‘Tweet Casillas schaadt emancipatie homoseksuele voetballers’

Heel even was de internationale voetbalwereld zondag van slag. De voormalige Spaanse topkeeper Iker Casillas leek op Twitter zijn coming-out bekend te maken. „Ik hoop dat je me respecteert: ik ben homo”, aldus Casillas, die in 2010 met Spanje in de finale van het wereldkampioenschap tegen Nederland, bij een 0-0 stand, met zijn ‘teen’ een doelpunt voorkwam van Arjen Robben. Maar een paar uur later kwam hij met een rectificatie. Casillas zou gehackt zijn. „Gelukkig is alles oké, excuses aan mijn volgers”, schreef hij. Hij bood ook nog zijn excuses aan de homoseksuele gemeenschap aan.

Met name vanuit die groep, maar ook daarbuiten, kwam veel kritiek. De hack werd niet geloofwaardig geacht. Mensen verwezen naar de uitspraak van Carles Puyol, oud-international van Spanje, dat het ging om „een onhandige grap zonder slechte bedoelingen”. Eerder had Puyol een reactie geplaatst onder de tweet van Casillas: „Het is tijd om ons verhaal te vertellen, Iker”, gevolgd door een hartje.

„Ik hoop dat je me respecteert: ik ben homofobie beu”, tweette Oranje-international Merel van Dongen in het Spaans – zij speelt bij Atlético Madrid. Josh Cavallo, de 22-jarige speler van Adelaide United die vorig jaar uit de kast kwam, schreef op hetzelfde medium dat hij teleurgesteld is in zijn rolmodel, die „een lolletje maakt” van „een moeilijke reis die elke lhbtiq+’er moet doormaken”.

Ook Karin Blankenstein, voorzitter van de John Blankenstein Foundation, een stichting die zich hardmaakt voor acceptatie van lhbtiq+’ers in de sport, spreekt van „een respectloze actie”. Veel mannen, vooral jonge mannen, worstelen nog dagelijks met hun coming-out, zegt ze. „Ik zou tegen Casillas zeggen: ga eens met mensen uit deze doelgroep in gesprek.”

Hoe hoorde u van de zogenaamde coming-out?

Blankenstein: „Ik deed mee aan een discussie in Velsen over diversiteit in de sport. Tussendoor keek ik op mijn telefoon en zag ik een appje van een verslaggever. Ik was opgetogen.”

Eindelijk een boegbeeld in het voetbal dat ervoor uitkomt dat hij homoseksueel is?

„Het is natuurlijk bizar dat dit anno 2022 nog steeds als wereldnieuws wordt gezien, maar zo is het nou eenmaal. Ik was blij met de coming-out van zo’n grote naam. Ik dacht: eindelijk komt er een beweging op gang. Maar de vreugde was van korte duur. Ik geloof niet dat het om een hack gaat, dat is me te makkelijk.”

Casillas kreeg veel kritiek. Terecht?

„Zeker. Als deze ‘grap’ over huidskleur was gegaan dan was de wereld te klein geweest. Dan hadden zwarte voetballers zich massaal uitgesproken tegen dit gedrag. Maar nu bleef het stil in het mannenvoetbal. Omdat er officieel geen homoseksuelen in het betaalde voetbal spelen. En dat zal niet veranderen zo lang boegbeelden als Casillas dit soort streken uithalen.”

Zo’n tweet schaadt de emancipatie van homoseksuelen in het mannenvoetbal?

„Ja. Je zou als voetballer maar met je geaardheid worstelen en dit nepnieuws meekrijgen. Dan denk je wel twee keer na voordat je openheid geeft over zoiets kwetsbaars en persoonlijks. Homoseksualiteit geldt nog altijd als een zwakte. Homo-zijn wordt niet als stoer ervaren. Als je Nederlanders vraagt wat hun beeld is van homoseksuelen, dan komen ze met Geer en Goor. Mannen met vrouwelijke trekjes – en dat bedoel ik niet denigrerend – die je niet op een voetbalveld verwacht. Feit is dat je van negen van de tien mannen niet kan zien dat ze homoseksueel zijn. Er zijn ook zat homoseksuele voetballers aan wie je niet kunt zien dat ze homoseksueel zijn.”

Enig idee hoeveel homoseksuele voetballers er zijn?

„Dat is moeilijk te zeggen, ik durf daarover geen schattingen te doen. Onze foundation heeft een vertrouwenspersoon waar voetballers zich melden. Wie dat zijn weet ik niet en wil ik niet weten.”

Waarom is het belangrijk dat homoseksuele voetballers hun geaardheid niet verborgen houden?

„Omdat ze als boegbeeld kunnen fungeren voor homoseksuele jongeren. Jongeren die de top in een bepaald vakgebied willen bereiken ondanks het feit dat ze homo zijn – want zo wordt dat vaak ervaren, hè. Maar ook voor die voetballers zelf is het niet gezond dat ze een geheim meedragen. Als je niet 100 procent jezelf kan zijn, leef je op de handrem. Dan is er altijd dat stemmetje in je hoofd: o jee, als ze er maar niet achterkomen.”

Klopt het dat uw overleden broer John, voormalig topscheidsrechter en homoseksueel, vertrouwelijke gesprekken voerde met deze spelers?

„Ja, hij kende homoseksuele profvoetballers met vrouw en kind, en spelers die de ene na de andere vriendin hadden voor de beeldvorming. Soms kwam hij hen zelfs tegen op homoseksuele uitgaansplekken.”

Wat is ervoor nodig om als profvoetballer uit de kast te komen?

„Lef. Gewoon, doe het.”

En een dikke huid?

„Dat ook. Een kleine, hardnekkige groep supporters zingt en roept anti-homo-leuzen. Maar er is ook een grote, zwijgende meerderheid. Waarom horen we daar zo weinig van? Misschien moeten zij hun stem eens verheffen.”

Zijn er nog lichtpuntjes?

„De nieuwe generatie voetballers. Er zijn steeds meer jonge voetballers met twee vaders of twee moeders. Stel je voor hoe geraakt ze zullen zijn als zij, eenmaal betaald voetballer, te maken krijgen met homofobe leuzen. Ook jonge homoseksuele voetballers spreken zich veel makkelijker uit. Het wachten is op die ene homoseksuele jongen die uitgroeit tot goede voetballer. Mijn broer was zeventien toen hij thuis vertelde dat hij op jongens viel. Net in de tijd dat hij begon als scheidsrechter. Daardoor heeft hij nooit een geheim met zich mee hoeven dragen.”