strandplaats op oude hits en verwent hij vrouwelijke fans tegen betaling ook seksueel.

IFFR heeft een primeur: beide films zijn weer samengevoegd tot Wicked Games, over twee broers en hun dementerende vader die nazi-marsliederen bralt: „vandaag Duitsland, morgen de wereld.” Het zijn deerniswekkende, desperate Teutonen, de film heeft een vileine Untergang des Abendslandes-vibe. Rimini en Richie Bravo’s villa worden overspoeld door vluchtelingen, Ewald vergast een rafelrand van de EU op een verknipte parodie van de westerse cultuur.

Seidl besprak bedscènes apart met elke acteur maar verbood onderling overleg

Seidl raakte in september evenwel in opspraak toen het filmfestival van Toronto Sparta cancelde. Der Spiegel schreef namelijk dat acterende Roma-jochies noch hun ouders wisten van de pedofiele subtekst van de film. Ze zouden zijn overvallen met scènes vol naaktheid of geweld, zelfs welbewust zijn getraumatiseerd. Seidl ontkent gepassioneerd. Maar hij werkt graag met amateurs en houdt zijn acteurs in het kader van de spontaniteit vaak in het ongewisse. Zo legde hij zondag uit dat hij de in hun onwennigheid levensechte seksscènes van Rimini met elke acteur apart doorsprak, maar onderling overleg verbood. Dat is andere koek dan de moderne ‘intimiteitscoördinators’ die alle details van bedscènes met de acteurs voorkauwen, alsof het levensgevaarlijke stunts betreft. Acteur Michael Thomas vertelde dat Seidl hem terechtwees toen hij op een gure draaidag een sjaal omdeed. Seidl wilde hem rillend en miserabel.

Niet de ‘veilige werkplek’ waar men nu zo aan hecht: sloeg Seidl in Roemenië wat door? Toch is Wicked Games een fenomenale film. Dat hij van de grote Schouwburg werd verplaatst naar de driekwart lege Willem Burger Zaal komt omdat weinigen weten van Sparta of zelfs van Ulrich Seidl. Misschien maakten wij onvoldoende tamtam voor de film, misschien is 3 uur en 28 minuten film iets te uitdagend voor IFFR-gangers die niet echt op een uitdaging zitten te wachten. De Schouwburg liep wel vol voor het tergend middelmatige Blue Jean, over een lesbische Britse lerares die anno 1989 uit de kast komt. Waarom naar een gevaarlijke, controversiële film gaan als er zo’n knus, braaf en opbouwend alternatief is?