Opinie | Stop met liegen tegen anderen – en tegen jezelf

Wanneer we stoppen met liegen, verdwijnen de rijen op Schiphol als vanzelf. Het is een zin die zomaar ineens door mijn hoofd schoot en die mij sindsdien niet meer loslaat.

Zou het echt zo makkelijk zijn?

Nog geen uur geleden zag ik een advertentie op Facebook. Het was een etuitje, boterzacht geitenleer, en meteen was daar conflict. Een intern conflict, het gevecht dat vrijwel dagelijks geleverd wordt op het slagveld van mijn brein. Ik wilde het wegklikken, want: dierlijk product, bio-industrie, klimaatproblematiek.

Maar, sprak de stem die mijn brein alleen inzet wanneer ik ergens van overtuigd moet worden, maar! Is leer niet slechts een restproduct van de bio-industrie? Een rest-product – let je op? – dat betekent dat de geit in kwestie sowieso gedood zou worden om zijn vlees. De huid weggooien, dat zou in feite verspilling zijn, nietwaar? En bovendien, vlees eet ik niet, dus dat is een puntje voor mij op de weldoenersladder. En als schrijver heb ik natuurlijk een etui nodig voor al mijn pennen. O ja, en vergeet niet: mijn tweede boek is net verschenen, moeten al die jaren aan bloed, zweet en tranen niet beloond worden met, zeg, een mooi etuitje?

Verzachtende omstandigheden

Voordat mijn geheugen me eraan kon herinneren dat ik überhaupt geen online bestellingen meer zou doen – want denk aan alle benzine die dat kost, terwijl ik ook gewoon op de fiets naar een winkel zou kunnen gaan –, klikte ik op ‘bestellen’ en rekende af.

Dit alles gebeurde nog geen uur geleden en sindsdien heb ik gemengde gevoelens.

Dat ik niet de enige ben weet ik zeker. Ik hoor mensen verzuchten dat ze écht niet meer willen vliegen, in principe althans, maar déze reis wilden ze al zo lang maken. Of het is zo’n druk jaar geweest en de een na de ander krijgt een burn-out, het is echt gewoon een kwestie van selfcare om af en toe op een strand in een warm land te kunnen bijkomen. Ik hoor het anderen zeggen, ik hoor het mezelf zeggen. Maar voor een weekendje naar Ibiza vliegen, dát zou ik echt nooit doen. Totdat ik het deed.

De geit in kwestie zou sowieso gedood worden om zijn vlees

We liegen. Tegen onszelf, en wanneer we het gevoel hebben dat een ander door de leugen heen prikt, dan ook tegen de ander. Dan volgt de uitleg, de verzachtende omstandigheden.

Want ja, het maakt echt niet uit als ik, als individu, stop met vlees eten. En het ligt trouwens ook aan de overheid, en aan de Europese Unie, met al die vleessubsidies.

En ja, ik bestel zo min mogelijk online, maar ik kon echt nérgens de perfecte schoenen vinden. En deze zijn zo mooi. (En ik heb strikt genomen weliswaar geen nieuwe schoenen nodig, maar ik had nog niet van die pastelkleurige sneakers die nu in zijn.)

Ik zou wel met de trein willen gaan, veel liever zelfs want ik vind treinreizen heerlijk, maar het duurt wel veel langer dan vliegen en is nog duurder ook. Dus ja.

Lees ook het hoofdredactioneel commentaar: Het moet met minder. De aarde vraagt er om

De denkwijze die aan veel van onze leugens ten grondslag ligt: het maakt toch ook niet echt uit wat ik doe. Op het grotere geheel maakt het niet uit.

Terwijl we ergens ook wel weten: op grote schaal maakt het wel degelijk uit. Als al die individuen stoppen met vlees eten, verdwijnt de vraag en zal het aanbod vanzelf uitsterven. Dan zullen veehouders zich gedwongen zien over te stappen op een ander product, of misschien een heel ander vak gaan beoefenen, maar zullen ze hierbij mogelijk niet dezelfde woede voelen die hen nu, met trekkers en koeien en al, richting Den Haag drijft.

Lege vliegtuigen

Als niemand meer vliegt, zullen maatschappijen misschien een tijdje lege vliegtuigen de lucht in sturen om hun slots veilig te stellen (iets wat deze zomer door een tijdelijke regeling overigens niet nodig is). Maar uiteindelijk zullen ook zij zich moeten aanpassen aan de veranderende markt.

En ja, Europese regels kunnen behulpzaam zijn in het terugdringen van vleesconsumptie. En ja, duurdere vliegtickets door ingrijpen van de overheid zullen mensen zeker wat langer laten nadenken voordat ze een vlucht boeken. Maar laten we ophouden met naar een ander te wijzen, terwijl we zelf op onze handen zitten. Laten we ophouden met liegen. En laten we samen zorgen dat de rijen op Schiphol verdwijnen. Door er simpelweg niet in te gaan staan.