De aanvallen die het Russische leger deze herfst langs het oostelijke front in Oekraïne heeft ontketend zijn vooral bedoeld om de westerse steun aan het land te ondergraven. Dat stellen Amerikaanse inlichtingendiensten in een rapport dat dinsdag werd gepubliceerd in het Congres.
De Russische grondoffensieven in de Donbasregio’s Loehansk en Donetsk, onder meer bij het stadje Avdiivka, hebben volgens de Amerikanen geleid tot duizenden slachtoffers aan Russische zijde. Tot nu toe leverden de offensieven langs de oostelijke frontlinies de Russen nauwelijks strategische terreinwinst op. „Het lijkt erop dat Rusland gelooft dat een militaire impasse in de winter de westerse steun aan Oekraïne zal doen opdrogen, en uiteindelijk in het voordeel van de Russen zal zijn, ondanks de Russische verliezen en de aanhoudende tekorten van getrainde militairen, munitie en materieel”, zei een woordvoerder van de Nationale Veiligheidsraad dinsdagavond tegen CNN.
Het Institute for the Study of War wees er dinsdagavond op dat de winterse omstandigheden in Oekraïne ongunstig zijn voor het uitvoeren van offensieve grondoperaties. Dat de Russen ondanks het slechte weer en zware verliezen in het offensief zijn is volgens de Amerikaanse denktank óók een aanwijzing dat de Russische aanvallen bewust worden uitgevoerd nu in Europa en de Verenigde Staten volop wordt gediscussieerd over voortzetting van de militaire steun aan Oekraïne.
Enorme Russische verliezen
Volgens Amerikaanse inlichtingenrapporten die dinsdag beschikbaar werden voor het Congres is Rusland sinds de grootscheepse invasie in Oekraïne 315.000 van zijn 350.000 troepen (87 procent) kwijtgeraakt doordat zij gedood zijn of gewond geraakt in de oorlog. Door de mobilisatie van nieuwe manschappen zijn de tekorten aangevuld. Alleen al bij de aanhoudende Russische aanvallen op het industriestadje Avdiivka zijn volgens de woordvoerder van de Amerikaanse Nationale Veiligheidsraad, Adrienne Watson, sinds half oktober 13.000 Russen omgekomen of gewond geraakt, en gingen 220 pantservoertuigen verloren.
Lees ook Zelensky’s nieuwste diplomatieke flitsoffensief typeert de precaire positie waarin Oekraïne verkeert
Want ook materieel leden de Russen volgens Washington enorme verliezen sinds februari 2022. Van de 3.500 Russische gevechtstanks gingen er inmiddels 2.200 verloren. Dat leidde er mede toe dat Moskou gedwongen was vijftig jaar oude tanks uit de opslag te halen en in te zetten aan het front in Oekraïne. „De oorlog in Oekraïne heeft de Russische inspanningen om zijn grondtroepen te moderniseren vijftien jaar teruggeworpen”, staat volgens The New York Times in het inlichtingenrapport.
Maar ondanks de grote verliezen en geringe operationele resultaten is Moskou volgens de Amerikaanse Nationale Veiligheidsraad „vastbesloten zijn offensief voort te zetten”. Volgens woordvoerder Watson is het „crucialer dan ooit dat we onze steun aan Oekraïne voortzetten, zodat zij hun linies kunnen verdedigen en hun grondgebied kunnen heroveren”.
Sinds de massale Russische inval in Oekraïne, bijna twee jaar geleden, kreeg het belegerde land voor tientallen miljarden euro’s aan financiële en militaire steun van de Europese bondgenoten en de Verenigde Staten. Voortzetting van die steun voor de komende maanden en voor de langere termijn staat echter op de tocht doordat zowel in Europa als in de VS tegenstanders zijn opgestaan die willen stoppen met de steun aan Oekraïne. Daarbij gaat het om steunpakketten ter waarde van opnieuw tientallen miljarden euro’s – geld en wapens die voor Kyiv van levensbelang zijn om de oorlog tegen Rusland vol te kunnen houden.
Zelensky in Washington
De publicatie van de Amerikaanse inschattingen over de Russische verliezen in de oorlog viel dinsdag samen met het bezoek van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky aan Washington. Hij sprak onder anderen met president Biden op het Witte Huis, maar ook met de belangrijkste vertegenwoordigers van de Republikeinse Partij. Biden en zijn Democratische Partij doen er alles aan Kyiv militair en financieel te blijven steunen, maar de Republikeinen houden het nieuwe steunpakket ter waarde van 61 miljard dollar (57 miljard euro) voorlopig tegen. De Republikeinse voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Mike Johnson, voerde dinsdag na zijn gesprek met Zelensky onder meer het gebrek aan „een duidelijke winnende strategie” aan als bezwaar tegen de Amerikaanse militaire steun.
Lees ook Wat zijn de gevolgen als Oekraïne wapensteun van de VS misloopt?
President Biden verweet de Republikeinen in het Congres dinsdag dat zij Rusland „het grootst mogelijke Kerstcadeau” geven als zij niet instemmen met voortzetting van de militaire steun aan Oekraïne. Concreet kan dat betekenen dat de Amerikaanse regering de wapensteun aan Oekraïne nog deze maand zal moeten stopzetten. „Poetin rekent erop dat de Verenigde Staten niet zullen leveren voor Oekraïne”, zei Biden dinsdag tijdens een persconferentie met Zelensky. „Wij moeten zijn ongelijk bewijzen.”
Militaire analisten en historici wijzen er al maanden op dat de Russische president Vladimir Poetin erop gokt dat het Westen de financiële en militaire steun aan Oekraïne op de lange termijn niet zal voortzetten. Zoals de Britse historicus Rusland-kenner Mark Galeotti vorige maand in The Times schreef over Poetin: „Gegeven het feit dat zijn echte strategie is om de westerse belangstelling voor Oekraïne uit te zitten, is niet verliezen in zijn handboek hetzelfde als winnen.”
Scheurtjes in het westerse blok
Zeker nu het Oekraïense tegenoffensief het afgelopen halfjaar nauwelijks leidde tot herovering van bezet grondgebied, lijkt Poetin voor dit moment goed te hebben gegokt. Vanuit het Kremlin zal hij met tevredenheid constateren dat in het westerse blok achter Oekraïne scheurtjes zijn ontstaan. Niet alleen in de VS, maar ook in Europa, waar de Hongaarse premier Viktor Orbán nog altijd dreigt tegen het nieuwe EU-steunpakket aan Oekraïne te stemmen.
Bovendien is gebleken dat de Europese defensie-industrie onvoldoende capaciteit heeft om Oekraïne aan voldoende wapens en munitie te kunnen helpen, waaronder munitie voor de artillerie. Terwijl het Kremlin in de afgelopen twee jaar de Russische maatschappij heeft omgevormd tot een oorlogseconomie, zijn de landen in het Westen afhankelijk van defensiebedrijven in de markt. Een van de eerste onderwerpen die de nieuwe Poolse premier Donald Tusk dinsdag aanboorde in het parlement was de terughoudendheid die hij onder de Oekraïense bondgenoten bespeurt. Hij zei dat hij „luid en duidelijk de volledige mobilisatie” zal eisen van de vrije wereld, het Westen, „om Oekraïne in deze oorlog te helpen”.
Leeslijst
