Taiwanezen laten zich niet intimideren door Chinees wapengekletter

Terwijl de Chinese raketten donderdag langs hun eiland scheerden en Chinese marineschepen Taiwan deels afsloten van de buitenwereld, bleven de Taiwanezen verrassend kalm. „China zegt dat het Taiwan met geweld wil annexeren, dat zegt het eigenlijk al een hele tijd”, luidde het laconieke commentaar dat persbureau Reuters in de hoofdstad Taipei optekende uit de mond van Chen Ming-cheng, een 38-jarige makelaar.

Dat neemt niet weg dat de Taiwanese autoriteiten fel protesteerden tegen de uitgebreide, vier dagen durende Chinese militaire oefeningen, die gedeeltelijk zelfs binnen Taiwans territoriale wateren en luchtruim plaatsvinden. President Tsai Ing-wen noemde de handelwijze van China donderdag „onverantwoordelijk, niet alleen jegens Taiwan maar ook jegens de internationale gemeenschap”. „We zullen niet provoceren maar we zullen ons verdedigen”, zei ze.

China vuurde ten minste elf raketten af en zette een honderdtal vliegtuigen in, waaronder gevechtstoestellen, en ruim tien marineschepen. Niet eerder heeft China in de Straat van Taiwan op zo’n grote schaal geoefend. De laatste keer dat de oefeningen in de buurt kwamen van de huidige was in 1996. Japan reageerde donderdag eveneens kwaad omdat vijf raketten neerkwamen in wat het als zijn exclusieve economische zone van de zee beschouwt.

Ook Taiwans strijdkrachten waren paraat en op sommige plaatsen bevonden schepen van beide kanten zich maar op korte afstand van elkaar. Chinese drones werden bovendien gesignaleerd boven Taiwanese eilandjes voor de kust. Tot een daadwerkelijk treffen met de Chinezen kwam het echter voor zover bekend nergens.

Ontoelaatbare inbreuk

Volgens Taiwan schendt China hiermee niettemin de regels van de Verenigde Naties en vormen de oefeningen, waarbij met scherp geschoten wordt, een ontoelaatbare inbreuk op de internationale scheepvaart en het luchtverkeer.

De oefeningen zijn bedoeld om Taiwan te straffen voor het bezoek dinsdag van Nancy Pelosi, de voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden. Zij was de hoogste Amerikaanse functionaris in 25 jaar die Taipei bezocht. Beijing ziet Taiwan als integraal deel van China en beschouwde het bezoek als een provocatie.

Lees ook: Heeft Pelosi Taiwan van de wal in de sloot geholpen?

In Taiwan zelf werd Pelosi echter met open armen ontvangen, niet alleen door president Tsai maar ook door de bevolking. „Dit is een doorslaggevend moment voor mij en mijn generatie”, verklaarde websiteontwerper Chen Li-chieh (39) in de zuidelijke stad Tainan tegen The New York Times. „We hebben onze adem al zo lang ingehouden wanneer we met bedreigingen van Chinese zijde werden geconfronteerd. De tijd is aangebroken om ons dapper te weren en onze eigen aanspraken te maken.”

Ontwrichtende uitwerking

Voor het begin van de oefeningen, die in zes gebieden langs de Taiwanese kust zijn geconcentreerd, had China civiele vliegtuigen en schepen gewaarschuwd de oefengebieden te mijden. In verband daarmee zag Taiwan zich genoopt om tientallen reguliere vluchten te annuleren. De invloed op de scheepvaart was niet onmiddellijk duidelijk. Taiwan drijft juist met China intensief handel.

Taiwan is goed voor ruim de helft van ’s werelds chipsproductie en een groot deel daarvan wordt ook verwerkt in Chinese consumentenelektronica. Mocht de Taiwanese chipsuitvoer voor langere tijd gestremd raken, dan kan dat een zeer ontwrichtende uitwerking hebben op de wereldeconomie.

We hebben onze adem al zo lang ingehouden wanneer we met bedreigingen van Chinese zijde werden geconfronteerd

Chen Li-chieh websiteontwerper

Ook vissersboten in delen van Taiwan ondervonden hinder van de oefeningen. Uit voorzorg verbood de Taiwanese regering hen uit te varen. „Wij, kleine luiden, zijn altijd de dupe, wanneer de politici vechten”, mopperde een visser in de noordelijke plaats Bi Ya Shu tegenover een BBC-verslaggever. Een ander zei zich niet veel zorgen te maken. „Die communisten houden van grote woorden maar ze zullen niets doen. We leven al zeventig jaar met hun bedreigingen.”

Één familie

Anderen voorzagen om andere reden geen problemen. „Omdat Taiwanezen en Chinezen allemaal één familie vormen”, vertelde Lu Chuan-hsiong (63), die in de zee kwam zwemmen, tegenover persbureau AP. Hij wees erop dat er in die streek al veel mensen wonen die van het Chinese vasteland afkomstig zijn zonder dat dit tot problemen heeft geleid.

Toch schrijven zich de laatste maanden, mede onder invloed van de oorlog in Oekraïne, meer Taiwanezen in voor schietcursussen om zich zo nodig te kunnen teweerstellen tegen een Chinese invasiemacht.

Intussen treffen bedrijven in Taiwan voorbereidingen voor alternatieve handelsroutes, omdat ze er rekening mee houden dat de Chinese blokkade ook na komende zondag nog zal voortduren. „Ik denk dat mensen beseffen dat dit niet bij vier dagen blijft”, aldus Alicia Garcia Herrero, een econoom van investeringsbank Natixis CIB tegenover AP.