Oma: „Ik heb vier kinderen, en acht kleinkinderen in de leeftijd van 2 tot en met 15 jaar. We gaan straks met elkaar Sinterklaas vieren. Nu wil ik proberen om het uitpakken van de cadeautjes door de kleinsten – drie van 2 jaar, eentje van 4 jaar en eentje van 5 – wat rustiger te laten verlopen. Wat nu gebeurt is dat ze razendsnel het papier eraf scheuren en vliegensvlug een volgend cadeautje uit de zak pakken en amper zien wat erin zit.
Het lukt niet om ze bijvoorbeeld op schoot te houden en af te wachten want de opwinding is te groot. Hoe kan ik dat wat kalmer laten verlopen? De cadeautjes verstoppen heeft ook geen zin want ze zijn dan door het dolle heen.”
Drukte hoort erbij
Bas Levering: „Het mooie van het sinterklaasfeest is dat het een familiegebeuren is. Er zijn de kleintjes die nog in Sinterklaas geloven. Daarnaast zijn er de kinderen die al weten dat Sint niet bestaat, en nu heel plechtig bij ‘de groten’ horen. En je hebt de volwassenen die elkaar gedichten met onderhuidse boodschappen voorlezen die volstrekt over de hoofden van de kinderen heen gaan.
„Dit feest is er in eerste instantie voor de kleintjes. Dat zij door dolle heen zijn, hoort erbij. De 2-jarigen zijn vooral zeer onder indruk van al dat cadeaupapier en van het uitpakken zelf. Voor kinderen in deze leeftijdsfase is iets tevoorschijn halen wat verborgen is het allerleukst. Het cadeautje zelf doet er minder toe. Dat geldt in mindere mate ook nog voor de 4- en 5-jarigen.
„Dat gebrek aan aandacht voor het cadeautje is lang niet altijd leuk voor de gevers die veel moeite en geld in de geschenken hebben gestopt, maar dat hoort er nu eenmaal bij. Vergeet niet: voor de kinderen is Sint de gever, niet de volwassenen.
„Verdeel de viering in fases. Laat eerst de jongste kinderen de cadeaus uitpakken. De kleintjes moeten mogen scheuren. De 4- en 5-jarigen moeten leren wachten: ‘Nee, nu is iemand anders aan de beurt.’ Dat gaat ze niet gemakkelijk af. Houd een hoekje apart waar ze nadien met hun nieuwe speelgoed kunnen spelen, of breng ze naar bed. Dan kan daarna het feest voor de oudere kinderen en volwassenen verdergaan.”
Uitpakken doseren
Rianne Kok: „Kinderen van 2 hebben nog niet de capaciteiten om hun primaire reacties uit te stellen. Dat impulsieve komt voort uit de drang om te leren en te ontdekken. Je kunt dus inderdaad niet van een kind van deze leeftijd verwachten dat het rustig gaat spelen met iets als er nog een berg pakjes ligt te wachten. Daar is de spanning te groot voor.
„De 4- en 5-jarigen kunnen dat wat meer onder controle hebben, maar je ziet ook op die leeftijd wat zelfbeheersing betreft nog enorme verschillen tussen kinderen.
„Wat kan helpen is om de cadeautjes niet allemaal tegelijk neer te leggen maar er een paar achter te houden. U kunt dan na het uitpakken nog een of twee pakjes geven die Piet net is komen nabezorgen. Er zijn ook families die de cadeautjes verspreiden over een week, zodat kinderen bijvoorbeeld vijf keer een cadeautje krijgen waarmee ze daarna rustig kunnen spelen.
„U kunt er op uw sinterklaasavond ook een draai aan geven door de jongste kinderen te vragen om de oudere kinderen en de volwassenen te helpen uitpakken.”
Bas Levering is oud-lector algemene pedagogiek. Rianne Kok is universitair hoofddocent aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en promoveerde op de ontwikkeling van zelfregulatie bij jonge kinderen.
Reageren op dit artikel kan alleen met een abonnement. Heeft u al een abonnement, log dan hieronder in.
