Snakkend naar personeel klopten bedrijven in 2022 aan bij Randstad. De coronacrisis was achter de rug, de economie kwam weer op stoom, en dus kon het uitzendconcern veel mensen aan werk helpen. Het jaar ging de boeken in als een groot financieel succes.
Een jaar later zijn de cijfers minder rooskleurig, hoewel nog steeds positief. In 2023 daalde de wereldwijde omzet van 27,5 miljard euro naar 25,4 miljard euro en zakte de winst van 929 miljoen euro naar 624 miljoen euro. In Nederland lag de nettowinst op 198 miljoen euro, 7 procent minder dan in 2022.
Die daling is volgens Jeroen Tiel, verantwoordelijk voor de Nederlandse tak van Randstad, geen verrassing. Hij verwijst net als topman Sander van ‘t Noordende naar de „uitdagende markt”. De economische groei is wereldwijd afgezwakt en dus is in bijvoorbeeld de maakindustrie minder behoefte aan uitzendpersoneel. Ook voor het aantal fte’s bij Randstad heeft dat gevolgen: het afgelopen jaar nam het bedrijf afscheid van zo’n 10 procent van het totale personeelsbestand en 7 procent in Nederland. „Voornamelijk door natuurlijk verloop”, aldus Van ‘t Noordende.
Houthi-rebellen
Daarnaast hebben geopolitieke conflicten invloed op de vraag naar personeel . Tiel noemt de situatie bij Jemen, waar containerschepen vanwege beschietingen door Houthi-rebellen gedwongen worden om het Suezkanaal te vermijden. „De toeleveringsketen raakt verstoord, en dat werkt door in bijvoorbeeld de Rotterdamse haven”, zei Tiel. „Ook kan het zijn dat meer goederen met het vliegtuig komen, waardoor het werk verschuift.”
Ondanks de economische tegenspoed bleef het aantal online vacatures afgelopen jaar onverminderd hoog. In Nederland werden elke maand meer dan 400.000 werknemers gezocht. Je zou zeggen dat een uitzendbureau daarvan kan profiteren, maar zo simpel is het niet. Niet alleen bieden bedrijven in tijden van krapte werknemers sneller zelf een contract, ook moet een uitzender maar net die persoon voorhanden hebben die de vacature van een bedrijf kan vullen.
Je zou zeggen: van krapte profiteert uitzendbureau, maar zo simpel is het niet
En dan zijn er nog 1,5 miljoen Nederlanders die zichzelf als zzp’er laten inhuren, soms gedurende lange tijd door dezelfde opdrachtgever. Eind vorig jaar presenteerde demissionair minister Karien van Gennip (Werkgelegenheid, CDA) een wet die de arbeidsmarkt ‘in balans’ moet brengen, door strengere voorwaarden aan het zelfstandig ondernemerschap te verbinden. Voor Randstad zou dat kunnen betekenen dat weer meer mensen als uitzendkracht aan de slag gaan.
Tiel zag de afgelopen tijd veel kritiek op het voorstel langskomen, voornamelijk van zzp’ers die nu een goede onderhandelingspositie hebben en onder de nieuwe wet werknemer zouden moeten worden. „Het is niet gemakkelijk om hier stappen in te zetten”, zegt de bestuurder, wijzend op die kritiek en de stokkende formatie van een nieuw kabinet. „We geloven in goed geregeld werk. Niet voor niets hebben we onze handtekening gezet onder de adviezen van de Sociaal-Economische Raad over de arbeidsmarkt, waar deze wet uit voortkomt. Het is niet alleen belangrijk dat hervorming goed gebeurt, maar ook dat de handhaving van de wet op orde is.”
Arbeidsmigratiedebat
Randstad verwacht dat de arbeidskrapte komende jaren nog toeneemt, met name in sectoren waar nu al tekorten zijn, zoals de bouw en de zorg.
Om die redenen is Tiel bezorgd over het debat rond arbeidsmigratie. Sommige politieke partijen willen deze vorm van migratie inperken. „Het staat buiten kijf dat we in Nederland niet zonder arbeidsmigranten kunnen”, reageert Tiel. „We hebben specialistische kennis en potentieel nodig om bijvoorbeeld Brainport in Eindhoven te kunnen voeden. Maar ook in de tuinbouw vindt veel innovatie plaats op het gebied van voedsel.” Het is volgens hem „cruciaal” dat we „een ander, minder gepolariseerd debat” voeren hierover.
Ondanks de lastige marktomstandigheden heeft Tiel vertrouwen dat Randstad een belangrijke speler blijft op de arbeidsmarkt. In de Nederlandse uitzendbranche groeide het marktaandeel van het concern. „Maar dat de volledige markt onder druk staat, is duidelijk”, aldus Tiel.
