Vooral de industrie bracht dit jaar het gasverbruik omlaag

Douchen we een kwart minder lang of heeft het sterk gedaalde gasverbruik een heel andere oorzaak? Het Centraal Bureau voor de Statistiek maakte dinsdag bekend dat Nederland in de eerste zes maanden van het jaar een kwart minder aardgas opstookte dan in de eerste helft van 2021.

Korter douchen lijkt niet de belangrijkste factor, want met name de industrie heeft minder gas verbruikt. Koploper is de olie-industrie, die het gasverbruik met bijna 60 procent zag teruglopen. Bij de raffinage van olie – voor de productie van bijvoorbeeld benzine en kerosine – wordt veel aardgas gebruikt. Door de hoge prijzen is dat gas nu voor een groter deel vervangen door de gassen butaan en propaan die in de ruwe olie zitten.

De chemie zag het verbruik met 32 procent dalen, en dat is niet altijd het gevolg van meer efficiëntie. Zo maakte kunstmestproducent Yara vorige week bekend een substantieel deel van zijn productie te staken omdat die door de hoge gasprijzen te duur is geworden. Het jaarlijkse gasverbruik van Yara in het Zeeuwse Sluiskil is vergelijkbaar met dat van 1,3 miljoen huishoudens.

In totaal daalde het gasverbruik in de energie-intensieve industrie met meer dan 30 procent. De stroomproducenten gebruikten 28 procent minder. Een van de verklaringen hiervoor zijn de opgeheven beperkingen voor kolencentrales die – vanwege hun hoge CO₂-uitstoot – tot voor kort aan een maximumproductie waren gebonden.

Huishoudens

Bij huishoudens kwam de daling op 16 procent uit. Voor een deel is dat het gevolg van de hoge prijzen waardoor veel mensen kritischer kijken naar hun verbruik – zoals warm douchen. Maar korter douchen is zeker niet de enige verklaring. Ook een rol speelde de afgelopen zachte winter, waardoor minder gestookt hoefde te worden.

In totaal verbruikte Nederland tot en met juni 17,4 miljard kubieke meter aardgas. De invoer van ‘gasvormig gas’ (gas dat via een pijpleiding het land binnenkomt) daalde met 10 procent, wat alles te maken heeft met sterk teruggelopen leveranties door Rusland. De import via Duitsland, waar tot dit jaar veel Russisch gas via de pijpleiding Nord Stream 1 aankwam, liep zelfs met 70 procent terug.

Daar staat tegenover dat de invoer van vloeibaar gas (lng) met meer dan de helft toenam. Voordeel van lng is dat het per schip wordt getransporteerd, waardoor het mogelijk is dit bijvoorbeeld uit de Verenigde Staten te halen. De Amerikaanse import verdubbelde tot 4,1 miljard kubieke meter, goed voor de helft van de totale lng-invoer. De import van Russische lng steeg met 35 procent.

Gasopslag

De totale import van gas daalde per saldo (minder gasvormig, meer vloeibaar) slechts 3 procent, terwijl de export met 20 procent daalde. Veel gas ging naar de opslag, met het oog op de komende winter. Eind juni bevatten de Nederlandse gasbergingen 7,8 miljard kubieke meter gas en dat is 70 procent meer dan in 2021, toen Rusland nog een betrouwbare leverancier was.

Anders dan andere jaren subsidieert het kabinet het vullen van de gasbergingen. Tot voor kort was dit voor bedrijven een aantrekkelijke activiteit omdat de gasprijs in de zomer altijd lager was dan in de winter. Nu zijn de prijzen zo hoog dat niemand kan garanderen dat in de winter nog winst gemaakt kan worden. Een subsidie van de overheid moet bedrijven verleiden de bergingen te vullen.