Virtuositeit en gretigheid op jazzfestival Transition

„Je weet nooit waar de muziek je brengt. Wat er ontstaat”, zegt tenorsaxofoniste Nubya Garcia tegen het publiek op jazzfestival Transition in Utrecht. „Ik speel niet op de klok”, vervolgt ze. ,,We zien wel waar we komen.” De wijde trui gaat uit. In een kort sporttopje boven haar baggy broek zet ze zich op de lome dubritmiek schrap: stoer, stevig lobbende solo’s, waarna ze haar vuist omhoog houdt als teken naar haar kwartet: ‘zo klaar, let op’.

De Caraïbische muzikante uit Londen, in wier zelfverzekerde, felle speelstijl echo’s klinken van jazzkolossen van toen, maar ook de grime, garage en dub waar ze graag op danst terugkomt, zei trots te zijn op haar callback van het festival. Na haar show in 2019 heeft ze zich verder ontwikkeld tot toonaangevend Britse jazzster. Nu was ze de grote slotact in de grote Vredenburg-zaal en heel Transition leek te zijn uitgelopen.

Als bij velen op deze alweer zesde editie van Transition, het eerste internationaal georiënteerde jazzfestival van het jaar, is ook Garcia’s show doorspekt van nieuw werk. Platen in aantocht of net uit: artiesten lieten er maar wat graag van horen. Sowieso viel, je kunt het gerust nog post-pandemische gretigheid noemen, te bespeuren.

Zie hoe de Britse toetsenist en stijlmenger Alfa Mist zijn band steviger is gaan aanvoeren, en nu nadruk legt op vocalen. Geniet hoe de band van de wegens corona afgemelde Kurt Rosenwinkel het heft in eigen hand nam als snel verzonnen ‘Make It Work trio’. Pianist Aaron Parks, bassist Doug Weiss en droomgangmaker op drums Bobby Hutchinson, gaven een heerlijk, ter plekke geïmproviseerd concert.

Concert van Echt! tijdens Transition Jazz Festival in TivoliVredenburg. Foto Andreas Terlaak

Concert van Sungazer tijdens Transition Jazz Festival in TivoliVredenburg. Foto Andreas Terlaak

Concert van Alfa Mist tijdens Transition Jazz Festival in TivoliVredenburg. Foto Andreas Terlaak

Esoterische minimal

Of neem het populaire Britse trio Mammal Hands (piano/sax/drums): met zijn zachtaardige klanken neigend naar esoterische minimal op de zondagmorgen. Tot improvisaties opwaarts gingen en je ze moest nageven hoe goed en energiek het allemaal in elkaar greep.

Het Utrechtse Transition had opnieuw een uitverkocht huis op verschillende etages in TivoliVredenburg. Hoewel iets kleiner opgezet dan vorig jaar levert de met North Sea Jazz bedachte programmering altijd een mooi contrast tussen jonge, veelal Britse jazzvernieuwers – elektronisch experiment, een vanzelfsprekend genre-mengen – en een aantal zich al lang bewezen jazznamen met prikkelende projecten. Tegenvallers? Nauwelijks.

Soms zijn virtuositeit en nieuwsgierigheid de lijm, zoals bij het trio Deadeye, de band van Nederlandse gitarist Reinier Baas, de Britse toetsenman Kit Downes en de Duitse Jonas Burgwinkel. Saxofonist Yuri Honing bleek met zijn Peace Orchestra alles in zich te hebben voor een aangrijpend concert dat lang de aandacht vasthield. Zijn jazz, met onder meer prikkelend spel van harpist Remy van Kesteren, was uit op verbinding mét boodschap.

Het regende sowieso saxofonisten in de Hertz-zaal. Een pittige avantgarde-kluif bracht de Canadese saxofoniste Anna Webber met het Trondheim Jazz Orchestra, bladmuziek vol grafische instructies op de lessenaars. De abstracte wereld vol wonderlijke geluiden, struikelende ritmes en bokkige tuba’s stond haaks op die van saxofonisten Tineke Postma en Melissa Aldana daarna. Postma’s zelfbewuste nieuwe werk imponeerde: ideeënrijk. En hoewel bekoorlijk stak Aldana’s jazz daar wel heel braafjes bij af.

Maar wie deze avond maar pure (dansbare) opwinding zocht moest in de Pandora-zaal zijn. Lichtvoetiger maar leuk bevestigde Oscar Jerome er zijn status als instant sfeermaker. En al konden de harde, aanzwellende basdreunen heus een tandje minder, het Belgische collectief ECHT! gaf zijn futurejazz moddervet kleur met visuals. Maar de grootste lach om hun zo maf mogelijke ritmes bracht het Britse kwartet Sungazer. Retroblits waren ze in malle ruimtepakken, hun eigen spel droogjes becommentariërend.