Voormalig topman truck-start-up Nikola veroordeeld voor oplichting beleggers

Trevor Milton is er niet mee weggekomen: een truck een helling laten afrollen, dat filmen vanuit een bedrieglijke hoek en daarmee beleggers voorspiegelen dat je een elektrische vrachtwagen hebt ontwikkeld die rijdt.

Een rechtbank in Manhattan veroordeelde de voormalig bestuursvoorzitter van truck-start-up Nikola afgelopen vrijdag tot een celstraf die kan oplopen tot meerdere decennia. Volgens de jury, die maar een dag nodig had om tot een oordeel te komen, heeft Milton de stand van de technologie bij Nikola consequent te rooskleurig voorgesteld. Daarmee heeft hij beleggers opgelicht.

Het oordeel is het voorlopige einde van een bedrijfssoap, waarin de torenhoge verwachtingen van beleggers omtrent elektrische mobiliteit een vruchtbare bodem bleken voor fraude. Nikola – vernoemd naar wisselstroomingenieur Nikola Tesla, en daarmee een duidelijke knipoog naar autobedrijf Tesla – was in 2020 op de beurs even meer waard dan Ford: 31 miljard dollar, om precies te zijn. Beleggers kochten massaal aandelen in het bedrijf van Milton.

Explosief rapport

Nikola zou als een van de eerste fabrikanten elektrische trucks op de markt brengen, zo was de belofte. Die zijn veel lastiger te elektrificeren dan auto’s; Tesla stelt al jaren de productie van zijn zogenoemde Semi-vrachtwagen uit (bestuursvoorzitter Elon Musk liet recent weten dat het binnenkort echt zover is).

Nikola beweerde op een handvol goede innovaties te zitten en toonde in een video een rijdende truck. Dat vonden beleggers mooi – in 2020 was sprake van een enorme beurshype rondom start-ups die iets deden met elektrische mobiliteit. De angst van beleggers om ‘de nieuwe Tesla’ te missen, leidde tot een groot aantal megabeursgangen, zoals bijvoorbeeld die van autobedrijven Lucid en Arrival – beide hebben nog altijd nauwelijks auto’s geproduceerd.

Nikola was ook een van deze start-ups. Maar het aandeel zakte in de loop van 2020, niet lang na de beursgang, totaal in. Dat had alles te maken met een explosief rapport van de bekende ‘shortseller’ Hindenburg Research.

De analisten van Hindenburg schreven in een analyse dat het erop leek dat Nikola de boel bedonderde. De belangrijkste aantijging ging over het promotiefilmpje met de rollende truck. De Financial Times wist te bevestigen dat het voertuig inderdaad omlaag rolde. Dat leidde al snel tot grappen dat Nikola beter ‘Newton’ had kunnen heten, naar de ontdekker van de zwaartekracht.

Het rapport was het begin van een gigantische koersval; aandelen Nikola zijn inmiddels zo’n 3 dollar waard, tegenover 74 dollar begin 2020. Milton werd onderdeel van een juridisch onderzoek, dat resulteerde in een spectaculaire rechtszaak die zich de afgelopen weken ontspon in Manhattan.

Twee van Miltons naaste ex-collega’s – huidig topman Mark Russell en huidig financieel topman Kim Brady – schetsten een beeld van een man die geobsedeerd was met zijn eigen fortuin en met de aandelenprijs van Nikola, en bereid was alles te doen om beleggers te laten investeren in Nikola. Toen Nikola 5 dollar verloor op de eerste handelsdag, zou Milton hebben gedacht dat er een technische fout was met de Nasdaq. Van zijn verdiende geld kocht Milton een privéjet en vastgoed op een aantal eilanden.

Lees ook: Veelbelovende waterstofauto komt eraan, maar blijft-ie?

Eindig als Elizabeth Holmes

Volgens het bewijsmateriaal in de rechtszaak zouden Brady en Russell zich bewust zijn geweest van de foutieve voorstelling van zaken door Milton en gedreigd hebben met ontslag als Milton niet zelf zou aftreden. De officier van justitie maakte volgens de Financial Times in zijn betoog melding van een e-mail van Brady aan Milton. Daarin zou Brady hebben gerefereerd aan Theranos, de bloedtest-start-up van Elizabeth Holmes. Die bleek grotendeels gebaseerd op verzinsels, waarna Holmes veroordeeld werd voor fraude. Brady waarschuwde Milton: hij zou het risico lopen op een vergelijkbare manier te eindigen als hij de zaken te mooi bleef voorstellen.

In de rechtbank bleef Milton volhouden dat hij onschuldig was. Hij zou volgens zijn advocaten af en toe per ongeluk de verkeerde grammaticale werkwoordstijd hebben gebruikt in statements, waardoor bepaalde innovaties zekerder leken dan ze echt waren. Maar bewust de boel oplichten, dat zou Milton niet hebben gedaan. Bovendien zou het bestuur volgens de advocaten van de voormalige topman al zijn besluiten hebben goedgekeurd.

De jury en de rechtbank gingen daar niet in mee. De advocaat van Milton liet na afloop weten van plan te zijn in hoger beroep te gaan. Milton zelf schudde bij het horen van het vonnis alleen zijn hoofd.