Behoud van Senaat door Democraten is steun in de rug voor Biden

De Democraten behouden een grotere greep op de politiek in Washington dan voor de Amerikaanse Congresverkiezingen van afgelopen dinsdag was verwacht. Wegens het behoud van hun meerderheid in de Senaat, die dit weekeinde werd bezegeld met een krappe overwinning bij de strijd om een zetel in Nevada, krijgt president Joe Biden niet te maken met Republikeinse tegenstand in beide huizen van het Congres.

Zondagavond was zelfs nog onzeker of de Republikeinen wel de meerderheid in het Huis van Afgevaardigden zouden veroveren. Een mogelijke Republikeinse meerderheid in het Huis lijkt hoe dan ook krapper te worden dan was voorspeld voor de verkiezingen, toen werd gerekend op een ‘golf’ aan zetelwinst voor de Republikeinen.

Voor Biden is het behoud van Democratische controle over de Senaat om meerdere redenen een belangrijke opsteker. Ten eerste kunnen de Democraten daar wetten blokkeren die de komende twee jaar worden aangenomen door een vermoedelijk Republikeins Huis. Ook behouden ze controle over Senaatscommissies en kunnen ze eventuele afzettingsprocedures die de Republikeinen initiëren in het Huis van de agenda houden in de Senaat. Bovendien kan Biden doorgaan federale rechters te benoemen – ook voor het Hooggerechtshof als daar een zetel vrijkomt.

Een nipte overwinning van de Democratische senator Catherine Cortez Masto in Nevada gaf dit weekeinde de doorslag voor de Democratische meerderheid, nadat eerder op zaterdag de Democraat Mark Kelly werd uitgeroepen tot winnaar in Arizona. Cortez Masto versloeg haar Republikeinse uitdager Adam Laxalt, bleek zaterdagnacht. Daarmee kwam het zetelaantal van de Democraten in de honderd zetels tellende Senaat op vijftig, het aantal dat ze daar sinds twee jaar hebben. Dat is voldoende voor een meerderheid, omdat vicepresident Kamala Harris als voorzitter van de Senaat de doorslag kan geven als de stemmen staken. De Republikeinen staan op 49 zetels.

Met een Democratische meerderheid in de Senaat kan Biden doorgaan federale rechters te benoemen – ook voor het Hooggerechtshof als daar een zetel vrijkomt

Eén Senaatszetel is nog onbeslist: in de zuidoostelijke staat Georgia wordt op 6 december een runoff gehouden tussen de Democratische senator Raphael Warnock en zijn Republikeinse uitdager Herschel Walker. Dit omdat Warnock onder de 50 procent van de stemmen zal blijven, waardoor een tweede ronde nodig is volgens de regels in Georgia. Door de zege in Nevada zal de uitslag in Georgia echter niet doorslaggevend zijn.

Biden reageerde zondag in de Cambodjaanse hoofdstad Phnom Penh, waar hij een top bijwoont van de Associatie van Zuidoost-Aziatische Naties, tevreden op de uitslag. „Ik voel me goed”, zei hij. „Ik kijk uit naar de komende paar jaar.”

Verkiezingsontkenners

De zege van de Democraten in Nevada onderstreept de tegenvallende resultaten voor de Republikeinen bij de zogeheten ‘midterms’, waarbij ze volgens de verwachtingen op klinkende wijze zouden profiteren van de lage populariteit van Biden en de hoge inflatie in de VS.

Lees ook: Toch geen prelude op een nieuwe burgeroorlog in VS

Hoewel kiezers de economie aanwezen als belangrijkste kwestie, was ook het recht op abortus een factor, nadat dit eind juni op landelijk niveau werd geschrapt door een uitspraak van het Hooggerechtshof. Democraten zijn, evenals een meerderheid van de bevolking, voor behoud van dat recht. Ook wogen zorgen mee over de staat van de democratie, na de ontkenning van de uitslag van de presidentsverkiezingen van 2020 door oud-president Donald Trump en zijn aanhangers; vooral ontkenners van de verkiezingsuitslag boekten tegenvallende resultaten.