Brute moord in de mormoonse gemeenschap

Under the Banner of Heaven begint haast idyllisch. Twee meisjes in ouderwetse jurkjes fietsen door de straat van hun stille buitenwijk in een klein plaatsje in Utah. Hun vader klust in de garage aan zijn auto terwijl de zon ondergaat en ‘Let’s Hear It For the Boy’ op de radio speelt. Het is 24 juli 1984 en over een paar uur zal overal in Utah vuurwerk worden afgestoken. De Amerikaanse staat, waar een meerderheid van de inwoners behoort tot de kerk van de Latter-day Saints (de Heiligen der Laatste Dagen), viert die dag namelijk Pioneer Day, de feestdag die het moment in 1847 memoreert waarop de eerste mormonen zich in Salt Lake City vestigden. Vandaar de jurkjes.

Alleen zullen de meisjes het vuurwerk dit jaar moeten missen. Hun vader, de door Andrew Garfield gespeelde politierechercheur Jeb Pyre, moet naar een ander huis in een andere stille buitenwijk van hetzelfde kleine plaatsje. Een huis waarin een jonge vrouw en haar 15 maanden oude dochtertje even daarvoor op brute wijze om het leven zijn gebracht.

De scène die volgt, waarin Pyre zichtbaar met lood in zijn schoenen de plaats delict inspecteert, is een van de meest aangrijpende van de zeven afleveringen tellende miniserie. Wat opmerkelijk is omdat de camera niet eens echt kijkt naar de enorme plas bloed op de keukenvloer, het lichaam van de vrouw of de bloederige handafdruk op de deur. In plaats daarvan ligt de focus op het gezicht van de rechercheur en de aaneenschakeling van emoties die daarop te zien zijn.

Hartverscheurend

Het moment waarop Pyre voorzichtig en met tegenzin de deur van de kinderkamer opent om na een snelle blik weg te kijken, zijn gezicht gepijnigd, tranen in zijn ogen, is hartverscheurend. Soms kan de suggestie sterker zijn dan het beeld. Under the Banner of Heaven werd geschreven door Dustin Lance Black, die een Oscar won voor zijn script voor de film Milk. Hij baseerde de misdaadserie op de gelijknamige non-fictiebestseller van Jon Krakauer uit 2003 waarin de dubbele moord centraal staat. Black, die zelf is opgegroeid met het mormoonse geloof, heeft eerst jaren geprobeerd het boek te vertalen naar een film tot hij zich realiseerde dat hij meer tijd nodig had dan anderhalf uur om het verhaal te vertellen. Het werden uiteindelijk bijna acht uur. Een besluit dat over het algemeen goed uitpakt, want nu is er voldoende ruimte om niet alleen het onderzoek naar de gruwelijke moorden en de beweegredenen van de mormoonse daders uiteen te zetten maar ook het leven van het slachtoffer, Brenda Wright Lafferty (Daisy Edgar-Jones), te belichten. Iets dat in vergelijkbare series nogal eens wordt vergeten.

Hoewel veel dingen op waarheid zijn gebaseerd, is het personage van rechercheur Pyre – een rol waarvoor Garfield terecht een Emmy-nominatie kreeg – een creatie van Black. Pyre en het politieonderzoek zorgen voor de nodige spanningsboog. Maar ook de existentiële crisis die de rechercheur doormaakt omdat de gruwelijke misdaad werd gepleegd uit naam van hetzelfde geloof dat hij aanhangt, een geloof dat hem al zijn hele leven op het hart drukt om vooral geen vragen te stellen, is een interessante toevoeging aan het verhaal.

De minst overtuigende momenten in de serie zijn de scènes die teruggaan naar de 19de eeuw en de momenten waarop de eerste profeet, Joseph Smith, de kerk vormgeeft. Ondanks dat de gemiddelde kijker deze geschiedenisles over het mormoonse geloof waarschijnlijk wel nodig heeft, voelt de gekozen vorm als een wat minder goed geslaagd en goedkoop kostuumdrama. De scènes staan vooral in een te scherp contrast met het hoofdverhaal dat in de jaren tachtig speelt en qua sfeer doet denken aan het eerste seizoen van True Detective. Geen perfecte serie daarom. Maar wel een die, vooral dankzij Garfield, indruk maakt.