Waanzinnige keukenstress in topserie ‘The Bear’

Wat een zenuwenbedrijf, zo’n broodjeszaak! De serie The Bear sleept je mee door de keuken van een Italian beef-restaurant in Chicago. Het gekletter van de messen en pannen, de hitte, de naar elkaar schreeuwende mensen die door de smalle paden snellen en tegen elkaar op botsen, de stampende rockradio die de opgefokte sfeer nog verder opschroeft – na een half uurtje toekijken zit de stress van The Bear stevig in je spieren.

The Bear is de meest opgefokte, en ook een van de beste series van het jaar, voornamelijk door het geweldige acteerwerk en de chemie in het ensemble. En door het warme saamhorigheidsgevoel dat je ervan krijgt. De Amerikaanse pers is geestdriftig, en de serie maakte hoofdrolspeler Jeremy Allen White op sociale media tot geliefde gen-Z-knuffel.

Na de zelfmoord van zijn broer heeft de gevierde chef-kok Carmy zijn vijfsterrenleven verlaten om de familiezaak over te nemen, The Original Beef of Chicagoland. Hij treft een ranzige, chaotische zaak met hoge schulden, achterstallig onderhoud, en weerspannige werknemers die niet op zijn komst en zijn veranderingen zitten te wachten. Crisis stapelt zich op crisis. Carmy is getraumatiseerd. Hij aanbad zijn charismatische broer, maar die liet hem niet toe in de broodjeszaak. Daarom verliet Carmy ooit zijn Italiaanse arbeidersmilieu en verloor zich in de veeleisende internationale haute cuisine. Nu hij terug is, moet Carmy niet alleen de broodjeszaak onder controle krijgen, maar ook zijn persoonlijke demonen.

Jeremy Allen White, bekend als The Lip in Shameless, draagt de serie. Met zijn treurig hangende ogen en zijn verwilderde, vette haardos is hij een gekwelde antiheld die je zou willen verzorgen en troosten. White maakt van Carmy een introverte man, die werkelijk contact ontloopt, door hem steeds laat of niet te laten reageren. In de Amerikaanse Glossy W zegt White dat hij zich herkent in de chef-kok: „Carmy is zo bezig met zichzelf dat hij zich niet kan verbinden met de wereld om zich heen. Toen ik begon als acteur was ik ook zo monomaan. Carmy rouwt om zijn broer door niet te rouwen. Hij stopt die gevoelens diep weg. Hij kan zich vreselijk misdragen, terwijl je wel van hem blijft houden.” In Vulture vult hij aan: „Ik denk dat Carmy net als zijn broer het brein van een verslaafde heeft. Hij jaagt ergens op, en niets kan hem tegenhouden.

Chicago

De strijd in de broodjeszaak tussen verandering en behoudzucht wordt verbeeld door de ambitieuze nieuwe souschef Shirley (Ayo Edebiri), en Neef Richie (Ebon Moss-Bachrach), de beste vriend van de overleden broer. Shirley is een jonge, sterke vrouw, de bondgenoot van Carmy, met wie ze ook vaak botst als hij weer eens niet thuis geeft. Haar wacht een lastige taak omdat ze als zwarte vrouw leiding komt geven in een wereld die door witte machomannen wordt geregeerd, terwijl het personeel bestaat uit Afro-Amerikanen en Latinx. Chicago is sterk gesegregeerd, wat geen direct thema is in de serie, maar je voelt het wel.

Richie is een ruziezoekende etterbak, die Carmy zo veel en vaak mogelijk in het gezicht schreeuwt dat hij niets te zoeken heeft in de broodjeszaak. Richy is jaloers dat hij de zaak niet heeft geërfd, en voelt zich opzij geduwd. Seriemaker Christopher Storer zei in de Amerikaanse glossy Esquire: „Ritchie pakt problemen aan op een onvolwassen manier – hij denkt dat hij moet schreeuwen en met een pistool moet zwaaien.” Volgens Storer is Ritchie’s wangedrag zijn manier van rouw om de broer die zelfmoord pleegde: „Eigenlijk schreeuwt hij niet tegen Carmy, maar tegen diens dode broer.”

Gentrificatie

De serie gaat over rouw, over samenleven, maar raakt ook maatschappelijke thema’s zoals de gentrificatie van volksbuurten, het zware leven onder in de arbeidsmarkt. Zo is Richie mede tegen de veranderingen in de broodjeszaak omdat hij tot zijn verdriet de buurt ziet gentrificeren, en zijn natuurlijke habitat ziet verdwijnen. De broodjeszaak was er voor de arbeiders, vindt hij. De nieuwe, chique broodjes van Carmy staan voor de verdringing van de oorspronkelijke bewoners uit de buurt. Het restaurant in de serie is overigens gebaseerd op Mr. Beef in River North, een uitgaansbuurt vol galeries en restaurants, die in werkelijkheid al in de jaren zeventig is gegentrificeerd.

De horeca, altijd al een bedrijfstak met groot verloop, is stevig geraakt door de coronacrisis; ook een thema dat niet benoemd wordt in de serie, maar dat je er wel onder voelt zitten. De Canadese chef-kok Matty Matheson, die co-producent is van de serie, en een bijrol heeft als klusjesman, zei tegen jeugdcultuurplatform Complex: „Het gevoel van ternauwernood het hoofd boven water kunnen houden, zal veel mensen aanspreken, vooral in de horeca – die mensen leven op de rand. Dit is een interessante tijd om het te hebben over hoe die bedrijven werken en hoe ze overleven.” Matheson en Storer vergelijken het benauwende werken in de krappe keuken met leven in een onderzeeër. Ter inspiratie keken de makers vooraf naar duikbootfilms Das Boot en Crimson Tide.

Restaurantervaring

Matheson moest de authenticiteit van de serie bewaken, wat goed gelukt lijkt: diverse journalisten met restaurantervaring roemen de authentieke taal en details. Matheson stuurde de castleden op kookles en op stage bij de keukens van grote restaurants, zodat de vele kookhandelingen die je ziet echt lijken. Als rustpuntjes in de hectische montage dienen de prachtige stillevens van de heerlijke gerechten. Opvallend is dat de serie het héle horecabedrijf laat zien, dus niet alleen het koken, maar ook de administratie, de geldzorgen, de belasting, ontploffende wc-potten – zaken die een mindere seriemaker zou overslaan als te saai. Ook verfrissend: geen misdaad en romances in The Bear. Dit gaat over werken en familie.

De catastrofe zit in de zevende aflevering, die in één lang shot lijkt gefilmd. De combinatie van een juichende recensie in de krant en een nieuw online bestelsysteem, leidt tot een krankzinnige lijst bestellingen waar de broodjeszaak bijna onder bezwijkt. Carmy kan de druk niet meer aan en ontploft. In de achtste, laatste aflevering moet hij dan weer alles lijmen.

Wat natuurlijk lukt, want hoewel de The Bear een rauwe, realistische tekening geeft van het zware keukenleven, vol ruzie en krachttermen, is dit eigenlijk een lieve serie over goede mensen die van elkaar houden, verbonden met elkaar door de rouw om de overleden baas en de liefde voor diens nalatenschap, de broodjeszaak.