Grote vreugde was er in de Duitse cannabisgemeenschap toen de Bondsdag eind februari het gebruik en bezit van wiet legaliseerde. Maar de liefhebbers moeten waarschijnlijk nog wat geduld betrachten. De wet, die vanaf 1 april onder andere het bezit van maximaal 50 gram marihuana zou moeten toestaan, blijft onder vuur liggen. Drie commissies van de Bondsraad, vergelijkbaar met de Eerste Kamer, hebben dinsdag opgeroepen tot uitstel tot 1 oktober 2024.
De Bondsraad, de vertegenwoordiging van de zestien Duitse deelstaten, bekritiseert vooral de in de cannabiswet voorziene amnestieregeling: volgens deze regeling zou ook met terugwerkende kracht de strafbaarheid voor cannabisdelicten komen te vervallen. De commissies voor volksgezondheid, juridische en binnenlandse zaken waarschuwen nu voor „aanzienlijke extra inspanningen voor afzonderlijke openbaar ministeries” als de regeling zoals gepland in werking treedt.
De Bondsraad kan tijdens een vergadering op 22 maart een bemiddelingscommissie vragen om tot een compromis te komen. Zo’n proces kan lang duren. De regeringsfracties van SPD, Groenen en FDP, die de legalisering van cannabis in hun coalitieakkoord hadden opgenomen, vrezen dat conservatieve politici de wet in de commissie opnieuw willen blokkeren.
Lees ook Duitsland wil cannabis legaliseren maar níet naar Nederlands model
Amnestieregeling
Leden van de regeringsfracties hopen daarom dat de Bondsraad de wet zonder omweg aanneemt. „Ik hoop dat de wet op 1 april in werking kan treden”, zegt Carmen Wegge, die namens de SPD-fractie in de Bondsdag verantwoordelijk is voor het onderwerp, tegen NRC. Ze gelooft dat de juridische bezwaren tegen de amnestieregeling zijn weggenomen. Een kritiekpunt was bijvoorbeeld dat rechters zelf strafbaar zouden kunnen zijn als ze het met terugwerkende kracht intrekken van straffen voor oude cannabisdelicten niet onmiddellijk zouden toepassen en mensen op 1 april dus nog steeds vast zouden zitten vanwege die delicten. „Het is voldoende als de deelstaten vanaf april geleidelijk beginnen met het beoordelen van de oude zaken”, zegt het SPD-lid. „We kunnen toch niet tegen onterecht veroordeelden zeggen: sorry, zo blijft het. De rechterlijke macht is er om onrecht uit de weg te ruimen.”
Scherpe kritiek is er wel van de beroepsvereniging van Duitse rechters en officieren van justitie. „Het kan niet politiek gewenst zijn dat de strafrechtspleging extra onder druk komt te staan door een rechtsstatelijk niet vereiste amnestie voor cannabisdelicten en dat andere strafzaken daardoor moeten blijven liggen”, verklaarde de algemeen directeur van de vereniging, Sven Rebehn. „De deelstaten gaan ervan uit dat door de amnestieregeling landelijk meer dan 100.000 strafdossiers opnieuw moeten worden beoordeeld.”
Controle-eenheid
Het ministerie van Volksgezondheid schreef in een verklaring te verwachten dat van 7.500 mensen die nu vast zitte, hun situatie met de amnestieregeling opnieuw beoordeeld moet worden. Omdat door de wetgeving per dag vijfhonderd nieuwe strafzaken voor delicten rond verdovende middelen wegvallen, worden volgens SPD-parlementariër Wegge de justitiële autoriteiten juist ontlast.
Ondertussen bereiden de autoriteiten in Beieren zich voor op de legalisering van marihuana vanaf 1 april. De conservatieve minister-president Markus Söder had eerder gezegd dat hij „aan alles mee te doen” wat de cannabiswet zou kunnen vertragen of voorkomen. Hij kondigde een nieuwe controle-eenheid aan voor het toezicht op de in de wet voorziene teeltverenigingen, waar leden zonder commercieel doel wiet kunnen verkrijgen. „We zullen ervoor zorgen dat Beieren ondanks de legalisering van cannabis geen blowersbolwerk wordt”, zei de Beierse minister van Volksgezondheid Judith Gerlach van de CSU.
