‘Een leven lang leren’? Stop toch met al die bullshit-trainingen

Waar ik altijd heel nerveus van word, is de term ‘een leven lang leren’. Als ik het hoor zakt de moed me in de schoenen. Want ik ben al blij dat ik m’n middelbare school en m’n studie heb overleefd – de boekverslagen, de mondelingen, de tentamens, scripties, papers, werkgroepjes, traineeships, stages. En dan ben je EINDELIJK lekker aan het werk en dan komt ineens de aap uit de mouw: het was nog lang niet genoeg.

Je moet voor de lol eens googlen op ‘leven lang leren’. Of nou ja, niet voor de lol dus. Het is een tranendal. Dat „mensen zich moeten blijven ontwikkelen om goed inzetbaar te blijven op de arbeidsmarkt” omdat de „toenemende globalisering, robotisering en technologische ontwikkelingen de eisen veranderen die aan werkenden worden gesteld” – alle doemscenario’s uit de kast om je maar terug de schoolbanken in te jagen. Leren zúl je. Tot in je kist.

Jaja, rustig maar. Ik weet natuurlijk ook wel dat je af en toe wat nieuws moet leren. Je nieuwe sapcentrifuge. Het nieuwe declaratiesysteem van de ziektekosten. Hoe je met millennials omgaat. De gebruiksaanwijzing van je nieuwe collega. Je vakgebied bijhouden.

Maar verder? Is meer kennis altijd beter? Word je werk daar beter van? Nee hè? Hoe meer je leert, hoe meer je erachter komt hoe weinig je weet, ook. En we zitten al zoveel in ons hoofd. Ik hoor ook vaak dat je juist van falen het meeste leert. Dan kun je dus beter een leven lang falen dan een leven lang leren.

Moet je ook niet juist een ‘open mind houden’? Daar hoor ik vaak mensen over. Die wil je toch niet verpesten met allemaal kennis? Ik krijg bovendien wel eens het idee dat mensen die niet meteen de indruk wekken veel te hebben geleerd – influencers, vloggers, kickboksers (ik noem geen namen), een stuk succesvoller zijn dan mensen die zich een slag in de rondte leren.

En we wéten natuurlijk ook al heel veel hè. Dat vergeten we wel eens met al die doemverhalen dat de wereld zo snel verandert. Er is een hoop kennis tijdloos, laat je niks wijsmaken.

O ja en áfleren! Daar hoor ik die mensen van de ‘leven lang leren-beweging’ nooit over. Terwijl dat vaak een stuk verstandiger is dan leren. Ik zie in ieder geval best veel mensen om me heen die beter een leven lang kunnen gaan áfleren dan er weer allemaal nieuwe dingen overheen leren.

En dan is het natuurlijk nog van belang wíe je dingen leert hè. Er zitten een hoop prutsers tussen, in die ‘leven lang leren’-programma’s. Man man man. Ik kreeg er zelf ooit eentje tegenover me die een opleiding opleidingskunde had gedaan. Haha serieus.

Van die mensen die al tien jaar hetzelfde verhaal vertellen uit een multomap. Die zelf de laatste dertig jaar niks nieuws hebben geleerd. En dan gaan ze mij vertellen hoe ik een leven lang moet leren. Van die mensen die me ‘in de leerstand proberen te krijgen’ – of je bij de gynaecoloog in de beugels moet. Ik dacht het niet.

Maar de hamvraag van de hele ‘leven lang leren-beweging’ is natuurlijk: wát ga je ze dan leren? Als je ziet wat er aan flauwekul-opleidingen en bullshit-trainingen aangeboden wordt, daar lusten de honden geen brood van. Die flauwekuldiploma’s ook, die je op LinkedIn voorbij ziet komen.

‘Organisch meebewegen in hybride organisaties’, ‘leiderschap tussen sturing en co-creatie’, ‘stromend leiderschap’, ‘authentiek profileren’, ‘effectieve persoonlijke communicatie’, ‘verbindend de dialoog aangaan’ (verbanddoos mee), ‘concepting and storytelling’ – alsof we daar de oorlog mee gaan winnen.

Wil je een écht nuttige cursus doen? Meld je dan aan bij de pabo. Of de politie-academie. Of leer een kraan repareren of een muurtje metselen. Maar de zoveelste vage kletscursus ‘je kernwaarden benutten’ of je ‘why’ bepalen – echt, dat doen we nu al 30 jaar en er is geen enkel bewijs dat we nu beter samenwerken of beter leiderschap tonen dan 30 jaar terug. O ja en ‘leiderschap’ is gewoon leiding geven. Stelletje aanstellers.

Ja, als we mensen in het kader van ‘leven lang leren’ nou eens núttige dingen zouden leren. Monty Python, grammatica, beleefd zijn, sinterklaasgedichten schrijven, een condoom gebruiken, sorry zeggen, collega’s aanspreken op wangedrag, interpunctie, Van Kooten en De Bie, rechts rijden, links inhalen, zelfspot, stil zijn na 22 uur op straat, je financiën op orde houden, gezond oud worden, omgaan met angst, boosheid en jaloezie, wat topografie – de basis, zeg maar. Dan hoor je mij er niet meer over. Maar zolang dat niet zo is zou ik werkgevers en de overheid adviseren er lekker mee op te houden.

Als een leven lang leren nutteloos leren betekent, blijf ik liever een leven lang dom.