Megan Twohey (Carey Mulligan) en Jodi Kantor (Zoe Kazan) in She Said, geregisseerd door Maria Schrader.
Foto JoJo Whilden/Universal Pictures
N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Interview
Maria Schrader | Regisseur Speelfilm ‘She Said’ toont het journalistieke werk dat leidde tot de onthullingen over filmproducent Harvey Weinstein.
Vijf jaar geleden verscheen het eerste New York Times-artikel dat het decennialange misbruik van de onaantastbaar geachte filmproducent Harvey Weinstein openbaarde. Het zwijgen dat door het artikel werd doorbroken zorgde niet alleen voor de val van de filmmogol, maar ook dat via de hashtag MeToo seksueel grensoverschrijdend gedrag en machtsmisbruik wereldwijd onder de aandacht kwamen.
Nu is er een speelfilm over het journalistieke werk dat leidde tot de artikelenreeks in de NYT. She Said is een prestigieus project, met de gewilde Duitse regisseur Maria Schrader (van mini-serie Unorthodox) en Hollywoodsterren Carey Mulligan en Zoe Kazan als journalisten Megan Twohey en Jodi Kantor. Er wordt al over Oscar-nominaties gefluisterd: precies het type film waarmee Weinstein ironisch genoeg ooit groot werd.
Toch is de film op vele manieren erg on-hollywoodiaans. Tijdens het kijken van She Said valt geregeld op wat er niet te zien is. Zoals shots van Weinstein die in badjas jonge medewerkers en actrices vraagt om hem te masseren, bekend uit de artikelen van Twohey en Kantor, of de aanranding en verkrachting waarvoor Weinstein in 2020 veroordeeld werd. „Er was geen reden om die beelden te tonen. Er bestaan al zoveel verkrachtingsscènes en afbeeldingen van geweld tegen vrouwen. Ik wil daar niets meer aan toevoegen”, vertelt regisseur Maria Schrader enkele journalisten via Zoom. „Het was vanaf het begin ook duidelijk dat er geen naaktheid te zien zou zijn, of een slachtoffer op een crime scene.”
Tijdens het kijken van She Said valt geregeld op wat er niet te zien is
Het meest expliciete beeld in She Said is de jonge, huilende assistent Laura Madden, die door een hotelgang rent. De kijker weet voldoende. Wat Schrader vooral toont zijn (telefoon)gesprekken, tussen Twohey en Kantor onderling én met de vele bronnen die ze spraken over hun ervaringen met Weinstein. Schrader: „Terwijl we mensen horen praten over wat er is gebeurd, creëren we beelden in ons hoofd, gevoed door herinneringen of door alle beelden die we in de afgelopen decennia hebben gezien. En dat is volgens mij even krachtig, misschien zelfs krachtiger.”
Journalistiek wroeten
Schrader keek en herbekeek Hollywood-films waarin ouderwets en soms suf journalistiek wroeten – telefoonnummers bemachtigen, bellen, geschreven bewijs bij elkaar sprokkelen – iets glamoureus heeft. Vooral om te zien hoe ze het niet wilde doen, vertelt ze. Welke films vallen daaronder? „Het meest complexe voorbeeld is All The President’s Men. Een film waar ik enorm van houd. Je kunt She Said zelfs pitchen als ‘een vrouwelijke All The President’s Men’. Het gaat over twee journalisten die bij The New York Times werken, elkaar niet kennen en een team vormen. Die op deuren gaan kloppen, maar niemand wil met hen praten en beetje bij beetje ontdekken ze een zaak die veel groter is dan ze eigenlijk zelf dachten. Met als uitkomst een artikel dat voor maatschappelijke verandering zorgt.”
Toch zijn er grote verschillen tussen haar film en die over verslaggevers Carl Bernstein en Bob Woodward van The Washington Post, die het Watergateschandaal aan het licht brachten, legt Schrader uit. Haar hoofdpersonen zijn twee vrouwen die zich met iets ongelofelijk intiems moeten bezighouden: „Het is geen onderwerp dat je achterlaat als je de redactie afloopt.”
Bovendien worden de twee journalisten in All The President’s Men, gespeeld door Robert Redford en Dustin Hoffman, volgens Schrader voorgesteld als eenlingen met slechts één missie in hun leven. „Terwijl een van de twee toen al een gezin had.” In haar films maakt ze dus zeer duidelijk dat Megan Twohey en Jodi Kantor moeder waren ten tijde van de onthullingen. Het scenario is gebaseerd op het boek She Said, dat de journalisten zelf schreven over hun onderzoek, maar ook op gesprekken met hen over hun privéleven en besteedt aandacht aan Kantors postnatale depressie.
Schrader vertelt dat ze zeer blij is dat ze aan de bestaande filmklassiekers over heroïsch journalistiek werk eentje kan toevoegen die „de realiteit van werkende vrouwen toont”. Eentje waarin er een stilte valt als een hoofdredacteur zijn sterreporter vraagt of die even naar de andere kant van de wereld wil vliegen om een bron te interviewen. Schrader: „En dat je vervolgens hoort: ‘laat me dat even uitzoeken met de vader van mijn kinderen.’”
Ashley Judd
Hoewel na de publicatie in The New York Times de getuigenissen over seksueel grensoverschrijdend gedrag elkaar opvolgden, maakt de film zeer duidelijk hoe moeilijk het was om vrouwen in eerste instantie ‘on the record’ te laten getuigen over Weinstein. Niemand wilde bij naam genoemd worden uit angst om daarna geen werk meer te vinden of omdat ze geheimhoudingsverklaringen hadden getekend.
Een van de weinige bronnen van Twohey en Kantor die onder haar eigen naam getuigde was actrice en activiste Ashley Judd. Ze had ooit geweigerd om in te gaan op Weinsteins seksuele avances, waarna de producent er jarenlang voor zorgde dat ze belangrijke klussen misliep. Zo werd ze niet gecast voor The Lord of The Rings omdat Weinstein regisseur Peter Jackson had overtuigd dat Judd „een nachtmerrie” was om mee te werken.
In She Said speelt Judd zichzelf en vertelt ze zelf over haar ervaringen. Actrices als Gwyneth Paltrow en Rose McGowan, die eveneens belangrijke bronnen waren voor de New York Times-journalisten, zijn niet in de film te zien, McGowans stem wordt ingesproken door een andere actrice. Waarom doorbrak Schrader soms wel en soms niet de vierde wand? „Ik beschouwde dit project heel erg als een samenwerking. We waren dankbaar voor alle inbreng van de ‘overlevers’ [de filmmakers willen het woord slachtoffer liever niet gebruiken, red.]. Voor hun getuigenissen en de gesprekken die de acteurs met hen hadden. Iedereen bepaalde zelf in welke mate en of ze deel wilden uitmaken van deze film. Ik vind het geweldig dat Ashley nu niet alleen haar eigen verhaal in handen heeft, maar ook de wijze waarop ze wordt afgebeeld.”
