Salvadoraanse krijgt wegens abortusverbod vijftig jaar cel na miskraam

Een vrouw van 21 jaar is in El Salvador onder het draconische abortusverbod veroordeeld tot vijftig jaar gevangenisstraf, omdat ze twee jaar geleden haar kind verloor.

Lesli Lisbeth Ramírez beviel in juni 2020 van een dochtertje, zonder naar eigen zeggen zelf te beseffen dat ze in verwachting was. De destijds 19-jarige vrouw was ’s nachts wakker geworden met de aandrang zich te ontlasten. Ze begaf zich naar het buitentoilet op het Salvadoraanse platteland, waar ze met haar grote familie woont in een huis zonder stromend water of elektriciteit. Op de latrine „voelde ik iets naar buiten komen, maar het was donker en ik kon niet goed zien wat”, vertelde ze aan vrouwenrechtenactivisten die haar tijdens het proces bijstonden.

De baby zou maar een paar uur leven en de moeder zelf werd met spoed naar een hospitaal gebracht, waar ze drie bloedtransfusies kreeg alvorens op haar ziekbed gearresteerd te worden. Sindsdien zit ze in voorarrest.

Lees ook deze reportage over tienermoeders in El Salvador

In El Salvador geldt sinds eind jaren negentig een totaalverbod op abortus, waaronder vrouwen die hun zwangerschap afbreken voor jaren de cel in kunnen draaien. In de praktijk kunnen zwangeren uit de middenklasse of elite vaak terecht bij clandestiene artsen of klinieken in Mexico of Cuba en treft de wet arme, kwetsbare meisjes en vrouwen met zwangerschapscomplicaties of miskramen.

Justitie beschuldigt hen er daarbij steeds van dat zij hun foetus of baby opzettelijk verwaarloosden of niet tijdig kraamzorg zochten.

Ramírez is de eerste Salvadoraanse die de maximumstraf van vijftig jaar krijgt opgelegd. Het op 29 juni uitgesproken vonnis, dat maandag openbaar werd, veroordeelt de vrouw voor moord met verzwarende omstandigheid „op haar pasgeboren kind”.

Internationale kritiek

Aanklagers voerden aan dat ze tussen de 37 en 40 weken in verwachting was, haar zwangerschap verborgen hield en vervolgens voor een bevalling buiten het ziekenhuis koos. Daarnaast zou ze haar kind na de geboorte met een mes hebben verwond in de hals en het gewond hebben achtergelaten in de tuin.

De verdediging van de vrouw klaagde na het vonnis dat voor deze verwonding geen bewijzen of ooggetuigen zijn aangevoerd. Ramírez zou bovendien pas in haar vijfde maand hebben gezeten, wanneer een baby buiten de baarmoeder zelden al levensvatbaar is. Ze komt uit een groot gezin en stopte in het eerste jaar van de brugklas met school. Dit zou haar eerste zwangerschap zijn geweest, waarvan ze de tekenen niet tijdig herkende.

De strenge abortuswet van El Salvador is regelmatig mikpunt van kritiek van mensenrechtenorganisaties. Die internationale druk leidt soms tot de vervroegde vrijlating van vrouwen die na een miskraam zijn veroordeeld tot lange straffen, maar er zitten er nog zeker zestig vast.

Vorig jaar tikte het Inter-Amerikaans Hof voor de Mensenrechten de Salvadoraanse staat op de vingers voor de dood van Manuela, in 2010. Zij overleed in de gevangenis waar ze een straf van dertig jaar uitzat voor ‘moord’ op haar kind, dat ze verloor bij een miskraam.

Lees ook dit interview met Teodora Vásquez die tien jaar vastzat omdat ze haar kind verloor