Schiphol wil door minder concurrentie de arbeidsomstandigheden voor bagageafhandelaars verbeteren

Schiphol wil het aantal bedrijven dat op de luchthaven de grondafhandeling verzorgt drastisch beperken. Zo moet een einde komen aan de hevige concurrentie tussen de afhandelingsbedrijven. Dat zou de arbeidsomstandigheden en de veiligheid op Schiphol ten goede komen.

De zeven bedrijven die nu actief zijn in Amsterdam – inclusief het grondbedrijf van KLM – zorgen onder meer zorgen voor de koffers, vracht, inchecken van passagiers en begeleiden van vliegtuigen op het platform.

President-directeur Dick Benschop van Schiphol schrijft dat aan minister Mark Harbers (Infrastructuur en Waterstaat, VVD) die verantwoordelijk is voor Schiphol. De brief is van 12 juli maar is nu pas bekend geworden.

Lees ook: Luchthaven Schiphol moet krimpen en dat is voor het eerst

Benschop wil dat de vrije markt hier wordt losgelaten en pleit voor „gereguleerde markttoegang”. Nu kan nog elk bedrijf dat een luchtvaartmaatschappij als klant meebrengt en een bagageband huurt, aan de slag op Schiphol. Benschop wil ook zorgen dat afhandelaars materieel (bagagekarren, vliegtuigtrappen) kunnen delen. Hoe minder spullen op het platform, hoe kleiner de kans op ongelukken.

Het plan is een trendbreuk. Lange tijd leidde de concurrentie tussen afhandelaars ertoe dat luchtvaartmaatschappijen relatief weinig betaalden voor deze faciliteiten. Schiphol werd zo een van de goedkoopste luchthavens in Europa. Minister Harbers stelde onlangs dat dat afgelopen moet zijn; Schiphol moet niet langer de „prijsvechter” van de Europese luchtvaart zijn.

Vakbonden FNV en CNV vragen al langer om maatregelen tegen de in hun ogen moordende concurrentie op de luchthaven. Schiphol telt circa 15.000 werknemers in de afhandeling, zoals bagagemedewerkers, grondstewardessen en tankwagenbestuurders.

In het sociaal akkoord dat Schiphol en FNV en CNV in juni sloten sloten spraken ze niet alleen een zomerbonus af en, voor na de zomer, een (lagere) arbeidsmarkttoeslag. Ze stelden ook dat het aantal afhandelaren op Schiphol „zo spoedig mogelijk moet worden beperkt”.

Lees ook: Grondpersoneel Schiphol bewust uitgesloten van onderzoek naar vliegveiligheid en arbeidsomstandigheden

FNV reageert positief

Campagneleider Joost van Doesburg van FNV Schiphol zegt in een reactie dat hij zeer positief is over de voorgenomen maatregel. „Buitenlandse voorbeelden tonen dat minder afhandelaars leidt tot fors minder incidenten en meer kwaliteit.”

Op het vliegveld van Frankfurt, een van de grootste van Europa, zijn twee grondafhandelingsbedrijven. In Rome waren tot het faillissement van de Italiaanse luchtvaartmaatschappij Alitalia drie afhandelaars actief. De Europese Unie eist dat er minimaal twee grondbedrijven zijn op grote Europese luchthavens om een monopolie te voorkomen.

Hoe Schiphol wil afdwingen dat het aantal afhandelaars afneemt, is nog onduidelijk. Minister Harbers moet snel een maximum instellen, stelt Benschop. Daarna volgt mogelijk een vorm van openbare aanbesteding van grondafhandelingsdiensten.

Hoe zwaar het werk als afhandelaar kan zijn, bleek dinsdag uit onderzoek van Nieuwsuur en NOS. Bagage- en vrachtbedrijven op Schiphol hebben hun personeel jarenlang te zwaar werk laten uitvoeren, terwijl de Arbeidsinspectie eerder zei dat dit niet meer mocht. Veel (ex-)medewerkers hebben klachten zoals pijn in de nek, armen, gewrichten en knieën.

De FNV bekijkt de mogelijkheden om een collectieve rechtszaak te beginnen namens mensen die werken of hebben gewerkt als afhandelaar van bagage op Schiphol en andere luchthavens en daardoor lichamelijke klachten hebben gekregen.