Speelfilm ‘Sweet Dreams’ is de grote winnaar bij het Gouden Kalveren-gala

De speelfilm Sweet Dreams van de 36-jarige Ena Sendijarević is de grote winnaar bij het Gouden Kalveren-gala in de Utrechtse Stadsschouwburg. Zes maal werden de makers vrijdag naar het podium geroepen: beste film, regie, hoofdrol, bijrol, kostuum en camerawerk.

De tweede speelfilm van Sendijarević gaat over de Nederlandse koloniale ervaring in Indonesië. In het interbellum ruimt plantagehouder Agathe (Renée Soutendijk) haar echtgenoot Jan uit de weg, zijn lijk verdwijnt spoorloos. De naar Nederland uitgeweken zoon Cornelis wil de suikerplantage liefst zo snel mogelijk verkopen, maar zijn halfbroer Karel, de onwettige zoon van de Indonesische huishoudster, blijkt de erfgenaam te zijn. In deze wilde, satirische allegorie botst het oude ‘ethische’ kolonialisme op neo-koloniale roofzucht en aanzwellend Indonesisch nationalisme.

Sweet Dreams debuteerde deze zomer op het filmfestival van Locarno en viel ook daar in de prijzen, onder meer voor de hoofdrol van Renée Soutendijk als zwarte weduwe Agathe. Dit sinds vorig jaar genderneutrale Gouden Kalf voor beste hoofdrol won zij ook in Utrecht, haar tweede sinds haar Gouden Kalf als beste actrice in De IJssalon (1985). Acteur Florian Myjer won als nerveuze zoon Cornelis het Gouden Kalf voor beste bijrol.

Lees ook het interview met Ena Sendijarević: ‘Film kan een bepaalde essentie van het leven raken’

Aangrijpend relaas

Beste documentaire was Mijn grote broer van Mercedes Stalenhoef, een intiem en aangrijpend relaas over rouwverwerking na de zelfmoord van een zoon en broer. Beste tv-serie werd Santos, die deze week op het Nederlands Film Festival zijn première beleefde: over liefde in de schaduw van drugshandel.

Voor de filmwereld was het bij de ‘clean sweep’ van Sweet Dreams een kwestie van kruimels vegen. Het scenario van El Houb (Shariff Nasr, Philip Delmaar) won een Gouden Kalf: een verkenning van Marokkaanse attitudes rond homoseksualiteit waarbij een zoon uit de kast komt door zich paradoxaal genoeg in de proviandkast op te sluiten.

Kiddo won beste montage én sound design, een sterke jeugdfilm waar het meisje Lu door haar flamboyante, labiele Poolse moeder uit haar pleeghuis wordt ontvoerd en onderweg harde waarheden over haar leert. Jaap van Heusdens De Man uit Rome won beste muziek: een film over wonderen als troost in een dorp dat worstelt met het trauma van een schietpartij op school.

Broeierig sloopterrein

Beste productie design was voor het broeierige sloopterrein dat het decor vormt van coming-of-agedrama Zomervacht, over pre-puber Brian die in de stacarvan van zijn klaplopende vader wordt opgezadeld met de zorg voor zijn gehandicapte broer. Deze slotfilm van het NFF won tevens de prijs van de Nederlandse filmkritiek. De arthouseprijs van het zogeheten ‘Forum van Regisseurs’ ging naar Die Middag van Nafiss Nia, over het eindeloze wachten van een ongewenste asielzoeker.

Digna Sinke won de Gouden Kalf voor de Filmcultuur, een oeuvreprijs voor haar vijftig jaar als regisseur, scenarist en producent van films als Belle van Zuylen (1994) en Bewaren, of hoe te leven (2018). In haar speech beloofde ze de prijs aan te grijpen „om nog even door te gaan”.

Politieke statements waren er weinig bij deze Gouden Kalveren. Vóór de uitreiking van de laatste Kalf werd de ceremonie echter anderhalve minuut stilgelegd om aandacht te vragen voor klimaatverandering. Via een QR-code op het scherm kon je doneren aan Film for Future en Extinction Rebellion, na afloop stonden de partijen in de foyer om te praten over actievoering. Emma Evelein greep haar Gouden Kalf voor Beste Korte Film aan om aandacht te vragen voor het kalf: „Wij willen zo veel prachtige verhalen representeren met deze beeldjes, waarom die van hen [echte kalveren, red.] dan niet?”

Over de Gouden Kalveren stemmen de ruim 680 filmprofessionals van Dutch Academy For Film (DAFF), naar het model van de Amerikaanse Academy Awards, of Oscars. Dat systeem verving in 2015 het in opspraak geraakte jurysysteem, al gaan vakjury’s nog wel over korte films, korte documentaires en tv-series. Commerciële publieksfilms, die steen en been klaagden omdat de Nederlandse Filmacademie louter arthouse zou belonen, hebben een eigen Gouden Kalf waar het publiek via internet op stemt. Die prijs ging naar mulitculti-komedie De Tatta’s. Acteur Sem van der Horst nam de prijs in Tatta-stijl in ontvangst: „Bedankt niffo’s, wij fixen deze G!”

https://www.youtube.com/watch?v=hcRO2NBhEtA