„Tijd is onvoorwaardelijk, tijd is verloren, tijd vliegt, en deze situatie is er voor een lange tijd”, klinkt het in de film Time – een zwart-witfilm over een Afro-Amerikaanse familie waarvan de man is veroordeeld tot zestig jaar celstraf na een bankroof – van de Amerikaanse kunstenaar en filmmaker Garrett Bradley (1986).
Voor onder meer dit politieke en filosofische document over het leven van een gezin in hun strijd om tijd terug te winnen, kreeg Bradley donderdagmiddag de Eye Art & Film Prize. De prijs wordt sinds 2015 jaarlijks uitgereikt aan een kunstenaar of filmmaker die een uitzonderlijk oeuvre aan het opbouwen is en op buitengewone wijze bijdraagt aan nieuwe ontwikkelingen op het grensvlak van beeldende kunst en film. De jury prijst Bradley om haar „engagement, unieke, hedendaagse esthetiek en avontuurlijke houding”. En ook stelt de jury dat Bradley „moedige en visueel meeslepend werk” maakt, „dat thema’s als racisme en uitsluiting te lijf gaat met een uitzonderlijke energie, die vorm krijgt in een mix van media”.
In Bradleys films draait het grotendeels om de strijd voor sociale rechtvaardigheid, de politieke geschiedenis van de Verenigde Staten en om familiegeschiedenissen. De vraag wie er op welke manier wordt gerepresenteerd in de Amerikaanse geschiedenis is daarbij de rode draad. Al vanaf haar debuut in 2014 met Below Dreams is dat te zien. Hierin volgt ze het leven van drie mensen die van noord naar zuid verhuizen. Bradley, geboren in New York, vertrok zelf ook naar het zuiden en vestigde zich in New Orleans, waar ook de familie in de docufilm Time vandaan komt.
De vraag wie op welke manier wordt gepresenteerd in de Amerikaanse geschiedenis pakte Bradley ook schitterend op in America (2019): een visueel archief dat ze samenstelde op basis van de film Lime Kiln Field Day uit 1913. Met beelden uit de oudste overgebleven film met een volledig Afro-Amerikaanse cast, wordt zonder dat er iets in wordt gezegd een verhaal verteld aan de hand van handelingen en gezichtsuitdrukkingen.
Time (2020) was haar doorbraak. Ze kreeg hiervoor als eerste zwarte vrouw de Best Director Award in de categorie U.S. Documentary Competition, en ze kreeg er ook een Oscar-nominatie voor. Het Time Magazine zette de film op de lijst van 25 Defining Works of the Black Renaissance, waar ook bijvoorbeeld The Hate U Give van Angie Thomas, Lemonade van Beyoncé , of films als Black Panther en Moonlight en de werken van de Amerikaanse kunstenaar Kara Walker op staan.
De film is een uniek document waarin het alledaagse leven van een moeder met zes kinderen en een vader in de cel worden afgewisseld met oude gezinsfilmpjes. „Mijn tweeling groeit op zonder enig besef van een vader in huis”, zegt Fox Rich, de moeder in de film. Als vrouw met een missie vertelt ze op publieke bijeenkomsten over het gevecht dat ze al 21 jaar voert om haar echtgenoot Robert vrij te krijgen en hoe het juridische systeem tegenwerkt als je Afro-American bent. Intieme momenten worden afgewisseld met goed verwoorde betogen en ingehouden emoties en woede. Aan het slot zie je dat hij vrijkomt en het gezin wordt herenigd. De kijker wordt achtergelaten met de vraag of ze het nog zullen redden met elkaar na 21 jaar. „De Amerikaanse droom is een gevangenis”, zei Bradley hierover in NRC. Het is een perfecte samenvatting van haar film.
Bradley ontvangt de Eye Prize, ter waarde van 30.000, op vrijdag 10/11 in het Eye Filmmuseum, tijdens IDFA.
