Marco Goecke in januari 2022. Diepere emoties houdt hij graag verborgen achter een zonnebril.
Foto Rahi Rezvani
N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Interview
Interview | Marco Goecke, choreograaf De Duitser Marco Goecke maakt voor het Nederlands Dans Theater zijn eerste avondvullende werk: ‘In the Dutch Mountains’.
Zijn choreografisch debuut in Nederland is intussen alweer bijna achttien jaar geleden. Als een soort Carabosse, de zwartgerokte fee uit The Sleeping Beauty, maakte de Duitse Marco Goecke (50) zijn entree, met een choreografie die de dansers van Scapino Ballet Rotterdam met duisternis omringde en hun lichaam bekleedde met zwarte vlinders. Der Rest ist Schweigen (Hamlets laatste woorden) ging over dood, neurotische levensdrift, angsten, dromen, kortom, over alles wat een mens tot mens maakt.
Toen al demonstreerde hij de stijl die, steeds verder geperfectioneerd, zijn handtekening zou worden: een minutieus getimed en gearticuleerd sidderen, wapperen, dribbelen, krabbelen en wriemelen van, vooral, het bovenlijf, uitgevoerd in een nerveus tempo en een sublieme regie van opkomen en afgaan, altijd gezet in een sfeerrijke schemering. Een uitgesproken danstaal die zich in alle balletten die hij nadien maakte verbazingwekkend moeiteloos plooide om de gekozen muziek, of die nu van Ravi Shankar is, van Tsjaikovski of Patti Smith én die ondanks een hoge mate van abstractie toch emoties en ontroering opwekte.
In de afgelopen achttien jaar ontwikkelde hij zich tot veelgevraagd choreograaf en werd hij (in 2019) artistiek directeur van Staatsballett Hannover. Scapino ruilde hij in 2008 in voor het Nederlands Dans Theater in Den Haag. Daarmee was de cirkel rond: ooit kwam hij als dansstudent naar het Haagse Koninklijk Conservatorium. De band met Nederland is het vertrekpunt voor zijn nieuwe choreografie In the Dutch Mountains, zijn eerste avondvullende werk voor het NDT. „Nou ja, wat voor avondvullend moet doorgaan”, zegt hij met karakteristieke ironie. „Het is geen drie uur, zoals een opera. Ik denk dat niemand daar het geduld nog voor opbrengt. Ikzelf ook niet. NDT vroeg me een avondvullend werk te maken, ze wilden me meer ruimte geven. En ik zeg altijd ja, ook al krijg ik er spijt van. Niet dat een langer stuk moeilijker is. Hoe korter, des te moeilijker. In drie minuten tot de pointe komen, dat is pas moeilijk. Maar een stuk van een uur met 28 dansers is wel een enorme, logistieke opgave. Je moet ze allemaal ‘voeden’.”
In drie minuten tot de pointe komen, dat is pas moeilijk
Een ballet over Nederland moet men vooral niet verwachten, überhaupt geen verhaal. Als je iets wilt begrijpen moet je bij de wetenschap zijn, vindt hij. Begrijpen is saai. Zijn stukken ontwikkelen zich ook nooit zoals hij zich in eerste instantie had voorgesteld. Uiteindelijk gaan ze in wezen over hem, het zijn zíjn emoties, dromen, verdriet en verlangens, alles wat begrip te boven gaat.
De titel In the Dutch Mountains verwijst naar de hit van The Nits, die hij nog kent uit zijn tijd in Den Haag. Troostrijke muziek voor zwaarmoedige buien. „De eerste regel is al heel interessant: ‘I was born in a valley of bricks’. Wat is dat?”
De woorden van The Nits zijn herinneringen aan een jeugd in Amsterdam-Oost. Goeckes eigen geboortestad Wuppertal was ook een bakstenenvallei, met industriële gebouwen als bergen. Bovendien was Wuppertal de standplaats van de keizerin van het danstheater, Pina Bausch, die Goecke in elk interview zijn redding noemt, richtinggevend voor zijn eigen loopbaan. De andere rode draad is Nederland, waar hij de meeste van zijn favoriete choreografieën maakte.
„Ik zit nu al weken in het Kurhaus in Scheveningen en kijk uit op het strand, soms urenlang. Dat is een heel monotoon beeld. Sáái, maar het verandert ook voortdurend; het is een levend ding, je ziet ruige natuur. Het is interessant en heel diep. Ook omdat we zelf uit het water zijn ontstaan.”
Ernst, ironie en zelfspot
Dat laatste zegt hij enigszins besmuikt giechelend, zoals hij wel vaker doet; ernst afwisselen met ironie en zelfspot. Diepere emoties houdt hij graag verborgen achter de zonnebril die tot zijn standaard uitrusting behoort, die tegenwoordig nachtblauw van kleur is, niet meer monochroom zwart, waardoor Goecke wel de ‘jonge Werther’ van de danswereld is genoemd. De donkere glazen helpen hem paradoxaal genoeg zijn stukken beter te zien in de donkere black box die hij in het nieuwe Amare-theater prefereert boven een helverlichte studio. Hij smeert ze binnenin soms ook met vet in, zodat er nog een klein kijkgaatje overblijft.
„Eigenlijk is dat een beetje geheim. Mijn manier om de wereld te manipuleren. In mijn werk heb ik te maken met de realiteit, maar in die stukken gaat het over dromen, verlangens. Dus probeer ik voor mezelf de juiste atmosfeer te creëren. Het is mijn kleine trucje. Ik kan het iedereen aanbevelen.”
