Klaas Knot: ECB-rente moet flink omhoog

De Europese Centrale Bank moet volgende week „krachtig” reageren op de aanhoudende inflatie, liefst met een forse renteverhoging van 0,75 procentpunt. Dit heeft Klaas Knot, de president van De Nederlandsche Bank en ECB-bestuurslid, dinsdag gezegd tijdens een bijeenkomst van Danske Bank in Kopenhagen. Knot pleitte ook voor afbouw van de grote berg aan staats-en bedrijfsleningen die de ECB de voorbije jaren heeft opgekocht.

Alles wijst erop dat de ECB volgende week donderdag bij een bestuursvergadering in Frankfurt de rente voor de tweede keer zal verhogen, na een eerdere renteverhoging van 0,5 procentpunt in juli. Met renteverhogingen wil de centrale bank de piekende inflatie in de eurozone (8,9 procent in juli) te lijf gaan. Bij een hogere rente wordt geld lenen duurder, wat de economische activiteit afremt. Daardoor moeten ook de prijsstijgingen afnemen.

Knot zei dat hij zich nog niet wil „vastpinnen” op de hoogte van de renteverhoging van komende week. Maar, zo voegde de DNB-chef eraan toe, hij „neigt naar” een verhoging van 0,75 procentpunt. „Er is geen tijd voor geknutsel”, zei Knot in zijn speech in Kopenhagen. „We moeten het nog steeds groeiende probleem van de hardnekkig hoge inflatie krachtig aanpakken”.

‘Havik’ binnen ECB-bestuur

Met een renteverhoging van 0,75 procentpunt zou de ECB de Amerikaanse Federal Reserve volgen, die zo’n drastische renteverhoging al tweemaal op rij doorvoerde. In de VS lag de inflatie in juli op 8,5 procent.

Knot geldt binnen het ECB-bestuur als ‘havik’ die de inflatie snel wil beteugelen. De ‘duiven’ in het bestuur vrezen dat te grote rentestappen de eurozone in een hevige recessie zullen storten. Maar zij lijken aan de verliezende hand te zijn. Isabel Schnabel, invloedrijk directielid van de ECB, zei vorig weekend dat het publieke „vertrouwen” in de centrale bank als hoeder van prijsstabiliteit op het spel staat.

Lees ook: Centrale banken laten hun tanden zien in strijd tegen inflatie

Na renteverhogingen moet de ECB beginnen aan de volgende fase in de aanpassing van het monetaire beleid, zei Knot: het laten krimpen van de eigen balans. Die ECB-balans – nu 8.750 miljard euro – is de afgelopen jaren fors gegroeid, vooral door de opkoop door de centrale bank van staats- en bedrijfsleningen. Dat opkopen was mede bedoeld om de inflatie – die lange tijd juist ver ónder de ECB-doelstelling van 2 procent lag – op te hogen. Door de obligaties op te kopen, drukte de ECB de kapitaalmarktrente, waardoor de economie en de inflatie werden gestimuleerd. Inmiddels, zei Knot, moet de ECB het tegenovergestelde gaan doen – net als de Fed en de Bank of England, die al zijn begonnen met het verkleinen van hun balansen. Dit doen ze door obligaties die aflopen, niet te vervangen door nieuwe. Knot noemde het „onvermijdelijk” dat de ECB dit ook gaat doen.

‘Aanbodschokken’

In Kopenhagen nam Knot stelling in het debat over de oorzaken van de huidige hoge inflatie. Er is veel aandacht geweest voor „aanbodschokken”, zei Knot: de schaarste aan producten die ontstond door verstoringen tijdens de pandemie, en de schaarste aan energie als gevolg van de Russische inval in Oekraïne. Maar de prijsstijgingen komen, behalve door krimpend aanbod, ook door het „sterke herstel van de vraag” van consumenten na de pandemie, aldus Knot.

Hoewel dit geen nieuwe constatering is, onderstreept zij Knots pleidooi voor hogere rentes. Centrale banken kunnen aan de aanbodsproblemen weinig doen, maar de economische vraag van consumenten kunnen en móeten ze inperken, zei Knot. „We moeten de vraag afremmen om de inflatie naar beneden te brengen”.