Tata Steel krijgt dwangsom van 100.000 euro voor overtredingen bij kooksfabrieken

De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied legt Tata Steel een last onder dwangsom op van 100.000 euro voor overtredingen bij de kooksfabrieken. Dat is fors hoger dan eerdere dwangsommen die ze voor overtredingen bij de kooksfabrieken kregen. Elke keer dat er vanaf nu sprake is van zogenoemde ‘rauwe kooks’ moet de fabriek dit bedrag betalen, met een maximum van 1.500.000 euro. Tata Steel gaat bezwaar aantekenen tegen het besluit van de toezichthouder.

Al eerder deze maand kondigde de omgevingsdienst aan een nieuwe last onder dwangsom te zullen opleggen aan Tata Steel. Volgens de dienst is er bij de kooksfabrieken – twee installaties die steenkolen voorbewerken – te vaak sprake van kolen die niet genoeg verhit zijn: rauwe kooks. Als dat het geval is, komt er uitstoot vrij die volgens de dienst „ongezond” is en voor milieuschade zorgt.

De IJmuidense fabriek (circa 9.000 werknemers, winst jaarlijks doorgaans rond de 300 miljoen euro) moet volgens de dienst het aantal incidenten rauwe kooks terugbrengen naar nul, en heeft daarvoor al vaker lasten onder dwangsom opgelegd gekregen. Die zijn allemaal betaald, het totaalbedrag bedroeg tot dusver 650.000 euro: vijftien keer 10.000 euro en twintig keer 25.000 euro. Maar de rauwe kooks blijven ontstaan, en dus legt de dienst nu een hoger bedrag op.

Juridische strijd

Het nieuwe besluit zet de discussie tussen toezichthouder en fabriek over de kooksfabrieken op scherp, en kan de opmaat zijn naar een juridische strijd. Tata Steel heeft maandag aangegeven tegen het besluit in bezwaar te komen. Volgens de Tata Steel wordt er al alles aan gedaan om rauwe kooks te voorkomen, maar is het simpelweg onmogelijk dit uit te sluiten. Het bedrijf, eigendom van het Indiase Tata Steel, zegt geen andere staalfabriek te kennen waar rauwe kooks nooit voorkomen.

De twee kooksfabrieken gelden als erg vervuilende onderdelen van het al vervuilende enorme complex van Tata Steel (in feite zeventien losse fabrieken). Ze worden gezien als belangrijke bron van schadelijke PAK’s: giftige stoffen die rondom Tata Steel in de leefomgeving voorkomen, aldus onderzoek van het RIVM. Omwonenden en politici dringen al langer aan op sluiting van dit bedrijfsonderdeel. Tata Steel zou ook zelf kooks kunnen importeren, zo is het idee.

Eind juli gaf de Omgevingsdienst Tata Steel een formele waarschuwing vanwege een stijging in het aantal ‘ongewone voorvallen’ bij de kooksinstallaties

De Omgevinsgdienst liet begin september al weten dat het onderzoekt of het de vergunning van de fabrieken kan intrekken als er sprake blijft van rauwe kooks. Juridisch gezien is dit een erg ingewikkelde kwestie, die vermoedelijk zou leiden tot een rechtszaak waarin bepaald moet worden of Tata Steel niet aan de Europese wetgeving voor staalfabrieken voldoet. De Omgevingsdienst dringt overigens al langer aan op aanscherping van deze wetten, maar dat is een erg langdurig en bureaucratisch proces.

Lees ook dit uitgebreide artikel over hoe ingewikkeld het is Europese industriewetten aan te scherpen: Nieuwe milieunormen voor Tata laten op zich wachten door Europese stroperigheid

Los van de dwangsom speelt er nog meer bij de kooksfabrieken: eind juli gaf de Omgevingsdienst Tata Steel een formele waarschuwing vanwege een stijging in het aantal ‘ongewone voorvallen’ bij de installaties. Ongewone voorvallen zijn situaties die afwijken van de gewone bedrijfsvoering (maar niet per se illegaal zijn).

De waarschuwingsbrief maakt er melding van dat er bijvoorbeeld vaker dan eerst sprake zou zijn van een ‘overdruksituatie’ in de kooksfabriek-2. Daarbij ontsnapt er stinkend kooksgas uit de fabriek. Ongewone voorvallen kwamen normaal gesproken volgens de dienst gemiddeld 4 keer per week voor, maar rond juli was dat gemiddeld 27 keer per week.

Tata Steel investeert op dit moment 300 miljoen in maatregelen die de uitstoot van gevaarlijke stoffen moeten terugdringen. Op de lange termijn moet de fabriek staal gaan maken zonder kolen, zo is de bedoeling.