Voordracht Fed wordt klimaatruzie

Ja, ze wil Amerikaanse banken strenger reguleren. En nee, ze gaat die banken niet voorschrijven aan wie ze hun geld mogen uitlenen. Dat zei Sarah Bloom Raskin donderdag in een hoorzitting in de Amerikaanse Senaat, in antwoord op vragen van Republikeinen die zich fel tegen haar benoeming verzetten.

Raskin is door president Joe Biden voorgedragen als vicevoorzitter in het bestuur van de Federal Reserve, de Amerikaanse centrale bank. Ze wordt verantwoordelijk voor het toezicht op financiële instellingen. Republikeinse senatoren vrezen dat Raskin het bij dat toezicht vooral gemunt zal hebben op investeringen in bedrijven in de fossiele industrie.

De discussie laat zien hoe moeilijk het voor Biden is politieke steun te krijgen voor zijn klimaatbeleid. Zeker in de Senaat, waar Republikeinen zich verzetten tegen iedere maatregel die mogelijk slecht uitpakt voor de fossiele industrie.

Centrale banken in Europa vragen banken, institutionele beleggers en verzekeraars steeds vaker een inschatting te maken van de klimaatrisico’s van hun investeringen. Daarbij gaat het niet alleen om de gevolgen van de opwarming van de aarde, maar ook om de kans dat investeringen door strenger klimaatbeleid niet worden terugverdiend: stranded assets.

Raskin wil ook dat de Fed dit soort risico’s gaat onderzoeken. Maar de Republikeinen voelen hier niets voor. Pat Toomey, lid van de bankencommissie van de Senaat, schreef in een brief aan Biden dat Raskin er voorstander van is banken onder druk te zetten „om de kredietverlening aan traditionele energiebedrijven te staken”. En volgens Mitch McConnell, de leider van de Republikeinen in de Senaat, wil Raskin „dat ongekozen bureaucraten de particuliere sector financieel intimideren tot beleidsveranderingen die onvoldoende steun hebben om een eerlijke manier wet te worden”.

Stervende industrie

De vrees van de Republikeinen is niet geheel ongegrond. Raskin – eerder bestuurslid van de Fed en onderminister van Financiën, nu hoogleraar aan de Duke Universiteit in North Carolina – mengt zich regelmatig in het Amerikaanse klimaatdebat. Zo schreef ze in mei 2020 in The New York Times een opiniestuk onder de kop „Waarom besteedt de Fed zoveel geld aan een stervende industrie?” Volgens haar negeert de Fed „duidelijke waarschuwingssignalen over de economische gevolgen van de dreigende klimaatcrisis”, door maatregelen te nemen die „leiden tot toename van de uitstoot van broeikasgassen in een tijd waarin fossiele brandstoffen zelfs op korte termijn een verschrikkelijke investering zijn”.

In een discussie aan de universiteit van Berkeley ging Raskin afgelopen voorjaar in op de rol van de toezichthouder. De transitie naar een fossielvrije economie volgt volgens haar een „verraderlijk” pad. Treuzelen verergert de gevolgen van klimaatverandering, maar als de overgang te snel gaat, komt de energiezekerheid in gevaar. „We hebben financiële toezichthouders nodig om op de meest stabiele, minst gevaarlijke manier over te stappen naar een netto-nuleconomie”, aldus Raskin.

Tijdens de hoorzitting van donderdag toonde ze zich een stuk voorzichtiger. „Het is ongepast voor de Fed beslissingen te nemen over het verlenen of toewijzen van kredieten”, zei ze. „Banken en bankiers bepalen aan wie ze een lening verstrekken. Het is niet de taak van de Fed om winnaars en verliezers aan te wijzen. Dat past niet bij de institutionele rol van de Fed.”

Extreem weer

Intussen werkt de Amerikaanse centrale bank al langer aan een systeem om de risico’s van klimaatverandering voor de financiële sector in kaart te brengen. De Fed kijkt daarbij ook naar de gevolgen die extreem weer en overstromingen voor bedrijven kunnen hebben. Ook onderzoeken ze welke investeringen getroffen kunnen worden door overheidsbeleid om de CO₂-uitstoot te verminderen.

De Democraten hopen Raskin nog deze maand te benoemen. Of dat lukt, hangt mede af van de partij zelf. Alle Republikeinen zullen tegen stemmen, waardoor ze alleen benoemd kan worden als alle Democraten haar steunen.

Zo ver is het nog niet. Joe Manchin, de conservatieve Democraat uit West Virginia die zich al verzette tegen Bidens klimaatbeleid, heeft zich nog niet uitgesproken. Zelfs als hij haar benoeming steunt, is het wachten nog op terugkeer van zijn partijgenoot Ben Ray Lujan uit New Mexico, die vorige week werd getroffen door een hartaanval.