Verkoop van ov-bedrijf Arriva aan Amerikaanse durfinvesteerder wekt bij velen onrust

De bekende rode dubbeldeksbussen in Londen. Maar ook de lichtblauwe stoptreinen in Groningen en Friesland. En de gele elektrische busjes voor het vervoer van scholieren met een lichamelijke beperking in Rome.

Allemaal komen ze in handen van een Amerikaanse durfinvesteerder. Eigenaar Arriva Group, dat openbaar vervoer verzorgt in het Verenigd Koninkrijk, Nederland, Italië en zeven andere Europese landen, wordt overgenomen. Het huidige moederconcern, het Duitse staatsspoorbedrijf Deutsche Bahn, verkoopt Arriva aan I Squared Capital uit Miami. Dat hebben Deutsche Bahn en I Squared donderdag bekendgemaakt.

Koper en verkoper vermeldden geen financiële details. Het Britse persbureau Reuters meldde vorige week dat de koopsom rond 1,6 miljard euro zou liggen (inclusief schulden). De transactie moet in 2024 zijn afgerond. In Nederland is Arriva een van de grotere aanbieders van openbaar vervoer. Het bedrijf is al jaren een luis in de pels van NS. Arriva rijdt streekbussen in het noorden, oosten en zuiden van het land. In de noordelijke provincies en in Limburg exploiteert Arriva ook stoptreinen. Het buscontract in Friesland raakt Arriva overigens kwijt; deze week werd bekend dat Qbuzz, eigendom van het Italiaanse staatspoorbedrijf, dat contract heeft gewonnen.

Nutsvoorziening

Sinds vorige week geruchten over een verkoop van Arriva de ronde deden, heeft de overname door het Amerikaanse private-equitybedrijf geleid tot ongerustheid bij Nederlandse provincies, die het regionaal ov aanbesteden, bij politici en bij vakbonden.

Zij vrezen dat een investeringsmaatschappij niet de meest ideale eigenaar is voor een nutsvoorziening als het openbaar vervoer. Ov kost eerder geld dan dat je er grote winsten op kan maken, zeggen bonden en politici. Private-equitybedrijven hebben de reputatie dat ze al na enkele jaren een overgenomen bedrijf weer doorverkopen – soms behangen met hoge schulden. De provincie Limburg gaat bekijken of ze de vervoerovereenkomst met Arriva wil aanhouden of beëindigen nu de vervoerder is verkocht aan een Amerikaans investeringsfonds, meldt persbureau ANP.

Lees ook NS-concurrenten beginnen bodemprocedure voor open aanbesteding hoofdrailnet

Arriva, Qbuzz en andere NS-concurrenten eisen een <strong>openbare aanbesteding</strong> van het spoornet. Foto Catrinus van der Veen

Anne Hettinga, bestuursvoorzitter van Arriva Nederland, zegt in een reactie dat de aankondiging „mooi nieuws is voor Arriva Group en ook voor ons als Arriva Nederland”. „We gaan nu met een nieuwe eigenaar de toekomst vol vertrouwen in. Er verandert niets aan de manier waarop we onze diensten leveren voor onze opdrachtgevers. Onverminderd zetten wij ons in voor het beste openbaar vervoer voor onze reizigers.”

Miljarden voor Duits spoor

De verkoop biedt Arriva Group in elk geval de duidelijkheid die het binnen Deutsche Bahn (DB) niet meer had. Al in 2019 meldde DB dat het Arriva zou willen afstoten. Daarbij werd ook gesproken over een beursgang. Deutsche Bahn wil zich volledig concentreren op het treinvervoer in Duitsland. Daar staat het spoorbedrijf, dat niet alleen intercity’s en stoptreinen rijdt maar ook het railnetwerk beheert, voor grote investeringen. In juli maakte DB bekend dat het de komende jaren 4 miljard euro wil investeren in het spoornetwerk in Duitsland.

Arriva Group is goed voor circa 8 procent van de omzet van Deutsche Bahn. In het eerste halfjaar van 2023, zo blijkt uit de meest recente financiële cijfers van DB, haalde Arriva een omzet van afgerond 2 miljard euro. In het eerste halfjaar van 2022 was dat nog 2,2 miljard. Die daling kwam vooral doordat Arriva activiteiten in onder meer Denemarken, Servië en Polen verkocht, en doordat overheden het ov niet langer financierden met coronasteun.

Arriva haalde in de eerste zes maanden van 2023 een brutoresultaat (voor aftrek van rente, belastingen en afwaarderingen; ebitda) van 187 miljoen euro. Dat was een jaar eerder nog 10 miljoen meer.

Het vervoerbedrijf splitst zijn resultaten niet uit per land. Het is niet bekend hoe goed Arriva Nederland draait. Bij de totale groep werken 35.500 mensen.

Investeringsmaatschappij I Square Capital werd opgericht in 2012 door voormalige medewerkers van de Amerikaanse zakenbank Morgan Stanley. Het fonds investeert wereldwijd in (fysieke en digitale) infrastructuur, van energie en transport tot telecom. Het fonds is vooral actief in Noord-Amerika, Europa, India en China. Sinds 2018 is I Squared Capital eigenaar van het vrachtwagenbedrijf TIP Group dat zijn hoofdkantoor heeft in Amsterdam.

Infrastructuur wordt op dit moment gezien als een aantrekkelijke sector om in te investeren. In september nam de grote investeerder CVC Capital Partners een meerderheidsbelang in het Nederlandse DIF Capital Partners. Dat fonds is gespecialiseerd in infrastructuur, energie en telecom.