Piano Biënnale geslaagd van start met nieuw pianoconcert Wantenaar

Woensdag ging in Nijmegen de eerste échte Piano Biënnale van start. In coronatijd was er ook al een online editie, maar nu is er in Arnhem en Nijmegen vijf dagen lang volop live pianomuziek in gevulde zalen. En gevuld wás de knus ingerichte Vereeniging. Ook lag de gemiddelde leeftijd een stuk lager dan vaak het geval is bij klassieke concerten. De Piano Biënnale is het geesteskind van pianist Daria van den Bercken, die als stralende gastvrouw overal aanwezig was en bovendien geweldig soleerde in het nieuwe pianoconcert van Mathilde Wantenaar.

Het openingsconcert Free the piano toonde meteen de ambitie van het festival om buiten de hokjes te denken. Behalve Wantenaar speelde Britten Sinfonia namelijk ook het vijfde Brandenburgs Concert van Bach, dat niet voor piano maar voor klavecimbel gecomponeerd is. In Bachs werk, legde Van den Bercken vanaf het podium uit, zijn we getuige van de geboorte van het klavier als solo-instrument. Zo stonden het allereerste en het allernieuwste pianoconcert deze avond dus tegenover elkaar.

Klavecinist Mahan Esfahani maakte dat eens te meer duidelijk met zijn uitzinnige solocadens: het klavecimbel brak hier uit zijn begeleidingsrol en stoomde meteen op door eeuwen muziekgeschiedenis, met wervelende notenstormen en beukende ritmes. Esfahani’s lepe blikken de zaal in lieten geen misverstand bestaan over het muziekhistorische gewicht van het moment. Daarna was het langzame deel, een trio met fluitist Thomas Hancox en violist Thomas Gould, bloedstollend mooi.

Lees ook het interview met Daria van den Bercken: Piano Biënnale is een feest van álle pianomuziek

Het nieuwe werk van Wantenaar beleefde vorige week zijn wereldpremière in het Barbican Centre in Londen, wat nog maar eens onderstreept hoe snel haar ster de afgelopen jaren is gerezen. Met haar Rhapsody for piano and strings schreef Wantenaar een energiek en opgewekt werk dat barstte van dadendrang. Na het hamerende motief op één noot waarmee solist Van den Bercken de dans opende, volgde het hoofdthema, een breed gebaar van zwierige akkoorden, gevolgd door een stuwend ritme op de grondtoon. Daartegenover stonden ritmisch vrije piano-overpeinzingen. Het werk wisselde telkens tussen die beide sporen, in een kleurrijke, romantische, soms tegen de neoklassiek aan schurkende fantasiemuziek, die ritmisch en harmonisch geraffineerd genoeg was om van begin tot eind te boeien.

Bezoekers van de ‘3D-muziekvoorstelling’ Listen First. Foto Melle Meivogel

Een erg goed idee van de Piano Biënnale is de ‘3D-muziekvoorstelling’ Listen First, waarin je het werk van Wantenaar voorafgaand (of na afloop) van de première kon beluisteren. En niet zomaar beluisteren: op kousenvoeten werd je een pastelroze koepel binnengeleid, met een matrasvloer en luidsprekers rondom. Het klonk alsof je midden in het ensemble stond. Je kon gaan liggen, maar ook rondlopen en zo je perceptie van de muziek beïnvloeden: dichter bij de piano, dichter bij de celli. Hoe vaker je luistert, hoe meer je hoort, en zeker bij nieuwe muziek is dat een grote meerwaarde. Op de website kun je een tijdslot reserveren voor Listen First, zondagochtend is er vrije inloop.