In de eindfase van de klimaatonderhandelingen in Dubai die nu is ingegaan, zijn fossiele brandstoffen het gevoeligste thema. Wat wordt daarover in het slotdocument gezegd, en in welke context? Het is zoeken naar formuleringen waar alle 198 deelnemende landen zich achter kunnen scharen.
Voorzitter sultan Ahmed Al-Jaber wil dinsdag een punt zetten achter de onderhandelingen – al is het niet zeker of dat ook lukt. Zondag zei hij dat er „vooruitgang wordt geboekt”, maar dat het allemaal niet snel genoeg gaat. „De tijd is gekomen om in een hogere versnelling door te gaan. De tijd is gekomen om nu ook echt te leveren.”
In de onderhandelingstekst staan vier suggesties waarin in verschillende bewoordingen wordt gepleit voor ‘het uitfaseren van fossiele brandstoffen’, zeker als die niet worden afgevangen en opgeslagen. Daarnaast is er een vijfde suggestie: ‘geen tekst’.
Volgens onderhandelaars wordt veel druk uitgeoefend op voorzitter Al-Jaber, zelf directeur van het staatsoliebedrijf van de Verenigde Arabische Emiraten, om het hele begrip fossiele brandstoffen uit de tekst te verwijderen – met name vanuit Saoedi-Arabië. In verschillende interviews heeft de Saoedische minister van Energie Abdulaziz bin Salman al gezegd dat zijn land anders de slottekst zal afwijzen.
Maar zonder een deal over fossiele brandstoffen zou de klimaattop zeker als mislukt de boeken in gaan. En dat wil voorzitter Al-Jaber hoe dan ook voorkomen. „Falen, gebrek aan vooruitgang of het afzwakken van mijn ambitie is geen optie”, zei hij zondag tegen journalisten.
Uitgelekte brief
Afgelopen vrijdag verschenen in verschillende kranten berichten over een uitgelekte brief die van de OPEC afkomstig zou zijn – wat het kartel van olieproducerende landen niet heeft bevestigd noch heeft ontkend. De brief is een oproep aan de OPEC-landen om tegen elke tekst te stemmen waarin het verminderen van het gebruik van olie en gas een doel van het klimaatbeleid wordt genoemd.
Europa eist juist een krachtige tekst over fossiele brandstoffen. Eurocommissaris Wopke Hoekstra, de hoogste Europese onderhandelaar, herhaalde die eis zondag opnieuw. „Vergis je niet”, zei Hoekstra op een zogeheten majlis, een bijeenkomst in Arabische stijl waarin alle partijen zich mogen uitspreken. „We beseffen allemaal dat dit een enorme transitie vereist. Maar uitstel helpt domweg niet. Hoe sneller we dit doen, hoe minder pijnlijk het zal zijn.”
Lees ook Oliebedrijven investeren juist meer in fossiel
Landen als de Verenigde Staten en Noorwegen staan weliswaar aan de kant van de EU, maar zij zouden niet ontevreden zijn met een zwakke tekst. Zeker de positie van de VS, de grootste olieproducent ter wereld, is dubbelzinnig.
Ook andere grote landen worstelen met de juiste positie. De Chinese onderhandelaar Xie Zhenhua wil alleen over fossiele brandstoffen spreken, in de context van meer duurzame energie. De Braziliaanse president Lula, die zich heeft opgeworpen als klimaatleider in zijn strijd tegen illegale houtkap, heeft wat uit te leggen. Brazilië, dat zijn olieproductie sinds kort juist opvoert, wil lid worden van de OPEC. In een rondetafelgesprek in Dubai zei Lula ter verdediging dat hij de organisatie van binnenuit wil veranderen. Lula zei als OPEC-lid te willen pleiten voor een groene transitie in de olielanden.
Leeslijst
