Poppenkast over theater blijft steken in rommeligheid

„Eén. Twee. Drie.” Mistroostig telt Meneer Rozenwater de opbrengst van vandaag. Drie miezerige euro’s heeft zijn poppenkastshow, die al eeuwen in de familie is, opgeleverd. Na jaren hard werken besluit hij er de brui aan te geven. Hij zet de hele santenkraam te koop. Meneer Rozenwater raakt echter al gauw in conflict met zowel zijn poppen, die zich verraden voelen, als met de nieuwe eigenaar Juffrouw Beddengoed, een feminist die de poppenkast vanwege het gebrek aan politieke correctheid het liefst in de fik wil steken.

Schrijver Ad de Bont en regisseur Paul Knieriem wijden zich zo via een absurdistische omweg aan een thema dat veel kunstenaars en kunstliefhebbers bezighoudt: welke vastgeroeste verhalen kunnen een update gebruiken? Daarover worden al jaren interessante voorstellingen gemaakt, zoals de Crashtest Ibsen-reeks van Sarah Moeremans, waarin personages uit de klassieke stukken van Henrik Ibsen tegen de achterhaalde ideeën van de schrijver in opstand kwamen.

Poppenkast van de Toneelmakerij begint sterk, met een hilarische poppenkastscène die precies het oude stramien volgt: Katrijn maakt schoon, Jan Klaassen gaat naar zijn werk, en als De Dood op visite komt ranselt Jan hem af met een spatel terwijl Katrijn in een hoekje ligt te beven. De prachtige poppen van scenograaf Catharina Scholten en het energieke spel van acteurs Denise Aznam en Floyd Koster barsten van de charme. Vooral de manier waarop Aznam de worstelende poppenkastuitbater Meneer Rozenwater neerzet is een hoogtepunt: ze weet hem van zowel pathos als meesterlijke komische timing te voorzien.

Ook het conflict tussen Rozenwater en Beddengoed wordt goed in de verf gezet: de chagrijnige conservatief versus de moreel superieure feminist, het verdient geen subtiliteitsprijs maar het past in de satirische sfeer.

Gemakzuchtig

Halverwege de voorstelling verliest Poppenkast echter alle samenhang. De enorme hoeveelheid thema’s die de makers in de eerste helft introduceren (verouderde rollenpatronen, systemisch racisme, seksueel grensoverschrijdend gedrag, polarisatie in de samenleving) lijkt hen boven het hoofd te zijn gegroeid. En het blijft totaal onduidelijk wat ze nu over deze onderwerpen willen zeggen. Personages maken plotseling keuzes die op geen enkele manier aansluiten bij het voorafgaande en de geïntroduceerde conflicten worden gemakzuchtig terzijde geschoven.

Uiteindelijk eindigt de voorstelling met een nieuwe versie van de poppenkastshow die kant noch wal raakt en in rommeligheid blijft steken. Wellicht wilden de makers hiermee bepleiten dat we niet te veel moeten tornen aan eeuwenoude verhaalstructuren, maar aangezien vele andere makers daar wél op een interessante manier in zijn geslaagd, tonen ze vooral hun eigen gebrek aan verbeeldingskracht.

Bekijk een overzicht van onze recensies over theater