‘250 gram magie en perfectie’ op de UNESCO-werelderfgoedlijst

Het is een mooie dag voor Franse bakkers: hun veruit meest verkochte product is deze woensdag door UNESCO erkend als immaterieel cultureel erfgoed. Het is niet de croissant, de éclair of de pain au chocolat die een plekje op de lijst van de VN-organisatie heeft gekregen, maar de baguette. Om precies te zijn de „ambachtelijke kennis en cultuur van de baguette”.

Het stuk brood dat dagelijks door twaalf miljoen Fransen wordt genuttigd is volgens UNESCO bijzonder omdat het met slechts vier ingrediënten (meel, water, zout en zuurdesem of gist) wordt gemaakt en bakkers een strak productieproces volgen. „Hun knapperige korst en kauwbare textuur zorgen voor een specifieke sensorische ervaring”, aldus de jury. Ook zorgt de baguette voor „sociale praktijken” in Frankrijk, zoals een dagelijks bezoekje aan de bakker. Doordat er geen olie of boter in de stokbroden zit, zijn ze niet goed lang te bewaren – ook de reden dat het stokbrood aanvankelijk als een luxeproduct werd beschouwd.

Lees ook: De baguette tradition kost nog altijd een euro

Zware tijden

De plaatsing op de werelderfgoedlijst is een opsteker voor ambachtelijke Franse bakkers, die zich bedreigd voelen door industrialisering en de laatste maanden ook door gestegen graanprijzen. Eerder dit jaar ontstond nog een rel in de bakkerswereld toen supermarktketen E.Leclerc (veel minder lekkere) baguettes ging verkopen voor 29 cent. „Een totale minachting voor onze branche”, brieste voorzitter Jean-François Loiseau van de Nationale Vereniging van Franse Molenarij toen.

En niet alleen ego’s zijn gekwetst: al jaren is een afname van het aantal ambachtelijke bakkers in Frankrijk waar te nemen, vooral op het platteland. Waar in 1970 zo’n 55.000 ambachtelijke bakkers waren in Frankrijk (één per 790 inwoners), zijn dat er nu nog 35.000 (één per 2.000 inwoners). De laatste jaren opteren bovendien steeds meer mensen voor zuurdesembrood dat meer voedingsstoffen bevat.

Loiseau, die bij UNESCO heeft gelobbyd voor een plekje op de werelderfgoedlijst voor het Franse stokbrood, is deze woensdag dan ook een gelukkig man. „De baguette is bij uitstek het symbool voor de Franse art de vivre”, schrijft hij op Twitter. Ook andere Fransen zijn er blij mee: na de aankondiging haalden leden van de Franse UNESCO-delegatie in een vergadering prompt hun baguettes uit hun tas waarna ze die triomfantelijk door de lucht zwierden.

Ook president Emmanuel Macron heeft zich eerder uitgesproken voor een plekje op de lijst voor de baguette. Hij noemde het stokbrood „250 gram van magie en perfectie”.