Column | De Optimist

Afgelopen weekend ontdekte ik tot mijn horror dat mijn oude basisschool een nieuwe naam heeft. In mijn tijd (wat is dat trouwens toch voor uitdrukking, ‘in mijn tijd’, alsof de tijd alleen van je is wanneer je jong bent) heette hij De Regenboog, wat misschien niet superorigineel is maar voor een vierjarige wel iets makkelijker uit te spreken valt dan bijvoorbeeld Rehoboth. Tegenwoordig luistert mijn voormalige onderwijsinstelling echter naar De Optimist. Afgelopen weekend was ik in mijn ouderlijk dorp en merkte ik dat ik niet de enige was die het er zwaar mee had.

„Belachelijk”, riep een moeder toen ik ernaar vroeg. „De Optimist, wat is dat nou voor naïeve naam!”

„In deze tijd moet je als kind juist pessimistisch zijn,” zei een vader van vijf, „zodat je beter voorbereid bent op de doodenge wereld die je te wachten staat.”

Ooit legde mijn oude basisschooldirecteur me de symbolische betekenis uit van de regenboog. In Genesis staat deze voor de belofte die God aan Noach deed dat er nooit meer een zondvloed zou komen. Het was een teken van goddelijke bescherming tegen de woeste natuur. Misschien kon het huidige schoolbestuur die naam niet meer volhouden door alle leerlingen die wakker lagen om de opwarming van de aarde en moest ze wel met een nieuwe op de proppen komen.

„Maar had dan niet voor De Optimist gekozen”, jammerde een van de ouders toen ik deze gedachtegang met haar deelde. „Juist die hele houding van ‘alles komt wel weer in orde’ heeft ervoor gezorgd dat men decennialang de kop in het zand stak en we nu diep in de problemen zitten!”

Ja. Zelf ben ik een voorstander van blijmoedig pessimisme, het soort waarin dichters als Hans Dorrestijn en Lévi Weemoedt excelleren. Zo’n levenshouding is een absolute win-win: je sluit allereerst je ogen niet meer voor alles wat er misgaat (waardoor je nog bijtijds in actie kan komen), maar biedt daarnaast ook de gelegenheid om te lachen om alle ellende die er is (wat beter voor je humeur is dan huilen). Een beetje monter zwartkijken is geweldig voor de toekomst, maar goed, je kroost naar OBS De Olijke Doemdenker sturen klinkt toch wat ongezellig.

„Ze hadden gewoon niet zo’n prescriptieve naam moeten nemen”, mopperde de vader van het kwintet. „Wat is er in godsnaam mis met een gewone zoals Het Kompas?”

Helemaal niets, veel neutraler. Het Kompas wekt veel minder onrealistische verwachtingen. En al vroeg weten wat een kompas is, is bovendien ook nog eens handig voor straks, later, op zee.