Populaire Spaanse vicepremier Yolanda Díaz hoopt links te verenigen, maar stuit op verzet

Een nieuwe linkse partij schudt de Spaanse politiek flink op. De 51-jarige vicepremier en minister Yolanda Díaz Pérez (Arbeid) heeft zondag haar nieuwe partij, Sumar (Verenigen), gepresenteerd. Met deze partij wil ze deelnemen aan de landelijke verkiezingen die eind dit jaar plaatsvinden. „Ik wil de eerste vrouwelijke premier van Spanje worden”, zei ze tijdens de bekendmaking.

Zoals de PvdA en GroenLinks in Nederland hopen dat ze gezamenlijk meer kans maken om de grootste partij te worden, hoopt ook Díaz op een bundeling van de linkse krachten in een alliantie. Als ook de links-socialistische coalitiepartij Podemos zich bij Sumar zou aansluiten, zou het volgens peilingen met 18 procent van de stemmen de derde partij van het land kunnen worden.

Maar al in de eerste week van haar bestaan stuitte Sumar op een probleem: Podemos wil niet aan de alliantie meedoen. Die partij begon zelf in 2016 met een soortgelijk platform, waarbij kleine linkse partijen een verbond vormden onder de naam Unidas Podemos. Tot oktober vorig jaar was Díaz zelf nog aan Unidas Podemos verbonden.

Verwijten

Al snel na de presentatie van haar nieuwe partij ontving Díaz verwijten van Podemos. Partijleider en minister Ione Bellara (Sociale Rechten) beschuldigt Díaz ervan „niet volledig toegewijd te zijn aan eenheid” op de linkerflank. Ook benadrukt ze dat Podemos geen „ondergeschikte rol gaat spelen” in Sumar.

Experts spreken in de Spaanse media over een egoprobleem tussen de verschillende linkse leiders. Zo zei Bellara in een interview met de publieke radio-omroep Radio Nacional de España dat de zittende coalitieregering met de sociaal-democratische partij PSOE een „succes” is van Podemos. „Het is ons erfgoed”, aldus Bellara, en volgens haar heeft Sumar daarom Podemos nodig om succesvol te zijn.

Ook Pablo Iglesias Turrión, een van de oprichters en voormalig leider van Podemos, haalde hard uit naar Díaz. Hij zei dat het „een electorale en politieke tragedie” zou zijn als Sumar zonder de steun van Podemos doorgaat. Maar uit de peilingen blijkt dat juist zijn partij in een electorale vrije val verkeert. Een ander probleem voor Podemos is dat leden van de partij dreigen over te lopen naar Sumar. Volgens bronnen binnen de partij is een groeiend aantal partijleden de ‘autocratische’ heerschappij van Iglesias en zijn vrouw, minister Irene Montero (Gelijkheid), zat.

De conservatieve oppositiepartij Partido Popular (PP) hoopt te profiteren van een verdeelde linkerzijde als Podemos blijft weigeren zich bij Sumar aan te sluiten. De partij was er snel bij om de gedroomde linkse alliantie af te doen als een electorale truc. „Ze moeten de naam veranderen, omdat ze verder niets te bieden hebben”, zei PP-leider Alberto Núñez Feijóo.

Maar volgens de kersverse leider van Sumar is het geen ramp als Podemos zich niet bij de alliantie zou aansluiten. In dat geval wordt het tijdens de verkiezingen, die uiterlijk in december van dit jaar gehouden worden, een felle strijd om de linkse kiezer.

Lees ook: Spanje verhoogt minimumloon met 8 procent

Burgemeesters

Sumar bestaat uit 35 werkgroepen, waaraan zo’n duizend mensen deelnemen. De groepen staan onder leiding van 35 coördinatoren: technici, professoren, economen of filosofen. Samen brengen ze per thema de problemen in kaart die leven onder de bevolking. Zo’n vijftien kleine linkse partijen hebben zich bij het initiatief aangesloten, zoals Izquierda Unida (Verenigd Links) en regionale partijen uit Madrid, Ceuta en Galicië. Ook de burgemeesters Ada Colau van Barcelona en Joan Ribó van Valencia sloten zich aan.

Díaz komt uit een communistisch gezin in de noordwestelijke regio Galicië. Ze studeerde rechten aan de Universiteit van Santiago de Compostella. Voordat ze actief werd in de politiek, had ze een eigen advocatenkantoor. Als vicepremier (toen nog voor Podemos) maakte ze zich sterk voor het verhogen van het minimumloon, wat haar de populairste politicus van Spanje heeft gemaakt.

Ze trok de afgelopen maanden door het land om met ‘de gewone burger’ te praten. Díaz presenteert Sumar als een burgerplatform dat luistert naar de wensen van het volk. „Sumar creëert hoop, opdat het land een nieuwe weg kan inslaan. We kunnen een land zijn met fatsoenlijk werk en meer gelijkheid. Voorloper op het gebied van een rechtvaardige ecologische transitie. Voorloper op het gebied van feminisme, gelijke rechten en vrijheden”, staat in het manifest van de partij.

Zo’n vijfduizend aanhangers waren zondag in Madrid getuige van de officiële start van de partij. „De tijd van de vrouw is gekomen en vrouwen willen nu degenen zijn die geschiedenis schrijven”, riep Díaz door de zaal. „Vrouwen zijn van niemand, en ik, een vrouw, ben ook van niemand. We zijn het zat, we zijn er erg moe van om betutteld en genegeerd te worden.”