Column | Een leven lang vrijheid voor vrouwen is ver weg, nog steeds

Ik ken een vrouw die, toen ze jonger was, door haar baas op een avond tijdens een congres aangerand is. De details doen er niet toe, u kunt zich er vast iets bij voorstellen, maar het gebeurde en het kwam aan als een mokerslag. Zo’n moment is onmogelijk om zomaar doorheen of omheen te bewegen. Al dat keiharde werken, aanweziger en aandachtiger zijn dan anderen en vol vertrouwen de toekomst in marcheren, kan in een oogwenk op een hotelbed van je afgepakt worden.

Als je een klein meisje bent, vertelt iedereen je dat je alles kan bereiken, als je maar je best doet, je wapent, sterker en weerbaarder bent dan al die mannen die het aan komt waaien. Wees van ijzer en je bent ook vrij, wordt niet langer als een lichaam gezien, maar als een waardevolle aanwezigheid, iemand die zich los kan maken van iedere voorbeschikking, kijk daar gaat ze, ze vliegt, we bewonderen haar en accepteren haar als autonoom wezen, we luisteren naar haar. We laten haar besturen.

Maar dan dus die hotelkamer, die man voor wie ze daarvoor tomeloos respect had, een mentor, een vertrouweling en opeens is alles weg.

Wat we tegenwoordig vrouwen aanraden, wat we zelfs van ze eisen, is dat ze vertellen wat er gebeurd is, dat ze wijzen. Hij was het, hij daar, pak hem, zorg ervoor dat hij nooit meer in de gelegenheid komt om mijn dromen of die van andere vrouwen zoals ik in gevaar te brengen.

Maar waar we niet over spreken is de prijs van die openbaring. Gedurende jaren en jaren, soms een leven lang, ben je de vrouw die het systeem ondermijnde, die niet meedoet, die niet een van ons is. Sterker nog: het bekennen en aanklagen zorgt ervoor dat de vrouw juist gereduceerd wordt tot dat lichaam dat iets is aangedaan, alsof ze zelf wijst op haar borsten, haar heupen, haar vermogen om een ander tot waanzin te drijven.

Met #metoo hebben we dus nog steeds niets opgelost. We vinden dat vrouwen in het zwaard vallen voor het grotere goed, waarmee naast dat offer een solidariteit wordt geëist die geen man ooit hoeft na te komen. Vrouwen zijn daarin nog steeds van de gemeenschap, niet een Ik, maar iemand die de ander moet redden ten koste van zichzelf.

De vrouw in dit verhaal deed het anders. Ze keek de man de volgende dag recht aan en eiste van hem dat hij dit nooit meer bij haar of een andere vrouw zou doen en dat hij over dit alles zou zwijgen tot zijn laatste dag. Een garantie heeft ze niet.

Ze leefde verder, in de overtuiging dat dit niet haar carrière en identiteit mocht gaan bepalen, ze stond het simpelweg niet toe, juist niet, hij verdiende haar lijden ten overstaan van de samenleving niet. Tegelijkertijd bleef daar de eeuwige twijfel: heb ik het goed gedaan, had ik niet toch anderen moeten beschermen?

Dit is de keus waar vrouwen voor staan: spreek en draag een juk dat voor iedereen zichtbaar is. Spreek niet en draag het juk in je eentje.

Een leven lang vrijheid voor vrouwen is ver weg, nog steeds, en zal alleen verkregen worden op het moment dat onze technologische revolutie zo ver drijft dat we een chip kunnen installeren die lustige mannen blokkeert in hun seksuele aberraties, maar goed, dat willen we natuurlijk niet.

Wat we wel kunnen doen, ook in het geval van het gedeeltelijke verbod op en strafbaarstelling van abortus in de Verenigde Staten, is niet langer van onze vrouwen vragen dat in de strijd hiertegen het kwetsbare eigen verhaal gedeeld zou moeten worden. Ook in ons protest moeten we ons bewust zijn van de manier waarop we vrouwen het liefst als martelaren zien.

We hebben nieuwe vormen van revolutie nodig, voorbij de broosheid en repercussies van #metoo, waarbij we het juk veel meer gezamenlijk dragen.

Vertel juist het verhaal van de ander. Hou de getroffene uit de wind.

En recht de rug, want het ziet er niet goed uit voor ons.